MA‘RUZA № 11. MASHINASOZLIKDA YIG‘ISH JARAYONLARINI LOYHALASH REJA: 1. Asosiy tushunchalar
2. Yig‘ish texnologik jarayonlarining elementlari
3. Yig‘ishning sifati va aniqligi to‘g‘risidagi tushunchalar
4. Mashinaning xizmat vazifasi bilan tanishish
5. Yig‘uv texnologik jarayonlarini ishlab chiqish ketma-ketligi
3.3.1-§. Asosiy tushunchalar Mashina va mexanizmlarni yig‘ish jarayonlari bu detallarni turli usullar
yordamida bir-biriga biriktirish va mahsulot hosil qilish demakdir.
GOST 2.101-68 ga asosan mahsulotni quyidagi turlarni mavjud: detallar, yig‘ma
birikmalar, komplekslar va komplektlar.
Detal (vint, bolt, vtulka, val, tishli gildirak, shatun, tirsak, ilgak va hokazo) bir
xil materiallardan yig‘ish operatsiyalarini qo‘llagan holda tayyorlangan mahsulotdir.
Yig‘ma birikma , uning tashkil etuvchi qismlari bir-biri bilan yig‘ish
operatsiyalari yordamida biriktirish natijasida hosil qilingan mahsulot (reduktor,
dastgoh, tezliklar qutisi va shu kabilardir). Yig‘ma birikmaning murakkablik darajasini
ifodalash uchun birikma, birikmaning bir qismi, mexanizm, agregat, mashina kabi
tushunchalaridan foydalaniladi.
Kompleks , bu bir necha murakkab mahsulotlar bo‘lib, ular bir-biri ishlab
chiqaruvchi korxonada yig‘ilmaydi, ammo ular birgalikda o‘zaro bog‘liq bo‘lgan
xizmat vazifasini bajaradi (avtomobillarga texnik xizmat ko‘rsatish komplekslar,
ozuqa tayyorlash komplekslari va hokazo).
Komplekt , bu bir necha mahsulotlar yig‘indisi bo‘lib, ular bir-biri bilan ishlab
chiqaruvchi korxonada yig‘ilmaydi, ammo umumiy ko‘rinishdagi yordamchi
xarakterdagi xizmat vazifasini bajaradi (ehtiyot qismlar komplekti, asboblar
komplekti, biriktirish detallari komplekti va hokazo).
Yig‘ish yordamida hosil qilingan birikmalarni quyidagi turlari mavjud:
a)