3.9-rasm. Yig‘ishning texnologik sxemasi.
a) Har bir detal uchun to‘rtburchak: 1 – detal nomi; 2 – Detalning yig‘ma chizmadagi tartib
raqami; 3 – detallar soni. b) sharikli ruchkani yig‘ish texnologik sxemasi.
Ushbu tartib qoidalarga rioya qilish yig‘ish jarayonini samarali va kam mehnat
sarflab amalga oshirish imkoniyatini beradi.
3.3.3-§. Yig‘ishning sifati va aniqligi to‘g‘risidagi tushunchalar
Sifat ko‘rsatkichlari. Ishlab chiqariluvchi mashinalarning sifati katta
ahamiyatiga ega. Sanoatning turli tarmoqlarida va xalq xo‘jaligida yangi texnikani
qo‘llash iqtisodiy samaradorligi uning sifatiga bog‘liqdir.
Sanoat mahsulotlarining sifati deb, ularning xizmat vazifalariga mos holda
ishga
yaroqliligini
qondiruvchi
xususiyatlarining
yig‘indisiga
tushuniladi.
Mashinalarning sifati, sifat ko‘rsatkichlari tizimi bilan tavsiflanib, davlat standartlari
bilan qat’iy belgilab qo‘yilgan. Eng asosiy ko‘rsatkichlariga: mashinani ekspluatatsiya
qilish ko‘rsatkichlari; mashinaning texnikaviy darajasi, uning ishonchliligi, iqtisodiy
va estetik tavsifnomalari kiradi.
Texnikaviy darajasi (quvvati, FIК, unumdorlik, yuk ko‘taruvchanligi, aniq
ishlashi, avtomatlashtirilganlik darajasi va boshq.) mashinalarning takomillashganlik
darajasini aniqlaydi. Uni absolyut va nisbiy ko‘rsatkichlarda baholashadi.
Ishonchlilik kompleks
xususiyatlarini bildirib, bunga beto‘xtov yurishi
(buzilmasdan), chidamliligi, ta‘mirlashga yaroqliligi
va saqlanuvchanligi yoki,
mashinaning ma‘lum vaqt oralig‘ida buzilmasdan ishlashi kiradi. Mashinaning
ishonchliligi ko‘p darajada uni tayyorlash texnologiyasiga bog‘liq. Tayyorlash
texnologiyasi, mashina estetik xarakteristikasiga (uning tashqi ko‘rinishi, pardozi) va
bir qancha darajada uning iqtisodiy xarakteristikalariga ta‘sir ko‘rsatadi.
Ekspluatatsiya qilish ko‘rsatkichlaridan
tashqari, mashina sifatini uning
konstruktsiyasini texnologiyabopligi bilan xarakterlovchi ishlab chiqarish texnologik
ko‘rsatkichlar tizimi bilan bog‘laydi. Mashina sifatining iqtisodiy ko‘rsatkichlari ham
mashina tayyorlash texnologiyasiga bog‘liq bo‘ladi.
Yig‘ish aniqligi. Mashinalarni yig‘ishda ularning elementlarini o‘zaro
joylashishidan, detallarni sifatsiz birlashtirish va deformatsiyalanishidan xatoliklar
sodir bo‘ladi. Bu xatoliklar, mashinalarning funksional xarakteristikalarini pasaytiradi.
Ishlab chiqariluvchi mashinalarning buzilmasdan
ishlashi va chidamlilik
ko‘rsatkichlari bo‘yicha ishonchli ishlashi yig‘ish sifatiga bog‘liqdir.
Mashinani tez-tez to‘xtashi va chidamliligining pasayishi (buziluvchanligi),
mashina birikmalarining sifatsiz bajarilishi, rostlovchi va moslashtiruvchi ishlarning,
mahkamlovchi detallarning bo‘shab qolganligi, ishlash jarayonida sozlanganlikning
buzilishi; birlashtiriluvchi detallarni sifatsiz tozalash
va jihoz sabablardan kelib
chiqadi.
Dostları ilə paylaş: