“Матн лингвистикаси” фани бўйича ўқув қўлланма яратилмоқда

Biz sendan balandroq
tura 
olsaydik
, 
Biz sendek balandroq
yura 
olsaydik
, 
Balki o‘ng‘ayardi dunyo ishlari, 
Turmush tashvishlari, 
Turmush tashvishlari. 
(A.Oripov) 
Takrorning bir necha ko‘rinishlari bor, ular ham matn 
tashakkulida uslubiy vazifa bajaradi: Alliteratsiya,
 
assonans,
 
anafora, 
epifora kabilar. Alliteratsiya deb undosh tovushlarning uslubiy 
maqsadlarda takrorlanishiga aytiladi. Assonans esa unli tovushlarning 
takrorlanishidir. Anafora deganda so‘z yoki so‘z birikmalarining 

---

she’riy misralar boshida takrorlanishi tushuniladi. Epiforada esa 
misralar oxiridagi so‘z yoki qo‘shimchalarning takrorlanishi nazarda 
tutiladi. Bularning bari matnning kompozitsion butunligi uchun 
xizmat qiladi. 
Takrorlar qo‘llanish o‘rniga ko‘ra 
gorizontal
va 
vertikal
takror
larga bo‘linadi. Bunday takrorlar ayniqsa, she’riy matnlarda 
o‘ziga xos ohangdorlikni yuzaga keltiradi. Takrorlanuvchi birlikning 
qaysi turkumga mansubligiga ko‘ra 
ot takrori
, 
sifat takrori
, 
olmosh 
takrori
, 
fe’l takrori
kabilarga bo‘linadi. Sintaktik tabiatiga ko‘ra 
so‘z 
birikmasi takrori
va 
jumla takrori
ham farqlanadi. Mazkur 
birliklarning joylashish tartibiga ko‘ra ham tasnif qilish mumkin: 
simmetrik takror
va 
asimmetrik takror
. Shuningdek, o‘rtadagi 
masofasiga ko‘ra ham guruhlashtirish mumkin: 
yaqin o‘rinli takror
, 
uzoq o‘rinli takror
. Badiiy asarlarda ma’lum bir fikrning turli 
shakllarda takrorlanishiga qarab