Mavzu : falsafa taraqqiyoti bosqichlari reja
Yüklə 0,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
| mashshoiyunlar
va tabbiiyunlarning (Arastu falsafasi va tabiatni o‘rganishga ahd qilganlarning) falsafiy qarashlari shakllana borgan.
(783—850) va Ax,mad al-Xorazmiy va Ahmad al- Farg‘oniy (taxm. 797-865) butun musulal-Farg‘oniy mon ShaRQI va jahonda tabiiy va aniq fanlar rivojiga salmokush hissa qo‘shgan buyuk allomalardir. Muhammad al-Xorazmiy arab xalifaligining poytaxti Bag‘dodda “Donishmandlik maskani” (“Bayt ul-hikma”)ga rahbarlik qilgan. Uning “Astronomiya jadvali” “Hind hisobi to‘g‘risida risola”, “Quyosh soati to‘g‘risida risola”, “Musiqa haqida risola”, “Tiklash va qarshi qo‘yish hisobiga oid muxtasar kitob” kabi asarlarida algebra sohasiga asos solindi. Sharq xalqlari orasida “Buyuk matematik” unvoniga sazovor bulgan Ahmad al-Farg‘oniy astronomiya va matematika sohalarida nom taratdi. Uning “Samoviy jismlar harakati va yulduzlar fanining majmuasi haqida kitob”, “Astronomiya asoslari” asarlarida koinot xaritasi tuzilgan. Yer va fazoviy sayyoralar hajmi, iqlimlar, jo‘g‘rofiy kengliklar to‘g‘risida kuzatuvchilar orqali asoslangan yangi ma’lumotlar berilgan, ilm-fanning yangi yo‘nalishlariga asos solingan. Qo‘lga kiritilgan ma’lumotlarni umumlashtirish, tadqiqotda hissiy va aqliy mushohada mushtarakligi allomaga xos xususiyatlar sifatida dunyoqarashni shakllantirishning muhim omillari bo‘lib keldi va undan keyin yashagan ilm ax,liga ta’siri sezilib turdi. Abu Nasr Forobiy falsaFa' tabiatshunoslik va tibbiyot tarixini Forobiy, Beruniy va Ibn Sinosiz tasavvur qilib bo‘lmaydi.
Yüklə 0,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|