Mavzu : O’q bilan yaralanganda buyrak, xazm, qon a’zolari kasalliklarining yuzaga kelishi, tashxisi
Yüklə 410,06 Kb. Pdf görüntüsü
|
Septik davr
. Sepsis va yuqumli asoratlar rivojla-nishi bilan ajralib turadi. Terining katta kuygan qismi bu asoratlar bilan bog`liq bo’lib, shu tufayli ularda mikroblar rivojlanib, yara bitishi sekinlashadi. Tuzalish davri . Yaxshi davo tadbirlari olib borilganda bemor bir — bir yarim oydan so’ng sog`ayib ketadi. Kasallik belgilari: organizmning umumiy zaharlanishi, yurak-tomirlar va ichki a’zolar 'faoliyati-ning buzilishi: zotiljam, nefrit, oksillar almashinuvi izdan chiqishi, gepatit, kamqonlik kabi qator asoratlar rivojlanishi bilan namoyon bo’ladi. III—IV darajali kuyish hollarida jiddiy asorat sifatida zotiljam kuzatiladi. Nafas yo’llari kuyganda yuqumli mikroblar bronxlar bo’ylab tarqaladi. Terining 10—15 foizi kuyganda kelib chiqadigan kuyish kasalligining birinchi davridayok, yurak- tomirlar faolilti izdan chiqadi. Bemorlar yurak soxasida og`riq sezadilar, yurak tez urib, nafas etishmasligidan shikoyat qiladilar. Kuygandan so’ng dastlabki soatlardayoq, ko’p miqdorda qon zardobi yo’qotilishi natijasida qon umumiy miqdori kamayib, yurak miokardiga kam kislorod keladi. Oqibatda keyinchelik yurak urishi tezlashib, eshitib ko’rilganda yurak cho’qisida sistolik shovqin eshitiladi. Yurak mushaklaridagi o’zgarishlar miokardiodistrofiya ko’rinishida bo’ladi. Ba’zi bemorlarda N. D. Voyste-xovich ma’lumotlariga ko’ra yurak etishmovchiligidan o’lim hollari ham kuzatilgan. Quyishdan keyingi dastlabki soatlarda bemorlarning yarmida EKG patologik o’zgarishlarni ko’rsatadi. Me’da-ichak faoliyatida ham qator o’zgarishlarni ko’rish mumkin. Birinchi kunlardayoq bemor ishtahasi pasayib, ichi kuyadi, ko’ngli aynib qusadi. Keyinchalik ishtaha mutlaqo yo’qolib, bemor ozib ketadi. Jigar faoliyati o’zgaradi ayniqsa, III darajali kuygan bemorlarda. Siydik bilan urobilin chikib, bu jigarning o’t ishlab chiqarish qobiliyati susaygashshgini ko’rsatadi. Shuningdek jigarning zaxarlarni tozalash xususiyati ham pasayadi. Qon tarkibida protrombin, qand, bilirubin, plazma oqsillari o’zgaradi. Ayniqsa, qondagi oqsillar miqdori keskin kamayib ketadi.Kuyish kasalligida buyrak faoliyati ham izdan chiqadi. Boshlang`ich davrda o’tkir buyrak etishmozchiligi kelib chiqib, siydikda donador gialin va mumsimon stilindrlar, ko’p miqdorda oqsil paydo bo’ladi. Qonda azot ko’payib, siydik chiqmay qolishi mumkin. Qon tarkibida o’ziga xos o’zgarishlar ko’rinadi. Boshlang`ich davrda qonning quyilishi bilan bir qatorda eritrostitlar gemolizi kuzatilsa, keyingi haftaga o’tib bemorlarda kamqonlik rivojlanadi. Kamqonlik eritrostitlar ishlab chiqarilishining pasayishi va autoimmun gemoliz hamda qonda eritrostitlarni gemolizga uchratuvchi antitellalar paydo bo’lishi bilan izohlanadi. Qonda rqsillar miqdori kuygan yara yuzasidan zardob chiqishi disobiga kamayib ketadn. Shushshgdek, qon tarkibida natriy miqdori ham kamayib ketadi. Oksidlanish jarayonining sekinlashishi oqibatida to’qimalar etarlicha kislorod bilan ta’minlanmaydi. Kislota-ishqor muvozanati kislotalar tomok suriladi (astidoz). Qonda moddalar almashinuvining oraliq mahsulotlari — polipeptidlar, sut kislotasi ko’payadi. Davolash. Kuyishda birinchi yordam kiyimdagi olovni o’chirish va terining kuygan joyiga steril bog`lam ko’yishdan iborat (bunda kuygan joy ustidagi kiyimlar kesib olinadi). Bemorni shikast etkazmasdai, yo’lda sovqotib qolishdan ehtiyotlab ko’chirnsh zarur. Dastlabki soatlarda davolash tadbirlari kuyish shokiga qarshi olib borila-di. Og`riqni qoldiruvchi preparatlar (2 ml 2% li promedol, 2 ml 2% li omnopon va 1 ml dimedrol bilan ko’shi2. qo’llanadi. Og`riq kuchli bo’lganda 2 ml droperidol va 1 ml fektanil tavsiya etiladi. Barcha kuyganlarga teri ostiga 1300— 3000 AE qoqsholga qarshi zardob sto’llanadi. Polk tibbiy punktida kuyganlarni keyingi bosqichga ko’chirish. oldidan ular qoniga tuzli zardob o’rnini bosuvchi disol, trasol, reopoliglyukin, laktasol yuboriladi. Bu zritmalar suv va tuz muvozanati buzilishining, astidozining oldini oluvchi va bartaraf etuvchi miqdorda, (ya’ni 400— 800 mg dan) tayinlanadi. Agar kuyish shoki bo’lsa, qo’shimcha 60—90 mg prednizolon tomirga yuboriladi. Astidozni bartaraf etish maqsadida laktasoldan tash- kari 150—200 ml 5% natriy gidrokarbonat qo’llanadi. Buyrak faoliyati buzidishining oldini olish uchun 150— 300 ml 5% li mannitol ham tavsiya etiladi. Plazma va gemodez quyiladi. Bir kunda 3—4 litr suyuqlik yuboriladi. Suv almashinuvini doimo nazorat etib borib, kuniga 2 litr suyuqlik ajralib chiqishini ta’minlash kerak. Shuningdek, glyukozaning izotonik eritmasi ishla-tiladi. Kamqonlikda bir necha marta eritrostitlar massasi 100—200 ml dan 3—5 kun o’tkazib quyiladi. Qon zardobi xar kuni 200— 400 ml dan yuboriladi.Mahalliy davolash usullari: Bemorni keyingi bosqichga ko’chirish kechikadigan bo’lsa, kuyishning I—III darajalarida teri atrofini vodorod peroksid bilan tozalab, epidermisning qolgan-qutgani olib tashlanadi. Yirik pufaklar qoldirilib, yiringlaganlari kesiladi. Yara usti ehtiyotkorlik bilan quritilib, ustiga moyli-balzamli yoki streptostit emulsiyasi shimdirilgan steril bog`lam bog`lab ko’yiladi. Sharoit bo’lmaganda, kuygan joy keyinroq tozalanib, ustiga tezda steril bog`lam yopiladi. Keyinchalik, bemor maxsus jarrohlik shifoxonalariga ko’chirilgach, kuygan joyga tananing kuymagan terisi ko’chirib o’tkaziladi. Yüklə 410,06 Kb. Dostları ilə paylaş:
|