Mavzu: Mis elementi va uning xossalari

Qaysi mahsulotlar va sektorlarda ishlatiladi?

Mis yuqori issiqlik va elektr o’tkazuvchanligi tufayli juda afzal ko’riladigan element hisoblanadi. Shu sababli u elektr energiyasini ishlab chiqarish va uzatish materiallarida tez-tez ishlatiladi. Bu elektr va internet tarmoqlarida eng ko’p afzal qilingan metallar qatoriga kiradi. So’nggi 10-20 yil ichida misga alternativ sifatida alyuminiy, plastmassa, optik tolali materiallar ishlatilgan; ammo, hech qanday material mis vazifasini to’liq bajarmagan. Shu sababli, u har bir sohada tobora ortib borayotgan elementidir. Metallurgiya sanoatining metali mis elektr energiyasini ishlab chiqarish va uzatish sohasidagi korxonalarda muhim metall hisoblanadi.

Uning birikmalaridan ba’zilari quyidagicha:

• 
  Mis-Arsenat ; insektitsid kimyoviy moddalar, yog’ochni himoya qilish vositalari.
  
• 
  Mis-karbonat ; bo’yoqlar, laklar, keramika buyumlari, pigment sifatida.
  
• 
  Mis-xlorid ; fotografiyada katalizator, dezodorantlar, organik kimyoviy moddalar va neft mahsulotlarida.
  
• 
  Mis oksidi ; katalizator sifatida, keramika, rangli shisha, kimyoviy moddalar.
  
• 
  Mis-sulfat ; (ishlatilish jihatidan eng muhim birikma) zararkunandalarga qarshi vositalar, parazitga qarshi, bo’yoq, teri va yog’ochdan tayyorlangan mahsulotlar
  
• 
  Mis-asetat ; fungitsid, to’qimachilik bo’yoqlari katalizatori va ba’zi organik reaktsiyalarda.
  

Mis, qotishmalar va birikmalar ishlatiladigan boshqa tarmoqlar va sohalarni quyidagicha sanab o’tish mumkin; elektr energiyasi, internet, telefon, telegraf kabellari va simlari, elektr motorlari, dinamolar, kalitlar, transport vositalaridagi elektr zanjirlari, samolyotlar va kemalardagi elektr va elektron tizimlar, tangalar, turli xil qoplamalar va bezaklar, to’qimachilik mahsulotlari, qurol-yarog’, zargarlik buyumlari, oshxona buyumlari, armatura, quvur va tom yopish materiallari, qozonxonalar, payvandlash materiallari va boshqalar.