Biografiya (tarjimai hol) metodi.
Inson psixikasini tadqiq etish uchun uning
hayoti,
faoliyati, ijodiyoti to‘g‘risidagi og‘zaki va yozma ma’lumotlar muhim
ahamiyatga ega. Bu borada kishilarning tarjimai holi, kundaligi, xatlari, esdaliklari,
o‘zgalar ijodiga bergan baholari, tanbehlari, taqrizlari alohida o‘rin egallaydi. Shu
bilan birga o‘zgalar tomonidan to‘plangan tarjimai hol haqidagi materiallar:
esdaliklari, uzgalar ijodiga bergan baholari, tanbehlari, taqrizlari alohida o‘rin
egallaydi. Shu bilan birga o‘zgalar tomonidan to‘plangan
tarjimai hol haqidagi
materiallar: esdaliklar, xatlar, rasmlar,tavsiflar, baholar, magnitafon ovozlari,
fotolavhalar,
hujjatli filmlar, taqrizlar, o‘rganilayotgan shaxsnito‘laroq tasavvur
etishga xizmat qiladi.
Tarjimai hol ma’lumotlari inson psixikasidagi o‘zgarishlarni kuzatishda, uning
suhbat va tajriba metodlari bilan o‘rganib bo‘lmaydigan jihatlarni ochishga yordam
beradi. Masalan, mazkur ma’lumotlartorqali ijodiy hayol bilan bog‘liq jarayonlar:
sheriat, musiqa, nafosat, tasviriy san’at, texnik ijodiyotning
nozik turlari va
kashfiyotdagi tafakkurning o‘ziga xosligini, shaxsning ma’naviyat, qadriyat,
qobliyati, iqtidor, iste’dod singari fazilatlarni o‘rganish mumkin.
Inson ongining
hissasi, namoyon bo‘lishi, rivojlanishi, o‘ziga xos va ijtimoiy xususiyatlari atoqli
odamlar bildirgan mulohazalarda o‘z ifodasini topadi. Allomalar to‘g‘risidagi
ma’ldumotlar zamondoshlari, izdoshlari, safdoshlarining ta’rifu
tavsiflari orqali
avloddan avlodga o‘tadi.
Biografik ma’lumotlar odamlarning o‘zini o‘zi tarbiyalashi, nazorat qilishi,
iroda etishi, o‘zining
uslubini yaratishi, kamolot cho‘qqisiga erishishi jarayonida
na’muna vazifasini o‘taydi.
