Mavzu: Psixologiya fanining predmeti,maqsadi va vazifalari. Psixologiya fanining tarmoqlari va tadqiqod metodlari. Reja

Tajriba (eksperiment) metodi.
Bu metod turli yoshdagi va kasbdagi odamlar 
(chaqaloq, bola, o‘spirin, balog‘atga etgan va kabilar)ning psixikasini chuqurroq, 
aniqroq tadqiq qilish metodlari ichsida eng muhim hisoblanadi. Eksperiment metodi 
yordamida sun’iy tushunchalarning shakllanishi, nutqning o‘chishi, favqulottda 
holatdan chiqarish, muamala vaziyatini hal qilish jarayonlari, shaxsning his-
tuyg‘ulari, xarakteri va tipologik xususiyatlari o‘rganiladi. Inson psixikasining nozik 
ichki bog‘lanishlari, munosabatlari murakkab mexanizmlari tekshiriladi. Buning 
uchun eksperiment materialini tekshiruvchi sinchikovlik bilan tanlashi, ob’ekt tarzda 
har xil holat va vaziyatlarni yaratishi, bunda sinaluvchining yoi, aql-idroki, xarakter 
xususiyati, his-tuyg‘usi, qiziqishi va saviyasiga, turmush tajribasiga, ko‘nikma va 
malakalariga e’tibor berishi lozim.
E
ksperiment metodi.
O‘z navbatida tabiiy laboratoriya metodlariga ajratiladi. 
Tabiiy metod psixologik-pedagogik masalalarni hal qilishda qo‘llaniladigan. Bu 
metodning ilmiy asoslarini 1910 yilda rus psixologi A.F.Lazzurskiy ta’riflangan. 
Tabiiy metoddan foydalanishda ishlab chiqish jamolari a’zolarining, ilmiy 
muassasalari xodimlarning, o‘qituvchilar, keksaygan kishilarning psixolog 
o‘zgarishlari, o‘zaro munosabatlari, ishchanlik qobiliyatlari mutaxasislikka 
yaqqolligi muomilalaroini hal qilish nazarda tutiladi. Tabiiy sharoitlarda inson 
psixikasini o‘rganishda sinaluvchilar (bog‘cha bolalari, maktab o‘quvchilari, 
ishchilar, dehqonlar, ziyolilar, biznesmenlar, fermerlar, ilmiy hodimlar va 

---

hokazolar)ning bexabar bo‘lishi ta’lim jarayonida berilayotgan bilimlar tadqiqot 
maqsadi muvofiqlashtirilishi, katta yoshdagi odamlarga tarbiyaviy ta’sir o‘tkazish 
(interaksiya) kundalik mehnat tarzi doirasida amalga oshirilishi, zavot va fabrikada 
emas moddiy maxsulot ishlab chiqarish samaradorligini oshirishga qaratilishi lozim.