Mavzu: tcp/ip pog’onasi, vazifalari, qo’llaniladigan asosiy protokollar

IMAP

IMAP (Interactive Mail Access Protocol) – yana bitta pochta protokoli bo‘lib, u POP3 asosida yaratilgandir. Natijada POP3 protokolidagi hamma kamchiliklar hisobga olinib va yangi ko‘p sonli kerakli vazifalar qo‘shilgan.

SLIP

SLIP (Serial Line Internet Protocol) axborotlarni uzatish protokoli doimiy Internetga ulanishni telefon kanali va oddiy modemdan foydalanib tashkil qilish uchun yaratilgan. Narxining yuqoriligi tufayli bu turdagi ulanishdan kam abonentlar foydalanadilar. Bu protokol TCP/IP protokoli bilan birgalikda ishlatiladi va u ancha past pog‘onada turadi.

PPP

PPP (Point – to – Point Protocol) protokoli yuqorida bayon etilgan SLIP protokolining bajaradigan vazifasining biridir. Lekin u bu vazifalarni yaxshi bajaradi, chunki qo‘shimcha imkoniyatlari mavjuddir. Undan tashqari, SLIP farqli o‘laroq PPP nafaqat TCP/IP bilan bog‘lana oladi, balki IPX/SPX, NetBIOS,DHCP mahalliy tarmoqlarda ko‘p ishlatiladigan protokollar bilan ham birgalikda ishlay oladi. PPPning ko‘p tarqalishiga yana bir sabab u Windows NT oilasiga mansub operatsion tizim o‘rnatilgan Internet – serverlarda foydalanilgani tufaylidir. X.25
X.25 protokoli 1976-yili yaratilgan va 1984-yili mukammallashtirilgan, u jismoniy, kanal va tarmoq bosqichlarida ISO/OSI modeli bilan bog‘lanishda ishlaydi. Bu protokol mavjud telefon tarmog‘ida foydalanish uchun loyihalashtirilgan. X.25 protokolini loyihalashtirilayotgan davrda raqamli telefon tarmog‘i noyob edi, u analog kanallarda ishlatilar edi. Shu sabab u protokolda
xatoliklarni topish va tuzatish tizimi mavjud, bu esa aloqani ishonchliligini sezilarli darajada oshiradi. Ayni vaqtda bu tizim axborot uzatishni sekinlashtiradi (64 Kbit/s). Lekin bu holat yuqori ishonchlilik talab etilgan joylarda ishlatishga xalaqit bermaydi. Masalan, bank tizimida va boshqalarida.

Frame Relay

Frame Relay – yana bitta telefon tarmog‘i orqali axborotlarni uzatishga mo‘ljallangan protokol. X.25 kabi yuqori ishonchliligidan tashqari yangi qo‘shimcha imkoniyatlarga ham egadir. Uzatiladigan axborotlar video, audio formatda yoki elektron axborot ko‘rinishida bo‘lishi mumkin bo‘lgani sababli uzatilayotgan axborotga qarab uzatish imkonini tanlashi mumkin. Apple Talk
Apple Talk protokoli Apple Computer kompaniyasining mulki bo‘lib, u Makintosh kompyuterlari bilan aloqa o‘rnatish uchun yaratilgan. TCP/IP kabi Apple Talk ham protokollar to‘plamidan iborat bo‘lib, ulardan har biri ISO/OSI modelining har birining ishi uchun javobgardir. TCP/IP va IPX/SPX protokollaridan farqli Apple Talk protokoli jismoniy va kanal bosqichlarini o‘zi ijro etadi.

Xulosa

TCP/IP haqida ko'proq ma'lumot berilishi mumkin, ammo uchta asosiy kalitlar bor:

• 
  TCP / IP-jismoniy tarmoqlar Internet-ta'lim uchun bir joyga to'planishiga imkon beruvchi protokollar to'plami.
  
• 
  TCP / IP shaxsiy tarmoqlarni virtual kompyuter tarmog'ini shakllantirish uchun bog'laydi, unda alohida asosiy kompyuterlar tarmoqlarning jismoniy manzillari bilan emas, balki IP-manzillar bilan aniqlanadi.
  
• 
  TCP / IP har bir protokolning javob berishini aniq belgilaydigan ko'p darajali arxitekturadan foydalanadi.
  

TCP va UDP tarmoq dasturlari uchun yuqori darajadagi xizmat ma'lumotlarini taqdim etadi va har ikkisi ham ma'lumotlar paketlarini uzatishda IP-ga tayanadi. Ip paketlarni o'z manziliga yo'naltirish uchun javobgardir.
Internetning asosiy kompyuterlarida ishlaydigan ikkita dasturlari orasidagi ma'lumotlar ushbu kompyuterlardagi TCP/IP stakanlarini yuqoriga va pastga "sayohat" qiladi. Yuboruvchi tomonidagi TCP/IP modullari tomonidan qo'shilgan ma'lumotlar qabul qiluvchi uchida tegishli TCP/IP modullari tomonidan" kesiladi " va manba ma'lumotlarini qayta yaratish uchun ishlatiladi.

Foydalanilagan adabiyotlar ro’yxati

1. 
   Кучерявый А. E. «Интернет вещей» Kompyuter tarmoqlari chuqurlashtirilgan kursi (X.Zayniddinov, O'rinboyev, A.Beletskiy).
   
2. 
   Nigmatov X. Kompyuternыe seti i sistemы v IP telefonii. Shыmkent.2013. 240 str.
   
3. 
   Abduganiev A.A. Internet asoslari.Toshkent. 2011.20 bet.
   
4. 
   Abduganiev A.A. Internet muloqat vositasi. Toshkent. 2011. 21.bet.
   
5. 
   Abduganiev A.A. Internetning texnik va texnologik ta’minoti. Toshkent. 2011. 23 bet.
   
6. 
   Makarov N.V. «Informatika» Moskva: 2001. «Finansы i statistika» nashriyoti. 3-nashr.