Anar – 75
85
siz ölümd
ə görür” (31,29).
Hekay
ənin sonunda narahat günlər, əsəbi saatlar keçirən Oruc
baş verənləri aydınlaşdırmaq üçün gəldiyi bağının həyətinə dü-
şən yüksək gərginlikli elektrik xəttinə toxunaraq kösövə dönür.
Bu hekay
ədə “qırmızı limuzin”i “erməni bağı”nın tilsimi əvəz
edir. H
ər iki hekayənin qəhrəmanı ilə cəmiyyət arasında yaran-
mış uçurum onları sövq-təbii olaraq ölümə sürükləyir.
“Mü
əllifə görə, insan ancaq öz fərdi dünyasında yaşa bilməz.
V
ətəndaşlıq hissindən, ictimai amaldan məhrumluq mənəvi boş-
lu
ğa, həyatın beş günlüyü haqqında çürük fəlsəfəyə aparır və
heç vaxt
insanı sona qədər xoşbəxt edə bilməz. Əgər belə bir xa-
rakter v
ə düşüncə sahibi ziyalıdırsa, yüksək ziyalı titulları daşı-
yırsa, bu artıq mənəvi ölülükdür və cəmiyyətin sosial faciəsidir.
Orucun faci
əli ölümü bu mənəvi ölülüyün rəmzi ifadəsidir”
(70,327).
Qaldırdığı problemlərdən tutmuş yaradıcılıq texnologiyasına,
üslubunad
ək milli mədəniyyətimizin ənənələrinə sadiq olan
Anar daim bir yazıçı fəhmi, yazıçı nəfəsi ilə qələmini dar məna-
da c
əmiyyət, geniş mənada dünya qayğıları ilə, mənəvi konteks-
t
ə varmağa səfərbər edir. “Vahimə” hekayəsində məqamların
b
ədii-fəlsəfi dəyərləndirilməsinin özünəməxsusluğu da bunu bir
daha t
əsdiq edir.
Ümumiyyətlə, Anarın 90-cı illər yaradıcılığında insanın cə-
miy
yətdən, ətraf mühitdən, dünyadan təcridi, eyni zamanda et-
nos
daxili yadlaşma halları da özünü göstərir. “Qırmızı limuzin”
və “Vahimə”də, əsas etibarilə, insanla materiya, insan cəmiyyət
müs
təvisində qoyulan problemə “Muhakkak görüşürüz” hekayə-
sin
də eyni və qohum millətlər arasında yadlaşma mövqeyindən
ya
naşılır.
“Muhakkak gör
üşürüz” əsərində Azərbaycan-Türkiyə dost-
luğunu vulqarlaşdıran insanların daxili aləmi açılır. Yazıçı ko-
mik obrazlar vasitəsilə cəmiyyətin sosial psixologiyasına dərin-
dən nüfuz edir. O, hər kəsin yalnız öz mənafeyini düşündüyünü,
bir-
birinə yalan vədlər verərək özlərini aldatdıqlarını göstərir.
Dostları ilə paylaş: |