36.4.2. folklor (ifaçılıq, musiqi və rəqslər, şifahi yaradıcılıq, oyun və tamaşalar);
36.4.3. sənətkarlıq (tətbiqi sənət, ənənəvi dekorativ sənət, milli təsviri yaradıcılıq).
Maddə 37. Milli kulinariya nümunələri
37.1. Azərbaycan Respublikasında milli kulinariya nümunələrinin sistemləşdirilməsi,
qorunması, təbliği müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən həyata keçirilir.
37.2. Kulinariya nümunələrinin milli mədəni irsə aid edilməsi müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən həyata keçirilir.
Maddə 38. Milli mədəni irsin mühafizəsinə dair öhdəliklər
38.1. Azərbaycan Respublikasında milli tarixi, təbii və mədəni irs obyektlərini, o cümlədən
tarix, təbiət və mədəniyyət abidələrini qorumaq hər kəsin borcudur.
38.2. Azərbaycan Respublikasında təbiət komplekslərinin, tarixi ərazilər və mədəni irs
abidələrinin qoruq elan edilməsi müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən həyata keçirilir.
38.3. Milli mədəni irsin mühafizəsi sistemi dövlət orqanları və bələdiyyələr tərəfindən
həyata keçirilən qanuni hüquqi, maddi-texniki və təşkilati tədbirlərdən ibarətdir.
38.4. Milli mədəni irs obyektlərinin sahiblərinə həmin obyektlərin mühafizəsini təmin
etmək məqsədi ilə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilən təminatlar verilir.
38.5. Milli mədəni irs obyektlərinin mühafizəsi mədəniyyət sahəsində dövlət reyestri
sistemi vasitəsilə təmin edilir.
Maddə 39. Mədəni sərvətlərin mühafizəsi
39.1. Mühafizə məqsədilə mədəni sərvətlərə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
müəyyən olunmuş qaydada qabaqlayıcı, konservasiya, bərpa və xüsusi mühafizə dərəcələri tətbiq
edilir.
39.2. Mühafizənin qabaqlayıcı dərəcəsi tətbiq edilmiş mədəni sərvətlərin müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı ilə razılaşdırılmadan sökülməsi, məhv edilməsi, parçalanması, yeni quruluşa
salınması, başqa yerə köçürülməsi və zahiri görkəminin dəyişdirilməsi qadağandır.
39.3. Mühafizənin konservasiya dərəcəsi, istifadədən tamamilə çıxarılmalı və ya müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının nəzarəti altında məhdud dairədə istifadə edilməli olan mədəni
sərvətlərə aid edilir.
39.4. Mühafizənin bərpa dərəcəsi, ilkin mədəniyyət təyinatına qaytarılması üçün bərpa
işlərinə ehtiyacı olan mədəni sərvətlərə şamil edilir. Mühafizənin bərpa dərəcəsi tətbiq olunana
qədər obyekt barədə konservasiya dərəcəsi müəyyən edilə bilər.
39.5. Xüsusi mühafizə dərəcəsi Azərbaycan Respublikasının milli mədəniyyət əmlakının
Dövlət Siyahısına daxil olan mədəni sərvətlərə şamil edilir.
39.6. Mühafizə dərəcəsi olan mədəni sərvətlərin mülkiyyətçisi və ya istifadəçisinin
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı ilə münasibətləri mühafizə müqaviləsi ilə müəyyən olunur.
8-Cİ FƏSİL
MƏDƏNİ SƏRVƏTLƏRDƏN İSTİFADƏNİN TƏNZİMLƏNMƏSİ
Maddə 40. Mədəniyyət obyektlərindən istifadə rejimi
40.1. Dövlət və bələdiyyə mülkiyyətində olan mədəniyyət obyektlərinin istifadəsi öz tarixi
və bədii təyinatına uyğun və bu qanunda müəyyən edilmiş qaydada həyata keçirilir.
40.2. Dövlət və bələdiyyə mülkiyyətində olan mədəniyyət obyektləri digər şəxslərin
istifadəsinə və ya idarəçiliyinə verildiyi halda, mədəniyyət obyektlərinin təyinatına uyğun
istifadə edilməsi təmin olunmalıdır.
40.3. Tarixi, arxeoloji, şəhərsalma, arxitektura və monumental sənət abidələrinin, təbii-
landşaft obyektlərinin mühafizəsini təmin etmək məqsədilə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən həmin obyektlərin mühafizə zonaları müəyyən edilir.
40.4. Azərbaycan Respublikasının ərazisində arxeoloji qazıntıların aparılmasına və
arxeoloji mədəni sərvətlərin tədqiqi məqsədi ilə onlarla təmasda elmi tədqiqat işlərinin yerinə
yetirilməsinə icazə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası tərəfindən verilir və müvafiq icra
hakimiyyəti orqanında qeydə alınır. Bu maddədə qeyd olunan işləri aparan (yerinə yetirən) şəxs
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada Azərbaycan Milli Elmlər
Akademiyasına və müvafiq icra hakimiyyəti orqanına aparılmış tədqiqat işləri barədə hesabat
verir.
40.5. Dövlət mühafizəsində olan mədəniyyət obyektlərində aparılan bərpa, təmir-tikinti,
rekonstruksiya və konservasiya işlərinin layihələri müvafiq icra hakimiyyəti orqanı ilə
razılaşdırılmalıdır. Layihə üzrə işlər müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən təyin edilmiş
mütəxəssisin iştirakı ilə həyata keçirilir.
40.6. Daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin bərpası, konservasiyası, təmir-tikintisi,
rekonstruksiyası, ərazilərinin abadlaşdırılması "Tarix və mədəniyyət abidələrinin qorunması
haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq aparılır.
40.7. Dövlət və bələdiyyə mülkiyyətində olan mədəniyyət obyektlərinin istifadəsi
nəticəsində əldə edilən gəlir mədəniyyət obyektinin qorunmasına, bərpasına və saxlanılmasına
sərf edilməlidir.
Maddə 41. Mühafizə olunan mədəni sərvətlərin siyahısı
41.1. Mühafizə olunan mədəni sərvətlərin siyahısının aparılması müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən həyata keçirilir.
41.2. Mühafizə olunan mədəni sərvətlərin siyahısına daxil edilən hər bir mədəni sərvətə
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən şəhadətnamə verilir.
Maddə 42. Mədəni sərvətlərin ixracı
42.1. Mədəni sərvətlərin ixracının mümkünlüyü müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən verilmiş mədəni sərvətin mühafizə şəhadətnaməsi ilə müəyyən edilir.
42.2. Sərgi, qastrol səfərləri, bərpa işləri, prezentasiya, beynəlxalq mədəniyyət tədbirlərinin
keçirilməsi halları istisna olmaqla, Azərbaycan Respublikasının milli mədəniyyət əmlakının
Dövlət Siyahısına daxil edilmiş mədəni sərvətlərin Azərbaycan Respublikasının ərazisindən
aparılması qadağandır.
42.3. Sərgi, qastrol səfərləri, bərpa işləri, təqdimat, beynəlxalq mədəniyyət tədbirlərinin
keçirilməsi ilə əlaqədar mədəni sərvətlərin müvəqqəti ixracı qaydası müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən müəyyən edilir.
Maddə 43. Mədəniyyət sahəsində qadağalar
43.0. Mədəniyyət sahəsində aşağıdakı hərəkətlərə yol verilmir:
43.0.1. Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyinə, suverenliyinə, ərazi bütövlüyünə,
konstitusiya quruluşuna, iqtisadi, müdafiə, elmi-texniki potensialına və milli maraqlarına zərər
vura biləcək təbliğatın aparılmasına;
43.0.2. müharibənin, sosial, irqi, milli, dini, təbəqə, nəsil üstünlüyünün təbliğinə və
təşviqinə yönəlmiş çağırışların səsləndirilməsini nəzərdə tutan mədəniyyət tədbirlərinin
keçirilməsinə;
43.0.3. zorakılığın, pornoqrafiyanın, narkomaniyanın təbliğinə və təşviqinə yönəlmiş
çağırışların səsləndirilməsini nəzərdə tutan mədəniyyət tədbirlərinin keçirilməsinə;
43.0.4. milli mədəni irs nümunələrinin Azərbaycan Respublikasının ərazisindən qanunsuz
aparılmasına;
43.0.5. irqindən, milliyyətindən, dinindən, dilindən, sosial mənşəyindən, qulluq
mövqeyindən, əqidəsindən, ictimai birliklərə mənsubiyyətindən asılı olmayaraq mədəniyyət
sahəsində əsas insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarının məhdudlaşdırılmasına;
43.0.6. mədəni və təbii irsin tarixi və bədii təyinatı ilə bir araya sığmayan tərzdə istifadə
edilməsinə;
43.0.7. "Müəlliflik hüququ və əlaqəli hüquqlar haqqında" Azərbaycan Respublikası
Qanununun tələblərinə əməl edilməklə, mülkiyyətçisinin və ya istifadəçisinin razılığı olmadan
mədəni sərvətlərin nüsxələndirilməsi, habelə onlardan turizm, ekskursiya və reklam məqsədilə
istifadə edilməsinə;
43.0.8. mədəni sərvətlərin sökülməsi, məhv edilməsi, parçalanması, yeni quruluşa
salınması, başqa yerə köçürülməsi və zahiri görkəminin dəyişdirilməsinə.
9-CU FƏSİL
MƏDƏNİYYƏT SAHƏSİNİN MALİYYƏ-İQTİSADİ TƏNZİMLƏNMƏSİ
Maddə 44. Mədəniyyət sahəsinin maliyyə-iqtisadi təminatı
44.1. Azərbaycan Respublikasında mədəniyyət sahəsinin aşağıdakı maliyyə mənbələri
vardır:
44.1.1. dövlət büdcəsindən ayırmalar;
44.1.2. yerli büdcədən ayırmalar;
44.1.3. mədəniyyət sahəsində fəaliyyətdən əldə olunan gəlir;
44.1.4. digər qanuni maliyyə mənbələri.
44.2. Mədəniyyət sahəsinin dövlət büdcəsindən maliyyələşdirilməsi mədəni irsin
qorunması və inkişafının əsas təminatıdır. Həmin maliyyə təminatı "Büdcə sistemi haqqında"
Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq həyata keçirilir.
44.3. Mədəniyyət sahəsinin inkişafı məqsədilə, mədəniyyət sahəsində fəaliyyət göstərən
subyektlərə Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsinə uyğun olaraq vergi güzəştləri tətbiq
edilir.
Maddə 45. Mədəniyyət sahəsində layihələrin maliyyələşdirilməsi
45.1. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanı mədəniyyət müəssisələrinin bərpası, maddi-texniki
bazasının gücləndirilməsi, kadr potensialının bilik və bacarıqlarının artırılması məqsədilə
"Dövlət satınalmaları haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq layihələrin
maliyyələşdirilməsini həyata keçirir.
45.2. Qeyri-hökumət təşkilatları tərəfindən mədəniyyət sahəsində keçirilən tədbirlərin
dövlət maliyyələşdirilməsi qaydası müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.
45.3. Mədəniyyət sahəsində ədəbiyyat, incəsənət, dizayn, arxitektura, musiqi, xoreoqrafiya,
teatr və sirk, kino, muzey və kitabxana, rəssamlıq və heykəltəraşlıq, xalq yaradıcılığı, folklor
istiqamətlərinin inkişafında və mədəniyyət sahəsində təhsil və elmi araşdırmalar üzrə layihələrin
həyata keçirilməsində dövlət maliyyələşdirilməsi məqsədəuyğun xarakter daşıyır.
Maddə 46. Mədəniyyət sahəsində xeyriyyəçilik fəaliyyəti
Mədəniyyət sahəsində xeyriyyəçilik və sponsorluq fəaliyyəti "Qeyri-hökumət təşkilatları
(ictimai birliklər və fondlar) haqqında", "Qrant haqqında", "Televiziya və radio yayımı
haqqında" və "Reklam haqqında" Azərbaycan Respublikasının qanunlarına uyğun olaraq həyata
keçirilir.
Maddə 47. Mədəniyyət sahəsində özəlləşdirmə məsələləri
47.1. Dünya təbii və mədəni irs siyahısına daxil edilmiş, həmçinin milli mədəni və təbii
irsə aid dövlət əmlakının özəlləşdirilməsi qadağandır. Həmin əmlakın siyahısı müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən təsdiq edilir.
47.2. Bu qanunun 47.1-ci maddəsində qeyd olunan əmlakın bələdiyyələr tərəfindən
özgəninkiləşdirilməsinə yol verilmir.
47.3. Dövlət mədəniyyət müəssisələrinin və onlara məxsus mədəni sərvətlərin, o cümlədən
dövlət mülkiyyətində olan kitabxana, klub, arxiv, muzey, incəsənət fond və arxivlərinə aid
mədəniyyət obyektlərinin, tarix və mədəniyyət abidələrinin, mədəniyyət müəssisələrinin
yerləşdiyi binaların və ərazilərin özəlləşdirilməsi "Dövlət əmlakının özəlləşdirilməsi haqqında"
Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə tənzimlənir.
47.4. "Dövlət əmlakının özəlləşdirilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununa
uyğun olaraq, mədəniyyət obyektlərinin özəlləşdirilməsinə aşağıdakı şərtlərdən birinə riayət
olunmaqla, icazə verilir:
47.4.1. mədəni sərvətlərin bərpası, qorunması və təbliği əsas fəaliyyət kimi müəyyən
olunduqda;
47.4.2. mədəniyyət məhsullarının istehsalı və ya xidmətlərinin göstərilməsi əsas fəaliyyət
kimi müəyyən olunduqda;
47.4.3. əhaliyə mədəniyyət məhsullarının və xidmətlərinin müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən edilmiş güzəştlərlə təqdim olunması əsas fəaliyyət kimi müəyyən
olunduqda.
Maddə 48. Mədəniyyəti maliyyələşdirmə fondları
48.1. Mədəniyyət sahəsinin maliyyələşdirilməsinə əlavə vəsaitin cəlb edilməsi məqsədilə
mədəniyyəti maliyyələşdirmə fondları müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən "Büdcə
sistemi haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq yaradılır.
48.2. Bu qanunun 48.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş məqsədlə hüquqi və fiziki şəxslər
tərəfindən mədəniyyəti maliyyələşdirmə fondları yaradıla bilər.
48.3. Mədəniyyəti maliyyələşdirmə fondları öz fəaliyyətlərini şəffaflıq, aşkarlıq, bərabərlik
və səmərəlilik prinsiplərinə uyğun həyata keçirirlər.
10-CU FƏSİL
BEYNƏLXALQ ƏMƏKDAŞLIQ
Maddə 49. Mədəniyyət sahəsində beynəlxalq əməkdaşlıq
49.1. Mədəniyyət sahəsində beynəlxalq əməkdaşlıq Azərbaycan Respublikasının
mədəniyyət sahəsində həyata keçirilən dövlət siyasətinin prioritet istiqamətidir.
49.2. Mədəniyyət sahəsində beynəlxalq təşkilatlarla və dövlətlərarası əməkdaşlıq
Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrə uyğun olaraq həyata
keçirilir.
49.3. Mədəniyyət sahəsində beynəlxalq əməkdaşlığın məqsədi beynəlxalq mədəni sərvətlər
bazarında Azərbaycan Respublikasının mövqeyinin möhkəmlənməsi və genişləndirilməsidir.
49.4. Mədəniyyət sahəsində beynəlxalq əməkdaşlıq şəxslərin bilik və bacarıqlarının,
təcrübə və nailiyyətlərinin beynəlxalq səviyyədə mübadiləsinin stimullaşdırılması prinsipi
əsasında həyata keçirilir.
Maddə 50. Beynəlxalq əməkdaşlıq sahəsində dövlət mədəniyyət siyasətinin
prioritetləri
50.1. Azərbaycan Respublikası mədəniyyət sahəsində beynəlxalq əməkdaşlığın
genişləndirilməsini prioritet istiqamət kimi qəbul edir.
50.2. Mədəniyyət sahəsində beynəlxalq əməkdaşlığın əsas istiqamətləri aşağıdakılardır:
50.2.1. beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlıq vasitəsilə milli mədəniyyətin xarici ölkələrdə
təbliği;
50.2.2. mədəni sərvətlərin birgə istehsalının stimullaşdırılması;
50.2.3. mədəniyyətlərarası dialoqun dəstəklənməsi;
50.2.4. xarici dövlətlərin mədəni irslərinin qorunması, bərpası və inkişafının
dəstəklənməsi;
50.2.5. dünya mədəni irs obyektlərinin qorunması, bərpası və inkişafının dəstəklənməsi;
50.2.6. yeni texnologiyaların beynəlxalq mübadiləsi;
50.2.7. ən qabaqcıl təcrübələrin beynəlxalq mübadiləsi;
50.2.8. beynəlxalq informasiya sistemlərinin tətbiqi.
Maddə 51. Xarici dövlətlərdə mədəniyyət fəaliyyəti
51.1. Azərbaycan Respublikası xarici dövlətlərdə Azərbaycan mədəniyyətinin qorunması,
təbliği və inkişafı məqsədilə tədbirlərin görülməsini təmin edir.
51.2. Azərbaycan Respublikası xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla mədəni əlaqələr yaradır
və inkişaf etdirir, onların mədəniyyət mərkəzlərinin, fondlarının və mədəniyyət sahəsində digər
təsisatlarının məqsədyönlü fəaliyyətinə köməklik göstərir.
51.3. Azərbaycan mədəniyyətinin qorunması və inkişafı məqsədilə hüquqi və fiziki şəxslər
tərəfindən xarici dövlətin ərazisində təsis edilən mədəniyyət mərkəzləri öz fəaliyyətini
Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdə digər hal nəzərdə
tutulmamışdırsa, həmin dövlətin qanunvericiliyinə uyğun olaraq həyata keçirirlər.
Maddə 52. Azərbaycan xalqının xarici dövlətlərdə milli mədəni və təbii irsi
52.1. Azərbaycan Respublikası Azərbaycan xalqının xarici dövlətlərin ərazisində yerləşən
(olan) milli mədəni və təbii irsinin aşkarlanması, bərpası və qorunması istiqamətində
məqsədyönlü siyasət həyata keçirir.
52.2. Azərbaycan Respublikası tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələr əsasında digər
dövlətlərin ərazisində Azərbaycan Respublikasından qeyri-qanuni yolla çıxarılmış milli mədəni
irs nümunələrinin geri qaytarılmasına dair məqsədyönlü siyasət həyata keçirir.
52.3. Azərbaycan Respublikasının ərazisindən qeyri-qanuni yolla çıxarılmış milli mədəni
irs nümunələri yerləşdiyi ölkədən, yerdən, çıxarıldığı vaxtdan və şəraitdən asılı olmayaraq
Azərbaycan Respublikasına qaytarılmalıdır.
Maddə 53. Azərbaycan xalqının milli mədəni və təbii irsinin beynəlxalq mühafizəsi
Azərbaycan Respublikası Azərbaycan xalqının milli mədəni və təbii irsinə zərərin
vurulmasının və ya zərərin vurulması təhlükəsinin qarşısını almaq məqsədilə, tərəfdar çıxdığı
beynəlxalq müqavilələrə uyğun olaraq, beynəlxalq yardımın göstərilməsini və ya beynəlxalq
gücləndirilmiş mühafizə statusunun verilməsini tələb edir.
Maddə 54. Azərbaycan Respublikasına məxsus mədəniyyət təsisatlarına xarici
dövlətlər tərəfindən maliyyə vəsaitinin ayrılması
Azərbaycan Respublikasına məxsus mədəniyyət təsisatlarına xarici dövlətlər və beynəlxalq
təşkilatlar tərəfindən maliyyə vəsaitinin ayrılması Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı
beynəlxalq müqavilələr əsasında həyata keçirilir.
Maddə 55. Beynəlxalq mədəniyyət təşkilatlarının Azərbaycan Respublikasının
ərazisində fəaliyyəti
Beynəlxalq mədəniyyət təşkilatlarının Azərbaycan Respublikasının ərazisində fəaliyyəti
Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələr və bu qanunla tənzimlənir.
11-Cİ FƏSİL
YEKUN MÜDDƏALAR
Maddə 56. Qanunun pozulmasına görə məsuliyyət
Bu qanunun tələblərini pozan şəxslər Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar
Məcəlləsinə və Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsinə uyğun məsuliyyət daşıyırlar.
Maddə 57. Keçid müddəalar
Bu qanun qüvvəyə mindiyi gündən "Mədəniyyət haqqında" Azərbaycan Respublikasının
1998-ci il 6 fevral tarixli 430-IQ nömrəli qanunu (Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik
Toplusu, 1998, ¹ 4, maddə 223; 2001, ¹ 11, maddə 688; 2002, ¹ 5, maddə 245, ¹ 12, maddə 706;
2006, ¹ 12, maddə 1016; 2011, ¹ 2, maddə 71) ləğv edilir.
İlham ƏLİYEV,
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Bakı şəhəri, 21 dekabr 2012-ci il
Azərbaycan.- 2013.- 17 fevral.- S.2-4.
Dostları ilə paylaş: |