Mənim dünyaya öyrədəcək yeni bir sözüm yoxdur
Yüklə 1,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
31 göstərməmiş və yalançı vəfadarlığa təzahür etməmişəm. Natalda qatıldığım hər ümumi toplantıda İngiltərənin milli marşı oxunurdu. Mən də bu marşın oxunmasını istəyirdim. Bunlara baxmayaraq İngiltərə dövlətinin fəsadlarından və zülmündən xəbərsiz deyildim. Üst-üstə düşünürdüm ki, bu hökuməti qəbul etmək olar. O zaman İngiltərə hökumətinin təbəələri üçün yararlı olduğunu düşünürdüm. Afrikada yayqın olan irqçiliyin ingilis kültür və gələnəkləri ilə örtüşmədiyini sanırdım. Bu üzdən bu irqçilik saldırılarının keçici olduğunu sanırdım. Mən də tam bir ingilis kimi Britaniyanın tac- taxtına vəfadar idim. Böyük bir önəmlə ingiltərənin milli marşını öyrənib və səmim qəlbdən oxuyurdum. Ha rda və hansı durumda bu vəfadarlığımı göstərmək üçün imkan olsaydı, böyük sədaqətlə bunu edərdim. Ancaq bütün ömrüm və görəvim boyunca bu vəfadarlıqdan öz şəxsi mənafeyim üçün yararlanmağı düşünmədim. Bu vəfadarlıq mənim işimin icabı idi. Heç bir qarşılıq bəkləmədən edirdim. • Artıq üç il idi Güney Afrikada yaşayırdım. Mən toplumu və toplum da məni tanımışdı. 1896-cı ildə Hindistanda ailəmə uğramaq üçün altı aylıq izn aldım. İşlərim yaxşı getdiyindən Hindistana dönüb xanımımı və çocuqlarımı da gətirmək istəyirdim. • İlk dəfə idi xanımım və çocuqlarımla səfərə çıxırdım. O zaman fikirləşirdim ki, mədəni görünməmiz üçün paltarlarımızı avropalılarınkına bənzətməliyik. Çünkü, yalnız bu yolla vəzifə qazanmaq mümkün idi və vəzifələrdə irəliləmədən xalqa xidmət etmək olmazdı. Bunlar mənim o zamankı görüşlərim. Bu üzdən xanımımın və 32 çocuqlarımın paltarları haqda qərara gəldim. Çox da istəkli olmadan qaşıq-çəngəl qullanmağı da düşündüm. Daha sonra mənim bu axmaqlıqlarım son bulduğunda evdə qaşıq-çəngəldən istifadə etmək də kənara qoyuldu. Uzun zaman yeni həyatın gərəklilikləri ilə yaşayıb və yeniliklərə alışmış olan xanımım və uşaqlarım üçün bunları tərk etmək çox da asan deyildi. Ancaq bu gün açıqca söyləməliyəm ki, “mədəniyət”in parlaq görüntülərini tərk etdikdən sonra daha çox azad olduq. • Bizim gəmimiz dekabrın 19-da Durbana çatdı. • Durban limanının yetkililəri əmr göndərmişdilər ki, gəmi 23 gün qarantinədə qalmalı, sağlıq açısından gəmidəkilər yoxlanılmalıdır. Ancaq bu əmrin səbəbi, yalnızca sağlıq qonusu deyildi. Ağdərili Durban əhalisi bizim geri qaytarılmamızla ilgili şəhərdə göstəri düzənləmişdilər. Bu göstəri üzündən yetkililər gəmidəkilərin sağlığını bəhanə etmişdilər. Böyləcə bu qarantinənin əsas amacı hindliləri Hindistana ger i göndərmək idi. Sonunda bizim özümüzü dirək olaraq təhdid edib dedilər: “Geri dönməzsəniz sizləri dənizə atacaqlar. Ancaq öz istəyinizlə geri dönsəniz, geri dönüş xərcinizi də ödəyə bilərlər.” Mən sürəkli yolçuların içində dolaşır, onlara ürək- dirək verirdim. • Sonunda ultimatom ciddi şəkildə mənə və müsafirlərə duyuruldu. Dedilər ki, canımızı qurtarmaq istəyiriksə, geriyə dönüşü qəbul etməliyik. Mən və müsafirlər bu uyarıya aldırış etmədik. Bütün təhdidlərə baxmayaraq, Natala girmə haqqımızı qullanacağımızı israrla söylədik. 23- cü günün sonunda gəminin Natal limanında 33 durmasına və müsafirlərin də Natala girmələrinə izn verildi. • Gəmidən enər-enməz bir gənc adam məni tanıyıb “Qandi- Qandi” deyə bağırdı. Bir neçə kişi də ona qatılıb “Qandi-qandi” deyə səsləndilər. İrəlilədikcə qalabalıq artırdı. Cəmiyətin sayı o qədər artmışdı ki, artıq yerimək mümkün deyildi. Bu zaman mənə daş-kəsək, lax yumurta atmağa başladılar. “Bu an biri başımdan papağımı qapdı. Bir başqası məni yumuruqlamağa başladı. Az qala bayılmaq üzrə idim. Əlimlə bir nərdəni tutub dayandım. Dərindən bir nəfəs almaq istəyirdim, ancaq mümkün deyildi. Onlar bir yerdə məni təpikləyir, yumuruqlayırdılar. Məni tanıyan polis rəisinin xanımı da o an təsadüfən ordan keçirdi. Bu cəsur qadın mənim yardımıma gəldi. O gün hava günəşli olmasa da əlində bir k ölgəlik var idi. Çətrini başımın üstünə tutub məni qorumağa çalışdı. Xanım cəmiyətlə mənim aramda dayanıb mənə saldıranları uzaqlaşdırmağa çalışırdı. Bu xanım olmasaydı orda məni öldürəcəkdilər. Polis rəisinin xanımına saldıracaq cəsarətləri yox idi. • O zaman İngiltərə müstəmləkəsinin bakanı olan mərhum Çemberlen bir teleqraf göndərərək Natal hökumətindən istədi ki, mənə saldıranları cəzalandırsınlar. Mənim yanıma bir nimayəndəsini göndərərək başıma gələnlərdən dolayı üzgün olduğunu bildirdi. Nimayəndə dedi: “Sizə qarşı edilən saldırılara əsla dözümümüz yoxdur. Sizə saldıranları tanıyırsınızsa, söyləyin ki, onları dərhal yaxalayalım. Cənab Çemberlen də böylə düşünür.” Mən cavabında dedim: “Kimsənin təqib edilməsini istəmirəm. Bəlkə mənə saldıranların bir neçəsini 34 tanıya bilərəm, ancaq onları cəzalandırmanın nə anlamı var? Ayrıca, mən saldırqanlardan şikayətçi deyiləm. Onlara anlatmışlar ki, Hindistanda bulunduğum müddətcə Natalın ağdəriləri ilə ilgili kötü sözlər söyləmişəm. Onlar da buna inandıqları üçün böylə davranmışlar. Əslində onların öndərlərindən və izn versəniz, sizin özünüzdən şikayətçiyəm. Siz toplumu daha uyqun şəkildə yönləndirə bilərdiniz. Ancaq siz özünüz də Ruiter qəzetinin yaydığı xəbərlərə inanmışsınız. Mənim Hindistanda N atal ağdəriləri haqda kötü sözlər söylədiyimə inanırsınız. Mən kimsədən şikayət etmək istəmirəm. İnanıram ki, gerçəklər üzə çıxdığında bütün mənə saldıranlar öz əməllərindən peşman olacaqlar.” • Gəmi sağlıq yoxlamasında olduğunda üzərində sarı bir bayraq asılırdı. Sarı bayraq endirilib biz sahilə ayaq basdığımızda “Natal Adurtaizer” qəzetinin müxbiri mənimlə müsahibə aparmaq üçün mənə yaxınlaşıb bəzi sorular sordu. Bu sorulara cavab olaraq mənə atılan bütün ittihamları təkzib etdim. Mənim bu sorulara gerçəkçi cavabım və saldırqanlardan da şikayətçi olmamağım Durbanda yaşayan avropalılara elə təsir etdi ki, öz əməllərindən peşman oldular. Qəzetlər mənim suçsuz olduğumu duyurub mənə saldıranları qınadılar. Böyləcə mənə qarşı olan saldırı mənim və amacımın yararına tamamlandı. Bu olay Güney Afrikada yaşayan hindlilərin etibarını artırdı. Mənim işlərimi asanlaşdırdı. İşlərim çox yaxşı irəliləyirdi. Ancaq içimdə bir narazılıq var idi. İnsani amaclara daha artıq xidmət edən işlərlə uğraşmaq istəyirdim. Bu üzdən Yüklə 1,87 Mb. Dostları ilə paylaş:
|