K undalik tarixiy bilish sohasiga hayotiy voqealar va h o disalar-
ni tavsiflash, sayohat vaqtida k o 'rg an -k ech irg an larin i tavsiflash,
qadim gi o so ri-atiq ala rn i yig‘ish va u lar haqida m a’lum
b ir fik r-
larni bildirish k ab ilarni kiritish m u m k in bo 'lsa, ilm iy tarix iy b i
lish sohasi professional tarix ch ilarg a xosdir1.
K o 'p in cha tarix faniga o ‘tm is h n i o'rganuvchi fan sifatida qa-
r a la d i.
Bu fik r yoki qarash u n ch alik h am to 'g 'ri em as. T arix fani
n a fa q a t
o ‘tm ish n i o 'rg an a d i, balki bugungi k u n d a,
ayni vaqtda
s o d ir
bo'layotgan voq ea-h o d isalarn i h am o'rganadi.
Shu o ‘rind a O 'zb ek isto n R espublikasining B irinchi Prezidenti
I.A .K arim ovning «Tarixiy xotirasiz kelajak yo'q* asaridagi m u lo -
hazalar ju d a katta m a ’no a n g la tish in i ko'rish m u m k in 2.
B unda b ir jih a tg a a lo h id a e ’tib o r q aratish lo zim k i, b ir ta r
ixchi yoki b ir g u ru h ta rix c h ila r o 'tm is h tarix iy
ja ra y o n la rin i
(yoki ayni zam onaviy k u n lard a g i h o d isa la r va ja ra y o n la rn i) b o r
ko'lam ich a tad q iq etm ay d i, balk i u n in g m a’lum b ir tark ibiy qis-
m in i, v o q ealarn i va h o d isa la rn in g b iro r-b ir y o 'n alish i
yoki q at-
lam in ig in a o 'rg a n a d i. T arix fani ta rm o q la ri so h a la ri m u ta x a s-
sislari b o 'lg an professional ta rix c h ila r to m o n id an a m alg a o sh irib
b oriladigan ta d q iq o tla rn in g ilm iy x u lo salarin i va n a tija la rin i
um u m lash tirish orqali o 'tm is h va b ugungi
tarix iy ja ra y o n la r,
h o d isalarn in g m a z m u n i va m o h iy ati h aqida u m u m iy tasav v u r-
ga ega b o 'lish m u m k in .
Tadqiqot p red m e tin in g tu sh u n ch asi va m ohiyatidan kelib
chiqqan holda o 'tm is h n i o'rg an ish g a y o'naltirilgan sivilizatsion,
ijtim oiy-iqtisodiy,
ijtim oiy-psixologik, dem ografik kabi b ir q ato r
yondashuvlar m avjud. Bu sh u n d a n dalolat b eradiki, ta rix fanida
tadqiqot predm etiga va u n in g tadqiqiga
nisbatan aniq belgilan-
gan yoki ayni b ir o 'zg arm as an d o zaga solingan yagona yondashuv
bilan cheklanib q o lin m ag an . A ynan an a shu h o latdan o 'tm is h -
ga aylangan tarixiy voqelikka n isb a ta n yoki ayni k u n lardag i ja ra -
Dostları ilə paylaş: 
