Microsoft Word ìàíáà ëàò ëåê. doc

1.3.
 
Qadimgi Yunon va Rim manbalari 
Wzbekistonning qadimgi va antik davrdagi tarixini wrganishda qadimgi 
Yunoniston va Rim tarixchilari h’amda geograf olimlarining asarlari muh’im 
manba bwlib xizmat qiladi. Quyida ulardan ayrimlari h’aqida malumotlarni 
keltiramiz. 
4.3.1. XERADOT
Xeradot
(miloddan avvalgi 490-480 yillar wrtasi – 425 y.) – yirik qomusiy 
olim, tarix fanining “ota”si, asli Kichik Osi
ё
ning Galikarnas shah’ridan, 455-447 
yillari Evropa, Osi
ё
va Misr bwylab sa
ё
h’at qilgan. 
Xeradot Ellada va Sharq mamlakatlari (Liviya, Misr, Assuriya, Vavilon, 
Elon va Skifiya)ning qadim zamonlardan to miloddan avvalgi 479 yilgacha bwlgan 
ijtimoiy-si
ё
siy h’a
ё
tidan h’ikoya qiluvchi 9 uitobdan iborat “Tarix” nomli asari 
bilan shuh’rat topgan. Bu asar umumiy tarix ywnalishida 
ё
zilgan birinchi kitob 
h’isoblanadi. Shu tufayli h’am Xeradot, Tsitseronnning (miloddan avvalgi 106-43 
yy.) swzlari bilan aytganda, tarix fanining “ota”si h’isoblanadi. 
Xeradot garchi wzi ba
ё
n eta
ё
tgan voqealar ustida chuqur muloh’aza 
yuritmasa h’am, ularni twg’ri ba
ё
n etishi, wzga xalqlar va mamlakatlar tarixiga 
h’urmat nuqtai nazaridan qarashi bilan bazi tarixchilardan ajralib turadi. 
Xeradotning asarida Wzbekistonning qadimiy xalqlari bwlmish agrippiylar, 
issedondar, massagetlar, daylar va saklar h’aqida, ularning turmushi, urf-odatlari 
h’amda qwshni mamlakatlar bilan aloqalari h’aqida qimmatli malumotlarni 
uchratamiz. 
“Tarix”ning Shteyn tarafidan tay
ё
rlangan tanqidiy matni 1869-1871 yillarda 
chop etilgan. Asar ingliz (Roulinson, London, 1856-1860 yy.) h’amda rus (F.G. 
Mishchenko, Moskva, 1858-1860 yy.) tillariga tarjima qilingan. 1982 yilda 
14
Аҳмедов
Б
. 
Ўзбекистон
тарихи
манбалари
.-
Т
.: “
Ўқитувчи
”, 2001, 33-34 
бетлар
.

---

31
asarning mamlakatimiz tarixiga oid qismlari zarur izoh’lar bilan A.
İ
.Davatur, 
D.P.Kallistov h’amda 
İ
.A.Shishova tomonidan yangidan nashr etilgan.