Filologiya
məsələləri, №4, 2017
75
Az işlənən leksemlər kimi outbush, roghback, beyond the beyond, the
Overland, wayback leksemlərini də göstərmək olar. Back country avstralizm
deyil, baxmayaraq ki, o Avstraliya ingiiscəsində işlənir. Kollinzin lüğətində
işlədilməsinə baxmayaraq woop-woop (“ayı bıçağı”nın adı) Avstraliyada az
tanınan leksemdir. Beləliklə siyahını qısaldıb aşağıdakı leksemləri nəzərdən
keçirək: bush, outback, backblocks, back-o-beyond, Never-never, inland.
Alınmış leksik-semantik qrupun dayaq sözü-əsas sözü bush-dur. Sözün əsl
mənşəyi məlum deyil. Avstraliyaşünasların əksəriyyəti belə hesab edir ki, bu
söz öz mənşəyini holland sözü olan boschjesman (bushman) sözündən
götürüb. Bu söz ilk və ən çox işlədilən mənası sıx, üfüqi budaqlı koldur.
Sonra lüğətdə daha 6 məna verilir ki, onlardan 4-ü artıq mənaca arxaizmə
çevrilib, biri dialektizmdir (heather, nettles, fern - süpürgə kolu, gicitkən,
ayıdöşəyi). Ancaq 8-ci məna Avstraliya ingiliscəsində maraq doğurur (bush-
meşə, meşəli yer, işlənməmiş sahə, ölkənin daxili rayonları). Beləliklə, aydın
olur ki, bush sözü Britaniya ingiliscəsinin lüğətində o qədər də əhəmiyyətli
bir yer tutmur. Bush lekseminin Avstraliya variantında analizi onun məna
quruluşunun fərqli şəklini verir. Onun mənasının ilk mərkəzi
ümumiləşdirilmiş meşə, meşəli yer mənasındadır. Bu məna belə həyata
keçirilir:
a) Bush sözünün təsirli fellərlə olan birləşmələrində, belə ki, to like, to
love, to hate, tol fear, to share. Məsələn:
“I like the bush not as thick as that”, she said.
b) Bush sözünün to go, to wander into, to reside in tipli təsirsiz fellərlə
birləşmələrində. Məsələn:
He knew it all? And spoke with a sad contempt of boundaryriders, who went
out on motorcycles, of machine- cut slepers, axemen who went into the bush
with thermos flacks, ot drivers who followed mobs in trukks carrying
mattresses and kerosene stoves.
c) Bush sözünün ümumi halın təkində to be, to lie, to stretch, to consist
felləri ilə birləşmələrində. Məsələn:
The bush consisted of stunted rotten native appletrees.
ç) təyini söz birləşmələrində bush təyinedici kimi işlədilir - thick, scrubby,
australian, etc,
bush: bush with no horizon. Məsələn:
Sometimes they took us to play with the navies kids in the scrubby bush
beside railway line.
d) Təyini söz birləşmələrində bush sözü təyinedici kimi. Məsələn:
Steam driven winches are used to move logs from the ramps or bush
landinges onto vehicles for haulage to the miles.
Filologiya məsələləri, №4, 2017
76
e) “Syntactic compounds” tipli ilə yaranan sərbəst söz birləşmələrinin
tərkibindəki mürəkkəb sözün komponentlərindən biri bush morfemi olduqda.
Məsələn:
Their thrunks were gnarled and twisted, charred by bush-fires or bearing the
long leaflike scar lrft by a Blackfellow he had removed the bark for a canoe.
Göstərilən misallardan aydın görünür ki, bush lekseminin müxtəlif
leksemlərlə birləşmələrinə və demək olar ki, eyni mənada işlənməsinə
baxmayaraq bu sözün Avstraliya ingilisində yeri möhkəmdir və çox
asanlıqla fərqlənir.
Tərkibində bush sözü olan mürəkkəb sözlər quruluşca iki yerə bölünürlər:
1. Birinci tipdə bush sözü mürəkkəb sözün əsas komponenti kimi: mint-
bush, saltbush, turkey-bush və s.
2. İkinci tipdə isə təyin kimi işlənir: bush-wallaby, bushfire, bushdweller
və s.
Göstərilən mənalarda bush-bush birds, bush animals, bush track, bush rat və
s. tipi çoxsaylı söz birləşmələrinin əsas hissəsidir.
Ədəbiyyat
1. Л.Д.Почепцова Австралийские флористические названия, Киев,
1973
2. А.И.Смирницкий Лексикология английского языка, Москва, 1956
3. T.Folkard The Remarkable Australian, Sydney, 1964
4. Good Australian English and Good New Zealand English, Sydney, 1972
5. E. Morris Dictionary of Australian Words, London, 1972
6. https://en.wikipedia.org/wiki/Australian_English
7. http://www.thepolyglotdream.com/development-australian-english/
8. http://www.australia.gov.au/about-australia/australian-story/austn-slang
Lamia Mughalova
Lexical Features
of Australian English
Summary
The article deals with the lexical features of Australian English. The
author speaks about linguistic and extra-linguistic factors in the formation of
Australian English. It is mentioned that the words that are commonly used in
the Australian language nowadays come from different sources and
situations. They are adopted into this language for different reasons. The
main two reasons are: the immigration of English people and the accepting
Filologiya məsələləri, №4, 2017
77
of local aborigines language. The author gives a lot of information about the
semantic changes of the English words in Australian variant and emphasizes
the formation of different words relating the rich nature of this country. The
article also deals with the methods used in the formation of vocabulary in
Australian English.
Ламия Мугалова
Лексические особенности австралийского
английского языка
Резюме
В статье рассматриваются лексические особенности авст-
ралийского английского языка. Автор говорит о лингвистических и
экстралингвистических факторах в формировании австралийского анг-
лийского языка. Упоминается, что слова, которые обычно использ-
уются на австралийском языке в наши дни, происходят из разных
источников и ситуаций. Они принимаются на этот язык по разным
причинам. Основные две причины: иммиграция английских людей и
принятие языка местных аборигенов. Автор дает много информации о
семантических изменениях английских слов в австралийском варианте
и подчеркивает формирование разных слов, связанных с богатой приро-
дой этой страны. В статье также рассматриваются методы, используе-
мые при формировании лексики на австралийском английском языке.
Rəyçi: Gülmar İsrafilova
filologiya üzrə fəlsəfə doktoru