55
və s daxidir. Bu geniş satış spekterinin təşkilində şirkət özündə mövcud olmayan
məhsulların bir başqa yerdən alıb alıcıya çatdırmalıdır. Bunun üçün isə sinergetik
ə
laqələrin mövcud olması ən asas amillərdəndir. Həmçinin bu məhsulları tapmaqla
yanaşı məhsulların ölkəyə gətirilməsi və ölkədən xaricə olan sifarişlər də isə məhsulların
ölkə xaricindəki şirkətlərə çatdırılması üçün güvənilir və şirkətin tələblərini qarşılayan
daşıma şirkətinə ehtiyac duyulur. Hal-hazırda şirkətlər hər hansı məhsulu sifariş edərkən
onun keyfiyyəti və qiyməti ilə bağlı razılığa gəlirlər və bəzi şirkətlər məsələn buruqlarda
çalışan işçilərin yay və qış geyimlərini sifariş edəndə onun Çin istehsalı olmaması
barədə tələbini bildirir. Bu vəziyyətdə şirkətin digər ölkələrdə yerləşən əməkdaşları və
sinergetik əlaqədə olduğu şirkətlərə müraciət olunur. Sinergetik iqtisadi əlaqələr vasitəsi
ilə əvvəlcədən anlaşılmış, razılığa gəlinmiş və müqavilə bağlanmış şirkətlərdən bu
mallar münasib qiymətə əldə edilir və müəyyən olunmuş tarix ərzində sifarişçi şirkətə
çatdırılması həyata keçirilir. Sinergetik iqtisadiyyatın şirkətə olan müsbət təsirlərinə
misal olaraq şirkətin sinergetik əlaqədə olduğu Forward Cargo Services LTD ilə olan
ə
məkdaşlığına nəzər yetirək.
Yuxarıda qeyd edildiyi kimi OSC şirkətinə xaricdəki şirkətlərdən sifariş gəldikdə
və yaxud da malı xaricdən sifariş etməyə ehtiyac duyulduqda məlumdur ki, daşıma
ş
irkətinə müraciət etmək zəruri olur. FCS şirkəti də bu daşıma şirkətlərindəndir. FCS
ş
irkətinin də OSC şirkəti kimi təkcə Azərbaycanda deyil digər ölkələrdə də fəaliyyət
göstərir.Misal olaraq FCS Türkiyəni göstərmək olar. FCS şirkəti sinergetik əlaqələri
güclü olan şirkətlərdəndir. FCS şirkəti OSC şirkəti ilə sinergetik əlaqə qurmaqla yanaşı
Rulawave Group şirkəti ilə sıx iqtisadi sinergetik əlaqədədir. Rulewave Group qlobal
logistik xidmətləri təchizatçısıdır.
OSC şirkətinə gələn və xaricdən ölkəmizə gətiriləcək olan sifarişlər iş faylları
vasitəsi ilə FCS şirkətinə bildirilir. FCS şirkəti OSC-dən bu faylı öz sisteminə bu faylla
ə
laqəli başqa bir fayl olaraq daxil edir. Açılan fayl əsasında pul tələbləri sistemə daxil
edilir, lazım olan maliyyə vəsaiti ayrıldıqdan sonra işə başlanır. Bu fayllara uyğun
56
fakturalar yazılır. Rulewave şirkəti tələb olunan daşıma vasitəsi ilə malı qeyd edilən
ünvandan lazımı ünvana çatdırır. FCS şirkəti malı təhvil alıb OSC şirkətinə gətirdikdən
sonra mal sifarişçiyə çatdırılır.
Ş
irkətlərin zəncirvari əlaqəsinin təsviri
Şə
kil 2.3
Sifarişçi olaraq AzeriM şirkətini qəbul etsək və bu şirkətin həmçinin bir başa FCS
ş
irkəti ilə də müqaviləsi olduğunu nəzərə alsaq burada zəncirvari bir əməliyyat olduğu
açıq aydın görünür. Nəticə olaraq AzeriM , OSC, FCS, Rulawave Group sinergetik
iqtisadi əlaqədə olduqları məlum olur və bu şirkətlər apardıqları sinergetik iqtisadiyyat
nəticəsində işlərində ən qabaqcıl şirkətlərdəndirlər (şək.2.3)
Ölkəmizdə sinergetik əlaqənin inkişafına təsir edən amillərdən biri də xarici
ş
irkətlərin ölkəmizə qoyduqları investisiyalardır. Xarici şirkətlər, xüsusi ilə də inkişaf
etmiş ölkələrin şirkətləri ölkəmizdəki yerli şirkətlərlə müqavilə bağlayarkən haqlı olaraq
bir sıra tələblər irəli sürürlər. Bu tələblərdən biri də SO sertifikatıdır.
ISO sənədi NƏD R?
Rulewave
Azeri M-I
FCS
IOSC UK
UKUKUK
57
Beynəlxalq Standartlar Təşkilatı (International Organization for Standardization)
'nın qısaldılmış halıdır. 1947-ci ildə mərkəzi sveçrənin Cenevrə şəhərində qurulmuşdur.
Quruluş məqsədi; dünya səviyyəsində etibarlılığı olacaq şəkildə standartlar tərtib etmək
və beləliklə məhsulların / xidmətlərin beynəlxalq dövranına kömək etməkdir.
ISO 9000 Nədir?
Təşkilatların müştəri məmnuniyyətinin artırılmasına istiqamətli olaraq keyfiyyət
idarəetmə sisteminin qurulması və inkişaf etdirilməsi mövzusunda rəhbərlik edən və ISO
tərəfindən nəşr olan bir standartlar toplusudur.
ISO 9001 Nədir?
Keyfiyyət darəetmə Sistemlərinin yaradılması əsnasında tətbiq olunması lazım
olan şərtlərin müəyyən və sertifikatlaşdırma yoxlamasına tabe olan standartdır. Verilən
sənədin adıdır.
Bir firmanın şirkətin təşkilatın ISO 9001 KYS sənədini gördüyümüz zaman bu
firmanın çıxardığı məhsul və ya xidmətin keyfiyyətli olduğu mənasını gəlməməlidir.
Bunu bir az aydınlaşdırmaq lazım olsa əslində keyfiyyətlidir lakin bizim keyfiyyət
anlayışımıza nə qədər uyğun gəlir bunun üçün keyfiyyətin tərifini vermək lazımdır.
Keyfiyyət məhsul və ya xidmətin müştəri şərtləri ilə nə dərəcədə uyğunlaşdığını
göstərir. Yəni müştəri məhsulu və ya xidməti istədiyi şərtlərdə ala bilir mi və onun
tələbləri nə dərəcə qarşılanır. Nümunə verəcək olsaq mənim X qədər pulum var və
Honda markalı avtomobil istəyirəm amma X qədər pulla maşının ən çox 5 yaşında
olmasını istəyirəm. Bu istəklər müştərinin keyfiyyət meyarlarıdır və təşkilatdan və ya
firmadan bu şərtləri qarşılanmasını istəyir. X qədər pul ilə təyyarə vertolyot və ya
hondadan daha bahalı bir vasitə istənilə bilməz o müştəri üçün keyfiyyət honda
maşınındakı xüsusiyyətlərdir. Buda bu ifadəni qarşımıza çıxarır ki, hər kəsin keyfiyyət