10
O’zbekiston Respublikasida oliy ma’lumotli kadrlar tayyorlash davlat siyosati
darajasiga ko’tarilib “Kadrlar tayyorlash Milliy Davlat dasturi” amal qilmoqda.
Dasturning ikkinchi bosqichining asosiy vazifasi qilib sifat masalasi qo’yilgan.
Tayyorlanayotgan mutaxassislarning bilimli, har tomonlama kuchli,
raqobatbardosh
bo’lishi ko’p jihatdan o’qitilayotgan fanlar, ularning sifati, hajmi, ketma-ketligi kabi
omillarga bog’liq. Iqtisodiyotni rivojlantirishning bosh omillaridan biri zamon
talablariga javob beradigan, har qanday qiyin muammolarni yecha oladigan
kadrlarning mavjudligidir. Bunday kadrlarni tayyorlashda o’quv
adabiyotlarning
o’rni va ahamiyati beqiyos. Yuqori darajada bilim va malakaga ega kadlarni
tayyorlashda boshqa ko’plab omillar qatorida sifatli o’quv adabiyotlari ham talab
qilinadi. YUqorida aytganimizdek alohida olingan davlatning o’z qobig’ida jadal va
barqaror rivojlanish imkoniyatlari cheklangan. Bu borada juda yaqindan fan, texnika
va texnologiyalar almashinuvi yuz bermoqda. Shu bilan
birgalikda biror narsaning,
fanning, hodisaning qay darajada samarali yuz berayotganini bilishning eng maqbul
yo’llaridan biri taqqoslashdir. Taqqoslash usuli orqali har bir narsaning nafliligi,
samarasi qanday ekanligiga baho berish mumkin. Shu maqsadda “Agrosanoat
majmuasi iqtisodiyoti” fanining bizning oliy o’quv yurtlarida qancha miqdorda va
qanday tarkibda o’tilayotganini boshqa davlatlardagi
holat bilan taqqoslashni
maqsadga muvofiq deb topdik va Rossiya Federatsiyasi oliy o’quv yurtlarida ushbu
fan qanday miqdorda va tarkibda o’tilayotgani bilan taqqosladik.
TDIUda bakalavrlar uchun “Agrosanoat majmuasi iqtisodiyoti” fani bo’yicha
mavjud ta’lim dasturlarini Rossiya Federatsiyasi oliy o’quv yurtlarida ushbu fanni
o’qitish holati bilan qiyosiy tahlil qilganimizda quyidagi natijalarga ega bo’ldik.
TDIUda bakalavrlar uchun “Agrosanoat majmuasi iqtisodiyoti” fanidan jami
bo’lib 140 soat dars o’tiladi. Shundan 60 soat ma’ruza, 60 soat amaliy va 20 soat
mustaqil ta’lim. Mavzular soni 17 ta. 6, 8, 10 va 12 –mavzularga 2 soatdan,
qolgan
mavzularga 4 soatdan vaqt ajratilgan. Seminar va amaliyot darslari uchun ham 17 ta
mavzu ajratilgan.
11
Rossiya Federatsiyasining Voronej Davlat Qishloq Xo’jaligi Universiteti
(VDQXU)da “Agrosanoat majmuasi iqtisodiyoti” (Экономика АПК) fani 216 soat
o’qitiladi. Shundan 76 soat ma’ruza va 76 soat amaliyot va 64 soat mustaqil ta’limga
ajratilgan. Bu fan ikki semestrda o’qitiladi va undan kurs ishi loyihasi 8-semestrda
bajariladi.
Fan 16 mavzuga bo’lib o’rganiladi. 7-semestrda 10 ta mavzu o’tiladi va buning
uchun 38 soat ma’ruza va 42 soat amaliyot darsi ajratilgan. 8-semestrda 6 ta mavzu
o’tiladi. Ular uchun 38 soat ma’ruza va 34 soat amaliyot ajratilgan.
VDQXU va TDIUda “Agrosanoat majmuasi iqtisodiyoti” fanining mavzular
bo’yicha taqsimlanishida qiyosiy tahlilini quyidagi jadvalda ko’rish mumkin.
1-jadval
VDQXU va TDIUda “Agrosanoat majmuasi iqtisodiyoti” fanining mavzular bo’yicha
taqsimlanishida qiyosiy tahlili
Toshkent Davlat Iqtisodiyot Universiteti
Voronej Davlat Qishloq xo’jaligi
Universiteti
№
Mavzular nomi
Auditoriya
soatlari
Mavzular nomi
Auditoriya
soatlari
Ma’ruz
a
Ama
liyot
Ma’ru
za
Ama
liyot
1
“Arosanoat majmuasi
iqtisodiyoti” fanining
predmeti, vazifalari va
o’rganish usullari
4
2
Предмет, методы и
задачи науки
4
4
2
Agrosanoat
majmuasining
mahiyati va tarkibi
4
2
Сельское хозяйство
как отрасль
4
2
3
Agrosanoat majmuasi
tarmoqlari uchun ishlab
chiqarish vositalari ishlab
chiqaruvchi soha
4
2
Предложение
селькохозяйствен-
ной продукции
4
4
4
Agrosanoat majmuasining
qishloq xo’jaligi
4
2
Спрос на
селькохозяйствен-
4
4
13
marketingi va uni
samaradorligi
венная политика
некоторых других
стран мира
15
Agrosanoat majmuasini
davlat tomonidan tartibga
solish va qo’llab-quvvatlash
4
6
Проблемы
реформирования
агропромышленног
о комплекса в
постсоциалистичес
кий странах
6
6
16
Agrosanoat majmuasida
moliya-kredit tizimining
amal qilish mexanizmi
4
4
Современная
аграрная реформа в
России
10
16
17
Evropa Hamjamiyatining
yagona agrar siyosati
4
4
-
Jami
60
60
Всего
76
76
Ushbu fan K.A.Temiryazov nomidagi Moskva Qishloq Xo’jalik
Akademiyasi
iqtisodiyot yo’nalishidagi talabalari uchun 110 soat ma’ruza va 110 soat amaliyot
darslari hajmida o’tiladi. Fan bo’yicha umumiy auditoriya darslari 220 soatni tashkil
etadi. Asosiy o’quv adabiyoti sifatida professor I.A. Minakov boshchiligida nashrdan
chiqarilgan “Экономика отраслей АПК” darsligi qabul qilingan. Ushbu darslik 464
betdan va 32 ta bobdan iborat. Bu darslikda asosiy e’tibor qishloq xo’jaligi tarmog’i
va uning ishlab chiqarish resurslariga berilgan. Rossiya Federatsiyasida qishloq
xo’jaligi tarmog’ida salmoqli o’rinni egallagan ekin turlari iqtisodiyoti ham chuqur
o’rganilgan. Biz qishloq xo’jaligini agrosanoat majmuasining asosiy bo’g’ini sifatida
qaraganmiz. TDIU da “Agrosanoat majmuasi iqtisodiyoti” fanidan boshqa “Qishloq
xo’jaligi iqtisodiyoti” va “Fermer xo’jaliklari iqtisodiyoti” fani o’tiladi.
Ushbu
fanlarda qishloq xo’jaligi va uning tarmoqlari iqtisodiyoti chuqur o’rganishini
hisobga olib, fanlarda asoslanmagan takrorlanishga yo’l qo’ymaslik uchun qishloq
xo’jaligi ekin turlari va chorvachilik yo’nalishlari iqtisodiyoti ushbu fanda alohida
bob sifatida o’rganilmaydi.
14
“Agrosanoat majmuasi iqtisodiyoti” fanining barcha boblarini o’tishda
pedagogik texnologiyalarning “blits-so’rov”, “insert”, “aqliy hujum”, “pinbord”,
“delfi”, “klaster”, “koop-koop” kabi usul va texnikalaridan keng foydalaniladi.
Dostları ilə paylaş: