Microsoft Word antibohran-vidadi

 
175
Prezident İlham Əliyevin Azərbaycan hökumətinin yanvarda 
keçirilmiş iclasında səsləndirdiyi tədbirlər kompleksini Prezidentin 
7 antiböhran istiqamətləri aşağıdakılardır:  
1. İstehlak qiymətlərinin azaldılması zərurəti
127
.  
2. İnhisarçılıqla mübarizə.
128
 
3.  Milli  banklara  dəstəyi,  kreditlərə  və  faiz  dərəcələrinə 
nəzarəti əhatə edən maliyyə monitorinqi.
129
 Əsas tədbirlərdən biri 
dövlətin valyuta ehtiyatlarının bir qismini Azərbaycan banklarında 
yerləşdirməkdir. Dünya bank qruplarının itkiləri fonunda Azərbay-
canın  milli  bankları  ölkənin  Neft  Fondunun  aktivlərinin  daha  eti-
barlı “saxlanma yerlərinə” çevrilməkdədir. Bundan əlavə, antiböh-
ran tədbirləri sahibkarlara bundan sonra da güzəştli kreditlərin ve-
rilməsini nəzərdə tutur
130
.  
4.  Real  iqtisadiyyata  sərmayə  qoyuluşunun  davam  etdiril-
məsi
131
.  
                                                 
127
 Azərbaycan Respublikasının prezidentinin 31 may 2005-ci il tarixli fərmanı 
ilə  Azərbaycan  Respublikasında  “Anti-inflyasiya  tədbirlərinin  gücləndirilməsi 
haqqında”  fərmanı  ilə  inflyasiyanın  tənzimlənməsi  üçün  kompleks  tədbirlərin 
həyata keçirilmışdir. 
128
  AR  Prezidenti  İ.  Əliyevdən  nitqindən  sitat  :  “Əsassız  inhisarçılığa,  qeyri-
sağlam rəqabətə son qoyulmalıdır. Bu işlərlə məşğul olan tərəflər ciddi şəkildə 
cəzalandırılmalıdırlar  ki,  bu  sahədə  biz  ciddi  dönüş  yaradaq.  Bu  sahədə 
maksimum  şəffaflıq  olmalıdır,  dövlət  qurumları  tərəfindən  bütün  qanunsuz 
tələblər, xoşagəlməz hallar, qanunsuz  müdaxilələr dərhal dayandırılmalıdır. Bu 
qanunsuz  işlərlə  məşğul  olanlar  cinayət  məsuliyyətinə  cəlb  olunmalıdır.  Artıq 
olunur və daha geniş və daha ciddi şəkildə olmalıdır”. 
129
  sitat:  “Biz  həmişə  maliyyə  intizamının  möhkəmlənməsinə  fikir  vermişik. 
İ
ndiki şəraitdə bunun daha da böyük əhəmiyyəti var. Ona görə maliyyə intizamı, 
maliyyə  resurslarının  xərclənməsinə  nəzarət  –  bu,  həmişə  diqqət  mərkəzində 
olmalıdır, indi, isə buna daha da böyük ehtiyac var”. 
130
 sitat: “Mən hesab edirəm ki, xaricdə saxlanılan valyuta ehtiyatlarımızdan biz 
müəyyən  həcmdə  ən  əmniyyətli,  ən  etibarlı  yerli  banklara  yerləşdirə  bilərik. 
Ancaq o şərtlə ki, bu vəsait yalnız iqtisadiyyatın real sektoruna yönəldilsin və bu 
vəsaitin xərclənməsində dövlət nəzarəti həddindən artıq güclü olsun”. 
131
  sitat  :Azərbaycanda  bu  gün  yeni  sənaye  müəssisələrinin  yaradılması  üçün 
dövlət öz köməyini göstərməlidir. 

---

 
176
5. Sosial öhdəliklərin dəstəklənməsi. 
132
 
6.  Sənaye  müəssisələrinin  daxili  bazara  istiqamətləndiril-
məsi
133
.  
7.  Ərzaq  təhlükəsizliyinin  təmin  edilməsi.
134
  2009-cu  ildə 
ölkənin özünü bütün strateji ərzaq məhsulları ilə tam təmin etməsi 
xətti 
götürüləcəkdir. 
Buna 
müvafiq 
olaraq, 
fermerlərə 
subsidiyaların verilməsi, gübrə alınması və güzəştli şərtlərlə onlara 
verilməsi davam etdiriləcəkdir.  
Beləliklə,  xüsüsi  qeyd  etmək  gərəkir  ki,  Azərbaycanda 
səmərəli antiböhran idarəçiliyini həyata keçirməyə imkan verən ən 
önəmli  amil  ev  idarələri  və  işgüzar  dairələr  tərəfindən  ölkə  pre-
zidentinə  olan inam və güvən  sistemidir. 
Bütün bunları nəzərə alaraq, Yanvarın 16-da 2009 – cu ildə 
Prezident  İlham  Əliyev  Nazirlər  Kabinetinin  iclasında  dünyada 
gedən  iqtisadi  proseslər  kontekstində  Azərbaycan  iqtisadiyyatın-
dakı vəziyyəti təhlil etmiş və dünyada gedən maliyyə böhranını nə-
zərə  alaraq  hansı  qərarların  qəbul  edilməsi  ilə  bağlı  mövqeyini 
açıqlamışdır.  Bu,  dövlət  başçısı  səviyyəsində  dünyadakı  iqtisadi 
böhrana reaksiya verən və ondan çıxış yolunu bütövlükdə göstərən 
ilk  açıqlama  idi.  İlk  dəfə  idi  ki,  rəsmi  olaraq  qlobal  iqtisadi 
                                                 
132
  sitat  :  Sosial  problemlərin  həlli,  ümumiyyətlə,  ölkənin  inkişaf  imkanlarını 
göstərir.  Azərbaycanda  bu  sahəyə  daim  böyük  diqqət  göstərilmişdir  və  əlbəttə 
ki, bizim artan  maddi imkanlarımız  sosial  məsələlərin  həllinə çox  müsbət təsir 
etmişdir.  Azərbaycanda  bu  istiqamətdə  görülmüş  işlər  onu  göstərir  ki,  sosial 
məsələlər, sözün əsl mənasında, bizim üçün prioritetdir. 
133
 sitat : “Azərbaycanın təcrübəsi və apardığımız siyasət onu göstərir ki, biz öz 
maliyyə imkanlarımızdan ən düzgün, ən ağıllı şəkildə istifadə etdik. O maliyyə 
resursları  investisiyalara  qoyuldu,  iqtisadiyyatın  real  sektoruna  qoyuldu, 
energetika,  qazlaşdırma,  nəqliyyat,  səhiyyə  və  təhsilə,  humanitar  sahəyə 
qoyuldu”. 
134
  sitat  :  “Bu  gün  Azərbaycanda  istehlak  olunan  məhsulların  tam  əksəriyyəti, 
yəni qida məhsullarının tam əksəriyyəti yerli istehsaldır. Bu böyük nailiyyətdir, 
həm  ölkədə  biznesin,  sahibkarlığın  inkişafına,  regionların  inkişafına  böyük 
xidmət göstərir, eyni zamanda, biz ərzaq təhlükəsizliyimizi təmin edə bilmişik”. 

---

 
177
böhrana  reaksiyanı  nəzərdə  tutan  "antiböhran  tədbirlər  paketi" 
ortaya qoyuldu
135
.  
Respublikamızın  maliyyə  təhlükəsizliyinin  təmini  baxı-
mından  beynəlxalq  fond  birjalarında,  qiymətli  kağızlar  bazarında 
fəal  iştiraka  haqlı  olaraq  ehtiyatlı  yanaşması  maliyyə  böhranının 
respublikamıza  təsirini  zəiflədən  əsas  amillər  sırasındadır.  Dövlət 
başçısı  İlham  Əliyev  Azərbaycanın  qlobal  böhrandan  az  ziyan 
çəkməsinin  səbəblərinə  toxunarkən,  haqlı  olaraq,  respublikamızın 
milli  maraqlara  əsaslanan  iqtisadi  siyasət  yetirdiyini  xüsusi  önə 
çəkir:  "Bəzi  hallarda  Azərbaycanda  maliyyə  sektorundakı 
müəyyən  konservativ  meyillər  beynəlxalq  maliyyə  qurumları  tər-
ə
findən tənqid edilirdi. Bəzən bizə tövsiyə olunurdu ki, inteqrasiya 
meyillərinə  daha  da  sürətlə  qoşulaq,  beynəlxalq  ticarət  qurum-
larına  inteqrasiya  edək.  Ancaq  bizim  mövqeyimiz  bütün 
zamanlarda  çox  ehtiyatlı  idi.  Çünki  Azərbaycan  iqtisadiyyatı 
özünü  təmin  edən  iqtisadiyyatdır.  Bəzi  başqa  ölkələr  kimi,  biz 
xarici yardımlardan asılı deyilik. Ona görə biz beynəlxalq iqtisadi 
ə
məkdaşlıq məsələlərinə həmişə öz mövqeyimizdən yanaşmışıq".  
Antiböhran  tədbirləri  sırasında  2009-cu  ildə  “Mərkəzi  Bank 
haqqında”  qanuna  edilən  dəyişikliklər  mühüm  rol  oynayıb. 
Qanuna dəyişikliklər və əlavələr Mərkəzi bankların statusuna dair 
son  qlobal  meylləri  özündə  əks  etdirib.  Mərkəzi  Bank  banklara 
daha uzun müddətə və müxtəlif valyutalarda kreditlər, o cümlədən 
subordinasiya  kreditləri  vermək  imkanı  əldə  edib.  Mərkəzi  Bank 
başlıca  makroiqtisadi  tendensiyaları  və  real  sektorda  fəaliyyət 
göstərən  müəssisələrin  mikroiqtisadi  monitorinqinin  nəticələrini 
nəzərə  alaraq  uçot  dərəcəsini  ötən  ilin  sonlarından  bəri  15%-dən 
2%-ə, məcburi ehtiyat normalarını isə 12%-dən 0,5%-ə endirib. 
Ümumilikdə,  dolayı  və  birbaşa  alətlər  hesabına  Mərkəzi 
Bank  2008-ci  ilin  oktyabrından  iqtisadiyyatı  təqribən  1,8  mlrd. 
manatlıq  likvidliklə  təmin  edib.  Bu  likvidlik  dəstəyi  bank  sistemi 
ilə  yanaşı  sistem  əhəmiyyətli  real  sektor  müəssisələrini,  o 
                                                 
135
 Geniş bax: Azerbaycan. 17.01.2009  

---