146
Qarayev İslam Şamil oğlu
İslam Şamil oğlu Qarayev 1940-cı
ildə anadan olmuşdur. 1961-ci ildə
Azərbaycan Dövlət Universitetinin
“İqtisadiyyat” fakültəsini bitirmişdir.
1962-63-cü illərdə Azərbaycan SSR EA-
nın İqtisadiyyat İnstitutunda kiçik elmi
işçi işləmiş və 1963-1966-cı illərdə
Moskvada SSRİ EA-nın İqtisadiyyat
İnstitutunda aspirant olmuşdur. 1966-cı ildə namizədlik,
1983-cü ildə isə doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir.
1985-ci ildən professordur. 1968-1977-ci illərdə Azərbaycan
Dövlət Plan Komitəsinin İqtisadiyyat İnstitutunda bölmə və
şöbə müdiri, 1977-1987-ci illərdə isə Azərbaycan Dövlət
Pedaqoji İnstitutunda dosent, professor vəzifələrində
çalışmışdır. 1987-1992-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Xarici
Dillər İnstitutunda "Siyasi iqtisad" kafedrasının müdiri
olmuşdur.
1992-1994-cü illərdə Azərbaycan Dövlət İqtisad
Universitetinin prorektoru olmuş, 1994-cü ildən 2000-ci ilin
mayınadək həmin institutun rektoru vəzifəsini icra etmişdir.
Professor İ.Qarayev 280 ç. v. həcmində 170-dən çox
elmi əsərin, о cümlədən, 10 monoqrafiyanın, dərslik və dərs
vəsaitlərinin müəllifidir. "İctimai istehsalın ixtisaslaş-
dırılması və kompleks inkişafının iqtisadi problemləri",
"Azərbaycanda aqrar sənaye inteqrasiyasının inkişaf
problemləri", "Azərbaycanın dağ və dağətəyi rayonlarında
ictimai istehsalın ixtisaslaşdırılması məsələləri", "Bazar
147
iqtisadiyyatı şəraitində qiymətlərin formalaşmasının elmi
əsasları", "Ümumi iqtisadi nəzəriyyə", "İqtisadi nəzəriyyə"
(dərsliklər müəlliflər kollektivi tərəfindən birgə
hazırlanmışdır), "Milli iqtisadiyyatımızın formalaşma
istiqamətləri", "Milli iqtisadiyyatımız necə formalaş-
malıdır?", "Milli iqtisadiyyat: problemlər, mülahizələr",
"Dünya bazar qiymətləri", "Qiymətin əmələ gəlməsi",
"Qiymət və qiymətqoyma", "Aqrar bazarın formalaş-
dırılmasının iqtisadi problemləri" (müştərək) kitabları və
əsərləri məhz bu qəbildəndir. Professor İ.Qarayev Moskva
və Azərbaycan akademik iqtisadi məktəbinin yetirməsi olub,
müasir Azərbaycan iqtisad elminin inkişafında xüsusi yeri
olan iqtisadçı alimlərdəndir. O, Azərbaycan milli iqtisadiy-
yatının formalaşma prinsipləri və istiqamətləri, onun nəzəri,
metodoloji və praktiki məsələlərinin tədqiqi sahəsində geniş
elmi araşdırmalar aparmış və xalq təsərrüfatı əhəmiyyətli
konkret elmi tövsiyə və təkliflər vermişdir. О bu istiqamətdə
işlərini bu gün də davam etdirir.
Professor İ. Qarayev Azərbaycan iqtisadiyyatının
bazar iqtisadiyyatının şərtləri əsasında yenidən formalaş-
masının elmi əsaslandırılmış modelini işləyib hazırlayan,
iqtisadi islahatların hazırlanması və həyata keçirilməsində
xüsusi yeri olan iqtisadçı alimlərdən biridir. Milli dəyərlər və
geniş miqyasda beynəlxalq iqtisadi inteqrasiyaya qoşulmaq
tələbləri əsasında müstəqil iqtisadiyyatımızın inkişaf
proqramının işlənib hazırlanması, onun yeni strukturunun
müəyyənləşdirilməsi və məhsuldar qüvvələrin ölkədaxili
kompleks inkişafının tədqiqi sahəsində İ.Qarayevin
xidmətləri böyükdür. O, ölkədə məhsuldar qüvvələrin
148
inkişafı və yerləşdirilməsi üzrə perspektiv proqnozlaşdırma
sahəsində aparılan fundamental tədqiqatların müəlliflərindən
biridir. Bundan əlavə, silsilə xarakterli elmi-publisistik
məqalələri ilə o, Azərbaycanın müstəqilliyi və dövlətçiliyi
yolunda bir iqtisadçı alim kimi çox iş görmüşdür.
O, neçə-neçə beynəlxalq və respublika səviyyəli
simpoziumlarda, konfranslarda, elmi məclislərdə iştirak
edərək, xalqımızı, Azərbaycan iqtisad elmini məruzə və
çıxışları ilə layiqincə təmsil etmiş və bu sahədə fəaliyyətini
davam etdirir. Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetində
fəaliyyət göstərən İxtisaslaşdırılmış Elmi Şuranın həmsədri
olan İ.Qarayev bir neçə doktorluq dissertasiyası üzrə xüsusi
İxtisaslaşdırılmış Elmi Şuranın sədri olmuşdur. Onun elmi
rəhbərliyi altında onlarca elmlər namizədi hazırlanmış və
hazırlanmaqdadır. 20-dən çox namizədlik və doktorluq
dissertasiyaları üzrə istər ölkə daxilində, istərsə də MDB
ölkələrində rəsmi opponent olmuşdur. Professor İ.Qarayev 6
ildən yuxarı Azərbaycan iqtisad məktəbinin mərkəzi və
böyük ali təhsil ocağı olan Azərbaycan Dövlət İqtisad
İnstitutuna rəhbərlik etmiş və beynəlxalq standartlara cavab
verən yüksək səviyyəli iqtisadçı kadr hazırlığı sahəsində
səmərəli fəaliyyət göstərmişdir.
İ.Qarayevin elmi fəaliyyəti təkcə respublikada deyil,
onun hüdudlarından kənarda, beynəlxalq səviyyədə tanınmış
və yüksək qiymətləndirilmişdir. 0,1998-ci ilin iyul ayında
ABŞ-ın Nyu-York Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü
seçilmişdir.
Professor İ.Qarayevin rəhbərliyi altında Azərbaycan
Dövlət İqtisad İnstitutu xarici əlaqələrini genişləndirmiş və
149
beynəlxalq proqramlarda (TASİS, TEMPUS) iştirak etmişdir
və bu gün də edir. Avropa Birliyinin TASİS proqramı
çərçivəsində Amsterdam Universitetinin köməyilə institutda
MVA (biznesdə idarəetmə) ixtisası üzrə magistratura
yaradılmış və bu sahə üzrə magistrlərin ilk buraxılışı
olmuşdur, TEMPUS proqramı çərçivəsində institutun
Fransanın, İspaniyanın, Almaniyanın universitetləri ilə
əlaqələri yaradılmışdır. Bu universitetlərin köməyilə
institutda tədris prosesinin təkmilləşdirilməsi, onun
beynəlxalq standartlar səviyyəsinə çatdırılması, maddi-
texniki bazanın möhkəmləndirilməsi, elmi-pedaqoji kadrla-
rın hazırlanması və s. sahələrdə işlər görülür.
Onun rəhbərliyi altında institutun kollektivi 1998-ci
ildə marketinq sahəsindəki tədqiqatlarına görə ABŞ-ın Milli
Marketinq institutu tərəfindən ən yüksək mükafata -
"Qranpri" mükafatına layiq görülmüşdür.
Dostları ilə paylaş: |