M a d d ə 2 4 .
Ətraf mühitin çirkləndirilməsinə və təbii resurslardan istifadəyə
görə ödənişlər
1. Ətraf mühitin çirkləndirilməsinə, istehsalat və məişət tullantılarının yerləşdirilməsinə,
habelə təbii resurslardan istifadəyə görə ödənişlər qanunvericiliklə müəyyən edilmiş
qaydada və məbləğdə təbiətdən istifadəçi olan müəssisələrdən, təşkilatlardan və
vətəndaşlardan alınır.
2. Ətraf mühitin müəyyən edilmiş limitlərdən artıq çirkləndirilməsinə görə cərimələr
qanunvericilikdə müəyyən edilən qaydada və məbləğdə alınır.
M a d d ə 2 5 .
Ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində iqtisadi stimullaşdırma
Ətraf mühitin mühafizəsinin iqtisadi stimullaşdırılması ekoloji yönümlü subsidiyalar və
digər stimullaşdırıcı tədbirlər vasitəsi ilə həyata keçirilir.
Ətraf mühitin mühafizəsinin iqtisadi stimullaşdırılması qanunvericiliyə zidd olmayan
tədbirlərin köməyi ilə də həyata keçirilə bilər.
M a d d ə 2 6 .
Ekoloji sığorta
Ekoloji sığorta təbii resurslardan istifadə zamanı müəyyən sığorta hadisəsi baş verə
biləcəyi halda ətraf mühitə və üçüncü şəxslərə vurulan zərərin ödənilməsinə görə təbii
resurslardan istifadəçi olan hüquqi və fiziki şəxslərin mülki məsuliyyətinin sığortasıdır.
Ekoloji təhlükəli fəaliyyət növləri ilə məşğul olan hüquqi və fiziki şəxslər qanunla
nəzərdə tutulmuş qaydada məcburi sığortalanırlar. Hüquqi və fiziki şəxslər ekoloji
risklərdən könüllü qaydada sığortalana bilərlər. Könüllü ekoloji sığortanın növləri, şərtləri
və qaydaları sığorta olunan hüquqi və fiziki şəxslərlə sığortaçılar arasında müqavilə
əsasında həyata keçirilir.
M a d d ə 2 7 .
Ətraf mühitin mühafizəsi üzrə fondlar
1. Ətraf mühitin mühafizəsi üzrə fondlar ətraf mühitin mühafizəsində təxirəsalınmaz
tədbirlərin, ona vurulan zərərin aradan qaldırılmasının və kompensasiya verilməsinin, ətraf
mühitin mühafizəsi sahəsində başqa tədbirlərin maliyyələşdirilməsi üçün yaradılır.
2. Ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada
dövlət və ictimai fondları yaradıla bilər.
3. Ətraf mühitin mühafizəsi üzrə dövlət fondu təbiətdən istifadəyə görə ödəmələr, ətraf
mühitin mühafizəsi haqqında qanunvericiliyin pozulmasına görə alınan cərimələr,
qanunvericilikdə müəyyən edilmiş qaydada müsadirə edilən ovçuluq və balıqçılıq
alətlərinin və qeyri-qanuni əldə edilən məhsulların satışından daxil olan vəsaitlər, qrantlar,
könüllü ianələr, habelə Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə zidd olmayan başqa
daxilolmalar hesabına təşkil edilir.
M a d d ə 2 8 .
Ətraf mühitin mühafizəsində dövlət fondlarından istifadə
1. Ətraf mühitin mühafizəsi üzrə dövlət fondunun vəsaitləri aşağıdakı tədbirlər üçün
istifadə edilir:
1.1. elmi-tədqiqat işlərinə, resursqənaətedici və ekoloji təmiz texnologiyalarının
tətbiqinə;
1.2. təbiətdən istifadəçilər tərəfindən həyata keçirilən təbiətin mühafizəsi obyektlərinin
tikintisinin, yenidən qurulmasının maliyyələşdirilməsinə;
1.3. ətraf mühitin çirklənməsi nəticəsində dəymiş ziyanın bərpası sahəsində həyata
keçirilən tədbirlərə;
1.4. çirklənmə və başqa mənfi təsirlər nəticəsində vətəndaşların sağlamlığına və ətraf
mühitə vurulmuş zərərin bərpasına görə onlara müəyyən edilmiş kompensasiyanın
verilməsinə;
1.5. ətraf mühitin pozulmuş ekoloji tarazlığının bərpasına, proqram, layihələrin,
normativ-metodiki sənədlərin işlənməsinə və həyata keçirilməsinə;
1.6. ekoloji maarifləndirmə və təhsilə;
i[1]
1.7. xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin mühafizəsinə;
ii[2]
1.8. nadir və nəsli kəsilməkdə olan fauna və flora növlərinin mühafizəsinə və bərpasına;
1.9. ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində dövlət orqanlarının maddi-texniki bazasının
yaradılmasına və inkişafına;
1.10. ətraf mühitin dövlət monitorinqinin təşkili və keçirilməsinə, dövlət kadastrının
aparılmasına;
iii[3]
1.11. ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində çalışan mütəxəssislərin həvəsləndirilməsi
məqsədilə onların maddi stimullaşdırılmasına.
2. Ətraf mühitin mühafizəsi fondlarının vəsaitlərinin ətraf mühitin mühafizəsi ilə
aidiyyatı olmayan məqsədlərə xərclənməsi qadağandır.
M a d d ə 2 9 . Ətraf mühitin mühafizəsinin ictimai fondları
Ətraf mühitin mühafizəsinin ictimai fondları ictimai birliklərin vəsaiti, qrantlar, fiziki və
hüquqi şəxslərin könüllü ianələri, habelə Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə
zidd olmayan başqa daxilolmalar hesabına təşkil edilir. Bu fondlar ictimai birliklər
tərəfindən yaradılır, ətraf mühitin mühafizəsinə, təbiətdən səmərəli və kompleks istifadə ilə
əlaqədar işlərə və tədbirlərə sərf olunur.
İctimai fondların yaradılması, onların vəsaitlərinin formalaşması və xərclənməsi
qaydaları qanunvericiliyə uyğun olaraq müvafiq ictimai birliklərin təsdiq etdikləri
əsasnamələrdə (nizamnamələrdə) müəyyən edilir.
V I f ə s i l
ƏTRAF MÜHİTİN EKOLOJİ TARAZLIĞININ NİZAMLANMASI
M a d d ə 3 0 .
Ətraf mühitin ekoloji tarazlığının pozulma dərəcəsinin
nizamlanması
1. Ətraf mühitin ekoloji cəhətdən tarazlığının nizamlanmasının məqsədi ekoloji
təhlükəsizliyin və əhalinin sağlamlığının qorunmasına zəmanət verən, təbii ehtiyatların
səmərəli istifadəsini və bərpasını, ətraf mühitin çirklənməsinin qarşısının alınmasını təmin
edən elmi əsaslandırılmış ətraf mühitə yol verilə bilən təsir normalarının müəyyən
edilməsidir.
2. Ətraf mühitin ekoloji tarazlığının pozulma dərəcəsinin nizamlanmasına:
2.1. ətraf mühitin keyfiyyət göstəricilərinin insanın sağlamlığına, təbii resursların
səmərəli istifadəsinə, mühafizəsinə və bərpasına zərərli təsirin müəyyən edilməsi;
2.2. ətraf mühitə zərərli təsirin son həddi yol verilə bilən səviyyəsinin müəyyən edilməsi
aiddir.
3. Ətraf mühitin müəyyən edilmiş keyfiyyət normativlərinin azaldılmış normalarla əvəz
edilməsinə xüsusi icazə verilmir.
4. Konkret ekoloji şəraitdən asılı olaraq normativ göstəricilərin mənfi istiqamətə doğru
dəyişdirilməsinə xüsusi icazə verilə bilər.