Microsoft Word biznesin mu?Ssis?Nin qiymetlendirilmesi



Yüklə 0,69 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə29/32
tarix17.09.2018
ölçüsü0,69 Mb.
#69045
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   32

97 
 
Hər  bir  aktiv  qiymətləndirmə  tarixinə  onun  istifadəsinin 
alternativ imkanları nöqteyi nəzərdən araşdırılır.
 
-
  Biznes  üçün  aktivin  dəyəri  istifadədə  olan  aktivin  dəyərinə 
bərabərdirsə, aktivin balansda saxlanılması qərarı qəbul olunur. 
-
  Əgər  biznes  üçün  aktivin  dəyəri  aktivin  xalis  reallaşdırma 
dəyərinə  bərabərdirsə,  mülkiyyətçi  aktivin  satışa  çıxarılması 
barədə qərar qəbul edir. 
-
  Biznes üçün aktivin dəyəri həmin aktivin əvəzedilməsinə xalis 
cari  məsrəflərinə  bərabərdirsə,  mülkiyyətçi  bu  aktivi  digərinə 
dəyişir. 
Fəaliyyətdə olan müəssisənin dəyərinə hər bir aktivin töhvəsi 
nöqteyi-nəzərindən  hər  bir  aktiv  gələcək  istifadə  predmeti  kimi 
tətbiq  olunur.Təhlilin  nəticəsi  ya  aktivin  balansda  saxlanılması, 
ya  da  onun  istifadəsinin  alternativ  üsulunun  araşdırılmasıdır. 
Ə
gər  aktiv  müəssisənin  ümumi  mənfəətinə  heç  bir  töhvə 
vermirsə,  o  müəssisənin  fəaliyyəti  ilə  əlaqədar  ehtiyaclara 
nisbətən izafi hesab olunur.
 
                                                             
 
  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


98 
 
Mövzu 14 
Müəssisənin investisiyalaşdırma məqsədi ilə   
qiymətləndirilməsi. 
 
Plan: 
1.
 Müəssisənin 
investisiyalaşdırma 
məqsədilə 
qiymətləndirilməsi metodları. 
2.
 İnvestisiyanın 
rentabelliyi 
normasının 
hesablanması. 
3.
 Layihələrin 
təhlili 
üçün 
diskontlaşdırma 
dərəcəsinin seçilməsi. 
4.
 İnvestisiyanın  ödəmə  müddətinin  müəyyən 
edilməsi metodu. 
 
İ
nvestisiya  gələcəkdə  gəlir  əldə  etmək  məqsədilə  vəsait 
qoyuluşudur. İnvestisiya layihəsi həm qiymətləndirmənin sərbəst 
obyekti, həm də  mülkiyyət elementi kimi çıxış edə bilər. 
İ
nvestisiya  layihəsi  aşağıdakı  amillər  üzrə  qiymətləndirilə 
bilər: 
-
  investisiya bazarında vəziyyət. 
-
  maliyyə bazarının vəziyyəti. 
-
  geosiyasi amil və s. 
Təcrübədə 
layihələrin 
investisiya 
cəlbediciliyini 
müəyyənləşdirmək  üçün  universal  metodlar  mövcuddur.  Onlar 
formal  olaraq  bu  layihəyə  vəsait  qoyuluşunun  əlverişli  olub 
olmaması,  bir  neçə  variantlar  içərisində  hansına  üstünlük 
verilməsi  sualına  cavab  verir.  İnvestisiya  cəlbediciliyinin 
qiymətləndirilməsi  predmeti  layihəyə  sərf  olunan  qoyuluşların 
və onun istifadəsinin gəlir axınlarının öyrənilməsindən ibarətdir.
 
Müxtəlif metodların çoxluğuna baxmayaraq onları iki qrupa 
bölmək olar: 


99 
 
-
  statik,  yəni  müxtəlif  zaman  kəsiklərində  pulların  müxtəlif 
qiymətliliyi nəzərə alınmayan metodlar. 
-
  dinamik, yəni diskontlaşdırmaya əsaslanan metodlar. 
                                                                             
                                                                              Cədvəl 14.1 
İ
nvestisiya məqsədləri üçün dəyərin 
qiymətləndirilməsi metodlarının təsnifatı                              
                                                                  
                              
 
 
                                                                                                             
 
 
 
 
 
                                                                          
 
                                                                
       
 
 
 
 
 
Xalis gətirilmiş səmərə metodu (xalis cari qiymətlilik metodu 
da  adlandırılır)  kapital  qoyuluşunun  qiymətləndirilməsi  zamanı 
geniş yayılmışdır. 
Xalis  cari  qiymətlilik  (NPV)  investisiya  prosesinin  mütləq 
nəticəsini  xarakterizə  edir  və  bir  ana  investisiya  layihəsinin 
diskontlaşdırılmış  gəlir  axınları  və  məsrəflərin  fərqi  kimi 
hesablana bilər. 
İ
nvestisiya məqsədilə dəyərin 
qiymətləndirilməsi metodları 
Dinamik(diskontlaşdırmaya 
ə
saslanan metodlar) 
Gətirilən xalis səmərə metodu 
İ
nvestisiyanın rentabelliyi 
indeksinin hesablanması metodu 
İ
nvestisiyanın rentabelliyi 
normasının hesablanması metodu 
Statik metodlar(müxtəlif 
vaxt kəsiklərində pulun 
müxtəlif qiymətliliyi 
nəzərə alınmayan 
metodlar) 
 
Ödəmənin sadə müddəti 
Gəlirliliyin mühasibat 
norması 
İ
nvestisiyanın ödəmə müddətinin 
müəyyənləşdirilməsi metodu 


100 
 
NPV=

İ
(
)
 
 
burada,  t-dövründə  pul  daxilolmaları,  t-  dövründə  pul  axını, 
n-layihənin realaşdırılması müddəti(layihənin həyat müddəti),  r-
diskontlaşdırma əmsalıdır. 
                                                                           Cədvəl 14.2                                                                  
Xalis cari qiymətliliyin (NPV) hesablanması 
düsturları 
               
           Şərti hesablama 
                Hesablama düsturu 
Ə
gər  kapital  qoyuluşları 
birdəfəlik əməliyyatdırsa, 
ilkin dövrdə pul axınları 
= − +
(1 + )
 
burada,    Co-ilkin  dövrdə  pul 
məsrəfləri, CFt-layihənin həqiqi pul 
axını yaxud t dövründə pul axını və 
xərcləri arasındakı fərqdir. 
Ə
gər  layihə  birdəfəlik 
investisiyanı 
nəzərdə 
tutmursa,  m  il  ərzində 
maliyyə 
ehtiyatlarının 
ardıcıl investisiyası 
=
(1 + )
 
+
(1 + )
!
"
 
 
burada, 


inflyasiyanın 
proqnozlaşdırılan orta səviyyəsidir . 
Baxılan  meyarın  istifadəsi  məntiqini  aşağıdakı  kimi 
səciyyələndirmək olar:
 
  əgər NPV>0, layihəni qəbul etmək lazımdır. 
  NPV < 0, layihəni kənarlaşdırmaq lazımdır. 
  NPV=0, layihə nə mənfəətli, nə də zərərlidir. 
NPV-nin  müsbət  qiyməti  lazım  olan  səviyyədən  artıq 
investorun  götürə  biləcəyi  gəlirin  həcmini  göstərir.  Əgər 
NPVsıfra bərabərdirsə, onda investor:
 
-
  İlkin kapitalın qaytarılmasını təmin edir. 
-
  Qoyulmuş kapitalın tələb olunan gəlirlilik səviyyəsinə çatır. 


Yüklə 0,69 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   32




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə