Microsoft Word bmt-1 az cavablariBenovse doc
Yüklə 0,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
67
ta keçirməsi üçün əlverişli idi. Otto Bismark Almaniyanın birləşməsinə mane olan Avropa dövlətlərinə qarşı mübarizədə Rusiya ilə Polşa üsyançılarına qarşı birgə fəaliyyət haqqında saziş imzalamaqla Rusiyanın bitərəfliyini təmin etmişdi. Rusiya Ş lezviq – Holştiniya məsələsində Prussiyaya mane olmaq fikrində deyildi. ngil- tərə, Fransa və Avsrtriya isə bu məslədə Prussiyaya mane ola bilərdi. Fransa Prus- siyanın ərazisinin və əhalisinin artmasını istəmirdi. ngiltərə Şimal və Baltik dəniz- lərinin sahilindəki yerlərin Prussiyaya keçməsinin əleyhinə idi. O. Bismark hamı- dan çox Avstriyadan ehtiyyat edirdi. Bismark III Napoleonu inandırmağa çalışırdı ki, bütün hallarda Avstriya ilə müharibə Prussiya üçün ağır və uzunmüddətli ola- caq, Avstriya bütün qüvvəsini Prussiyaya qarşı göndərəcək. 8 aprel 1866-cı ildə taliya ilə Prussiya arasında ittifaq müqaviləsi imzalandı. 1866-cı ilin iyunun 16-da Prussiya Avstriyaya qarşı hərbi əməliyyatlara baş- ladı. 1866-cı ilin iyunun 24-də Kustotsa döyüşündə italyan ordusu məğlubiyyətə uğradı. 1866-ci il iyulun 3-də Sadovo döyüşündə Prussiya ordusu avstriyalıları məğlub etdi. Eyni zamanda O. Bismark I Vilhelmə bildirdi ki, müharibənin davam etməsi Fransanın xeyrinədir. Beləliklə, Avstriya ilə Prussiya arasında 1866-cı ildə sülh müqaviləsi imzalandı. 1866-cı il avqustun 23-də Praqada Avstriya və Prus- siyanın imzaladığı sülh müqaviləsinə görə Avstriya Alman ittifaqının əvvəl möv- cud olan formada fəaliyyətini dayandırmasını rəsmən tanıdı və alman dövlətlərinin özünün iştirakı olmadan birləşdirilməsinə razılıq verdi. O, Şlezviq və Holşteyn hersoqluqlarına olan bütün hüquqlarını Prussiyaya verdi. Müharibə bitəndən sonra III Napoleon Avstriya – Prussiya müharibəsi dövründə bitərəfliyinin haqqını tələb etməyə başladı. 1866-ci ilin avqustun 8-də Fransanın Xarici şlər Naziri Prussiyaya memorandum göndərdi ki, Reynin sol sahilində müstəqil dövlət yaradılmalı və həmin dövlət bitərəf olmalıdır. Sonra III Napoleonun təklifi ilə Fransanın Xarici ş lər Naziri Prussiyanın nümayəndəsi qraf Qoltsa yeni layihə təqdim etdi. Bu layi- hədə Prussiyaya təklif olunurdu ki, Landau, Saarbrayuken və Lüksemburq əya- lətlərinin Fransaya birləşirilməsinə razılıq versin. Qolts ona sübut etməyə çalışırdı ki, sırf alman əyalətlərininin Fransaya birləşməsinə razılıq vermək Prussiya üçün siyasi və mənəvi cəhətdən çətindir. Belçikanın Fransaya verilməsinə isə Prussiya 68
etiraz etməyəcək. 1866-ci ilin 16 avqustunda Fransanın Berlindəki səfiri Bene- ditiyə göstəriş verildi ki, O. Bismarkın yanına gedib həmin ərazilərin Fransaya verilməsi barədə onun qəti fikrini öyrənsin. O, eyni zamanda O. Bismarka deməli idi ki, Fransa Prussiya ilə gizli ittifaq müqaviləsi bağlamağa hazırdır. O. Bismark baş qərargah rəisindən və hərbi nazirdən müharibəyə hazır olduqları haqqında müsbət cavab aldı. yulun 15-də Fransa höküməti Qanunverici korpusda ordu üçün yeni kredit tələb etdi. Deputatlar Prussiyaya müharibə edil- məsini bəyəndilər. Həm Rusiya, həm də ngiltərə bu müharibənin əleyhinə idi. Onda O. Bismark 1867-ci ildə Fransanın Belçikanı tələb etməsinə dair məktubunu qəzetdə nəşr etdirdi. Bu isə ngiltərənin narazılığına səbəb oldu. 19 iyul 1870-ci ildə Fransa Prussiyaya müharibə elan etdi. Müharibə dövründə Fransa höküməti Avstriya – Macarıstandan və taliyadan kömək almağa çalışırdı. Fransa imperatoru III Napoleonun siyasəti Rusiyanın Prussiyanı müdafiə etməsinə səbəb oldu. Avstriya – Macrıstanın da Fransa tərə- findən müharibəyə qoşulmasını gözləmək olardı. Avstriya – Macrıstan 1866-ci il- dəki məğlubiyyəti ilə barışmırdı və Prussiyaya qarşı müharibədə maraqlı idi. Fran- sa da bunu bilirdi və Avstriyaya ittifaq müqaviləsi imzalamağı təklif etmişdi. Rusi- ya çalışırdı ki, Avstriya – Macarıstan müharibəyə qoşulmasın. Fransa ordusu Se- dan qalasında məğlub ediləndən sonra Avstriya – Macarıstan müharibəyə qoşul- maqdan imtina etdi. Fransanın həddən artıq zəifləməsini istəməyən Rusiya müha- ribənin tez qurtarmasına çalışırdı. Eyni zamanda Prussiyanın qüvvətlənməsi Rusi- yaya sərf etmirdi. Sedan məğlubiyyətindən sonra Fransanın Peterburqdakı səfiri çalışırdı ki, Rusiya Fransaya daha fəal diplomatik yardım göstərsin. Sedan məğlubiyyətindən sonra Fransada inqilab oldu. 4 sentyabr 1870-ci il inqilabından sonra Fransa respublika elan olundu və ölkəni idarə etmək üçün mü- vəqqəti hökümət yaradıldı. Bu məğlubiyyətdən sonra Prussiya qoşunlarının bir hissəsi Parisə doğru hərəkət etdi. Prussiya ordusunun digər hissəsi Mets qalasında Fransa marşalı Bazenin qoşunlarını mühasirəyə almışdı. 1870-ci ilin sentyabrın 19- da Paris mühasirəyə alındı. Mühasirəyə alınmış Parisin sakinləri möhkəm dayan- mışdı. Fransa hökümətinin nazirlərindən biri olan Qambetta oktyabr ayında Tur 69
şə hərində yeni qoşun hissələrinin təşkili ilə məşğul idi. Tədricən Prussiya ordusu- nun vəziyyəti çətinləşirdi. 1870-ci il oktyabrın 27-də marşal Bazen Mets qalasında təslim oldu və yenə Fransanın vəziyyəti pisləşdi. 28 yanvar 1871-ci ildə Fransa hökuməti Prussiya ilə barışıq imzaladı. 26 fevral 1871-ci ildə Versalda ilkin sülh müqaviləsi imzalandı. Müqaviləyə görə Almaniya Elzası, Şərqi Lotaringiyanı və beş milyard frank təzminat almalı idi. O. Bismark əvvəlcə yeddi milyard frank istə- yirdi, sonra Rusiyanın xahişi ilə beş milyarda razılaşdı. Eyni zamanda pul ödə- nilənə qədər Fransanın xeyli hissəsi alman qoşunlarının işğalı altında qalmalı idi. Sonralar O. Bismarkın məqsədi Fransanı əlavə güzəştlərə məcbur etmək idi. Danı- ş ıqlar əvvəl Brüsseldə, sonra isə Frankfurtda aparılmışdı. 10 may 1871-ci ildə Frankfurtda Fransa ilə Almaniya arasında sülh müqaviləsi imzalandı. Fransa Elzas və Lotaringiyanı Almaniyaya verməli və beş milyard frank təzminat ödəməli idi. Fransa təzminatı vaxtında ödədi və Almaniya öz qoşunlarını Fransa ərazisindən çıxartdı. Müharibədə qələbədən Almaniya öz mövqelərini möhkəmləndirmək üçün istifadə edirdi.
. Berlin konqresindən(1878) sonra Avstriya, Almaniya və Rusiya mü-nasibətləri. Berlin konqresinin sabahı günü Bismark Rusiyanın Berlin müqaviləsinin həyata keçirilməsinə mane olacağını gözləyirdi. Alman kanslerinin özünü aparması göstərirdi ki, Avstriya – Rusiya müharibəsi baş verərsə Almaniya Avstriya – Ma- carıstanı müdafiə edəcək. Şərq böhranı zamanı Bismarkın tutduğu mövqe rus al- man münasibətlərinin pisləşməsinə səbəb oldu. Beləliklə, iki dövlət arasında müna- sibətlər kəskinləşmişdi. Eyni zamanda Bosniyalıların da uzun müddət Avstriya – Macarıstan ordusuna müqavimət göstərməsində Rusiyanın əli hiss olunurdu. Bun- dan ciddi narahat olan Frans – osif əsas diqqətini Almaniya tərəfə yönəltməyə məcbur olur. Bismark da bundan isitfadə edərək, asanlıqla Andraşıni inandıra bilirdi ki, Almaniya ilə sıx ittifaq Avstriya –Macarıstanı onu hədələyən bütün təh- lükələrdən xilas edə bilər. Yüklə 0,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|