Microsoft Word broca'nin beyn\335- carl sagan 05 02 2014. doc
Yüklə 307,73 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- PARADOKSÇULAR KARANLIKTA GEZ NENLER VE GÖZ BA ĞCILAR B L M N SINIRINDA MANTIK VE SAÇMALIK
5 www.ozetkitap.com
Bizler düşünen varlıklarız. Tür olarak izi ayırt eden faktör zekamız. Bu gezegeni bizimle paylaşan diğer birçok hayvandan daha hızlı ya da daha çevik değiliz. Sadece daha zekiyiz. Bilim ve teknolojiyi kullanmak bilimi anlayabilen bir topluluk olmanın sağladığı müthiş pratik avantajın yanı sıra, entelektüel yeteneklerimizi kapasitemizin sonuna kadar kullanmak olanağını tanır bize. Bilim, içinde yaşadığımız girift, hassas ve hayranlık uyandırıcı evreni keşfetmek demektir. Ve bilimle uğraşanlar bilirler ki ara sıra da olsa hissettikleri o müthiş haz, Sokrates’in de söylediği gibi insanın duyabileceği zevkin doruk noktasıdır. Paylaşılabilir bir zevktir bu. nsanlık tarihinde bir dönüm noktasındayız. Felaket ve umudun birbirine bu denli yakın seyrettiği bir an daha önce hiç olmadı. Biz kendi evrimini kendi şekillendiren ilk canlı türüyüz, Bilerek veya yanlışlıkla kendi kendimizi yok edebilecek araçlara ilk kez sahip oluyoruz. Aynı zamanda bu teknolojik ergenlik döneminden, türümüzün bütün üyeleri için tatmin edici ve zengin bir olgunluğa geçmemizi sağlayabilecek araçlara sahip olduğumuza da inanıyorum. Ancak bu kavşakta çocuklarımızı ve geleceğimizi hangi yola sokacağımıza karar vermek için çok fazla zamanımız yok. PARADOKSÇULAR KARANLIKTA GEZ NENLER VE GÖZ BAĞCILAR B L M N SINIRINDA MANTIK VE SAÇMALIK Aslına bakılırsa UFO’lar ve antik astronotlar üzerinde düşünmeye gerekli gördüğümden daha fazla zaman harcadığımı biliyorum. Ve bence halkın bu meselelere duyduğu ilgi kısmen iyi bir şey. Ancak modern bilimin ortaya koyduğu baş döndürücü olasılıklara karşı sergilediğimiz açıklığı, sıkı bir şüphecilikle dengelemek zorundayız. Birçok ilginç olasılık sonuçta tamamen yanlış çıkıyor. Bilgimizi ilerletebilmek için hem yeni olasılıklara açık olabilmek hem de sıkı sorular sorabilmek gerekiyor. Ve sıkı sorular sormanın ek bir getirisi var: Özellikle son on beş yıllık dönemde Amerika’nın dinsel ve siyasal yaşamına aşırı bir safdillik ve zorlayıcı sorular sormak konusunda bir isteksizliğin egemen olduğunu görüyoruz. Bunu sonucunda ulusal sağlımız göze batacak derecede gerilemiştir. Tüketicinin kuşkucu olması demek, ürün kalitesinde yükselme olması demektir. Hükümetlerin, kiliselerin ve okulların eleştirel düşünceyi teşvik etmekte pek hevesli davranmamasının nedeni bu olabilir. Çünkü kendilerinin de zayıf olduklarını biliyorlar. Bilim, özellikle günümüzde halkın desteğine bağlıdır. Ne yazık ki halkın çoğunluğunun çok yetersiz bir bilim ve teknoloji bilgisine sahip olması, bilimsel meselelerde akılcı kararlar almayı güçleştirmektedir. Bilimde sahtecilik bazen kar getiren bir iştir ve bunu tezgahlayanlar söz konusu meseleyle yakın ilişki içinde olmakla kalmayıp ondan büyük paralar da elde ederler. Bu yüzden seve seve geniş kaynakları iddialarının desteklemeye tahsis ederler. Bugün Amerika’da hala eğer bir şey yazılıp basılmışsa doğrudur diye düşünen birçok insan var. Halbuki kitaplarda o kadar çok açığa çıkmamış spekülasyon ve akla hayale sığmaz saçmalıklar var ki, gerçeğin ne olduğuna dair ortaya tuhaf bir tablo çıkıyor. Bilimciler de nihayetinde birer insandır. Tutkuları ateşlenince geçici bir süre için disiplin ideallerinden kopabilirler. Ancak bu idealler ve bilimsel metot, etkinliğini çok büyük ölçüde kanıtlamıştır. Dünya’nın gerçekte nasıl işlediğini bulmak, tahminler, sezgiler ve dahiyane bir yaratıcılığın buluştuğu bir karışım gerektirir; ve bunlara ilaveten her adımı didik didik inceleyen bir şüpheciliği, Bilimdeki hayret verici ve beklenmedik buluşları üreten şey, yaratıcılık ve şüphecilik arasındaki bu gerilim olmuştur. Bilimcilerin yeri kanıtlar veya yeni fikirlerin ışığında görüşlerini, hem de halkın önünde, tamamen değiştirdikleri bilinir. Bir politikacı en son ne zaman benzer bir şeffaf olma ve değişme isteği sergilemişti, ben hatırlayamıyorum. 6 www.ozetkitap.com
Bilimin sınırlarında gezinen birçok inanç sistemi taze bir deneyim yaşamamıştır. Bunlar tamamen tanıkların ifadesinin doğruluğuna bağlı hikayelerdir ve genellikle bu tanıkların güvenilmezliği tescillidir. Geçmişe dönük performans temel alındığında bu çeşit inançların pek çoğu doğrulanmayacaktır. Buna rağmen böyle savların hepsini nasıl yüzeysel değerleriyle kabul etmiyorsak, ret de edemeyiz. Örneğin gökten büyük taşların düşebileceği fikri 18. yüzyıl bilimcilerine göre saçmalıktı: Thomas Jefferson da gökten taş yağacağına inanmaktansa iki Amerikalı bilimcinin yalan söylediğine inanacağını belirtmişti. Yine de gökten taş düşüyor. Bunlara meteor deniyor ve peşin hükümlerimiz de meselenin gerçekliğine etki etmiyor. Eleştirel ve şüpheci analiz, bilimde olduğu gibi günlük pratik meselelerde de kullanılan bir metottur. Yeni veya kullanılmış bir araba alırken yazılı garanti istemeyi, test sürüşü yapmayı, arabanın belli bölümlerini kontrol etmeyi bir ihtiyat tedbiri olarak görürüz. Söz konusu noktalarda kaçamak cevaplar veren araba satıcılarına karşı çok dikkatli davranırız. Gelgelelim sınır inançların uygulayıcılarından pek çoğu benzer bin inceleme karşısında rahatsız olur. Duyu ötesi algıya sahip olduğunu iddia edenlerin çoğu yakından incelendiğinde yeteneklerinin azaldığını ileri sürmektedir. Sihirbaz Uri Geller, çatal kaşık ve anahtarları bilimcilerin yanında gayet rahatlıkla eğip büküyor –gerçi kuşkucu bir illüzyonist topluluğu karşısında bir gösteri yapma fikrini hakaret kabul ediyor-, ama çalışmalarında devamlı doğayla karşı karşıya gelen ve insan algısının sınırlarını iyi bildikleri için aynı numaraları kendileri de el çabukluğu marifetiyle yapabilen bilimciler için Uri Geller adil savaşan bir rakip, Şüpheci gözlem ve tartışmanın baskılandığı yerde gerçeğin üzeri örtülür. Bu tür sınırda gezinen inançları işleyenler, eleştiri karşısında sık sık geçmişte alay edilip gülünen dahiler dikkat çekerler. Ş
Bugün yaşayan Dogonların 1 sayısı en fazla birkaç yüz bin kadar ve bunlar antropologların yoğun incelemelerine sadece 1930’lardan beri tabi tutuldu. Dogonların bazı mitolojik öğeleri antik Mısır uygarlığındaki efsanelerle benzeşiyor ve bir kısım antropolog, Dogonlarla antik Mısır uygarlığı arasında zayıf bir kültürel bağ olduğunu öne sürüyor. Dogon astronomisinin en çarpıcı özellikleri 1930 ve 1940’larda çalışan Fransız antropoloğu Marcel Griaule tarafından nakledilmiştir. Griaule’nin anlattıklarından şüphe etmek için bir sebep olmamakla beraber, bu hayret verici Dogon inançlarına dair daha öncesine ait hiçbir Batılı kaydın olmadığını ve bütün bilginin Griaule üzerinden aktarıldığını önemle belirtmeliyiz. Hikaye, yakın zamanda ngiliz yazar R.K.G. Temple tarafından da geniş kitlelere duyurulmuştur. Daha da çarpıcısı, Dogonların gökyüzünün en parlak yıldızı Sirius hakkındaki inançları. Öne sürdüklerine göre, Sirius’un, her elli senede bir onun yörüngesini dolaşan
karanlık, gözle görülmeyen bir arkadaş yıldızı var. “Sagala” adını verdikleri ve yeryüzünde bulunmayan bir metalden yapılmış bu arkadaş yıldızın çok küçük ve çok ağır olduğunu söylüyorlar. Dogonların sahip olduğu astronomi bilgisini teleskopsuz edinmek olanaksız. O halde doğrudan ulaştığımız sonuç ileri düzeyde bir uygarlıkla temas ettikleridir. Geriye tek bir soru kalıyor: Dünya dışı mı, yoksa Avrupalı bir uygarlık mı? Hangisi? Her yönüyle harika bir düzmece hikayenin bütün yüzeysel işaretlerini taşıyan bu hayret verici Sirius mitinin, yakın zamanlarda Dogonlarla ilişki kuran bilime hakim Avrupalıların marifeti olduğunu düşünmek, dünya dışı bir uygarlığın kendini Dogonları eğitmeye vakfettiğini düşünmekten çok daha inandırıcı. Bu batılı ilişki belki de Afrika’yı ziyaret eden Bir Avrupalıydı veya yerel Fransız
1 Dogon’lar: Afrika’nın Mali Cumhuriyetinde yaşar. Kabilenin nüfusu 250.000 civarındadır. Totemleri bulunan ve inisiyatik bir örgütlenmesi olan bu kabile, geleneklerini sözlü aktarım yoluyla sürdürmüştür. Tradisyonlarındaki astronomi bilgileri, özellikle Sirius sistemi hakkındaki bilgileri tüm astronomları şaşırtmıştır. Çadırlar içinde yaşayan ve avcılıkla beslenen bu ilkel insanlar, Dünya gezegeninin hareketlerini, güneşin hareketini, Jüpiter’in uydularını olduğunu v.s bilmekteydiler.
Yüklə 307,73 Kb. Dostları ilə paylaş:
|