Microsoft Word dissertasiya docx
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
131 elmtutumlu məhsulların dünya ixracında respublikamızın ciddi mövqe tutmasına imkan verəcək; - Bazar tipli innovasiya sisteminin formalaşdırılması, özəl sahibkarlıq sektorunun aktivliyinin təmin olunması, banklar, maliyyə bazarları, patentləşdirmə və sığorta sahə strukturları kimi institutların möhkəmləndirilməsi; - Tədricən bərpa olunmayan və bərpa olunan resusrların effektiv istifadəsini təmin edən proqramlara keçid; - Audit, enerji və resurs istehlak sisteminin tətbiqi ilə resursların istehlakının optimallaşdırılması. Bu xərclərin və qiymətlərin azalmasını, müvafiq olaraq istehsalın makro və mikro göstəricilərinin yaxşılaşmasını nəzərdə tutur; - Korrupsiya əleyhinə milli və beynəlxalq hüquq normalarının aliliyi prinsipinə riayət edilməsi; - Beynəlxalq və dövlət institutlarına və digər strukturlara nəzarət mexanizminin sonrakı təkmilləşdirilməsi; - Normativ sənədlərin işlənib hazırlanmasında iştirak və hesabat formalarının standartlaşdırılması və unifikasiyası hesabına biznesin şəffaflığının təmin edilməsi; - Ə mtəələrin istehsalında və marketinqində monopolizmin ləğv edilməsi, daha sonra, maliyyə-kredit və vergi siyasətinin effektivliyinin təmin edilməsi hesabına investisiya fonunun və beynəlxalq ticarət rejiminin təkmilləşdirilməsi. 118 Azərbaycan iqtisadiyyatının müasir inkişaf mərhələsində onun xarici iqtisadi siyasətinin strateji hədəfləri ilk növbədə ölkə iqtisadiyyatının müasir durumu, onun dünya iqtisadiyyatında mövqeyinin möhkəmlənməsi və ümumi iqtisadi inkişaf strategiyasının reallaşdırılması fonunda formalaşır. Hazırda dövlətin xarici iqtisadi siyasətinin strateji istiqamətləri daha çox aşağıdakıları əhatə etməlidir: • Xarici ticarətin ümumi dövriyyəsinin artırılması və ÜDM-da xüsusi çəkisinin daha da yüksəldilməsi; • dxal-ixrac balansının sağlamlaşdırılması; 118 Руслан Сафар оглы Абиев, «Экономический сувернитет Азербайджанской Республики и международное право », автореферат диссертации на соискание ученой степени доктора философии по юридическим наукам, Баку , 2010 132 • Ölkənin dünya iqtisadi məkanına və bazarlarına inteqrasiyasının gücləndirilməsi; • Xarici investisiyaların qeyri neft sektoruna istiqamətləndirilməsi; • Beynəlxalq iqtisadi təşkilatlarda təmsilçiliyin gücləndirilməsi və Ümumdünya Ticarət Təşkilatına üzv qəbul olunma; • Beynəlxalq valyuta təşkilatları ilə fəaliyyətin səmərəliliyinin artırılması; • Beynəlxalq qlobal və regional iqtisadi layihələrdə təmsilçiliyin gücləndirilməsi; • Dünya bazarlarında enerji daşıyıcıları ixrac edən ölkə kimi təmsil olunmaq; • Xarici ölkələrin iqtisadiyyatına investisiya qoyuluşu və kreditlərin yerləşdirilməsi; • Xarici ölkələrdə istehsal və xidmət müəssisələrinin yaradılması və s. Eyni zamanda xarici ticarət siyasətinin prioritet istiqamətləri kimi aşağıdakıları nəzərə almaq son dərəcə vacibdir: • Xarici ticarət münasibətlərinin uzunmüddətli perespektivə istiqamətlənməsi; • Daxili bazarın qorunması və iqtisadiyyatın real sektorunun inkişafının stimullaşdırılması; • Ölkədə istehsal olunan məhsulların dünya bazarlarına çıxarılmasına kömək edilməsi, yəni ixracatın stimullaşdırılması; • Xarici bazarlarda ölkə istehsalçılarının mənafelərinin qorunması; • xracatın struktur keyfiyyətinin artırılması; • Daxili bazarların tənzimlənməsi; • dxalın tənzimlənməsi məqsədi ilə səmərəli gömrük və vergi sisteminin tətbiqi; • Xarici ticarət balansına nail olunması; • Tədiyyə balansının tənzimlənməsi və s. 133 Bu və digər istiqamətləri özündə əks etdirən xarici iqtisadi siyasət o vaxt effektli ola bilər ki, onun işlək, çevik və milli maraqları təmin edən hüquqi tənzimləmə mexanizmləri olsun. 119 Azərbaycanın xarici iqtisadi siyasət strategiyasının vacib problemlərindən biri də xarici ticarət balansının, idxal və ixracın strukturunun sağlamlaşdırılmasıdır. Xüsusilə idxal ixrac əməliyyatlarında “bir pəncərə” prinsiplərinin tətbiqinə başlanması olduqca təqdirə layiqdir. dxal-ixrac əməliyyatlarına “bir pəncərə” sisteminin tətbiqi və digər gömrük prosedurlarının sadələşdirilməsi, vergi sisteminin təkmilləşdirilməsi nəticəsində ölkədə xarici iqtisadi fəaliyyətin sürətlə artması, idxal- ixracın strukturunun xeyli genişlənməsi müşahidə olunur. Nəticədə, idxal və ixracın strukturunun məqsədyönlü şəkildə dəyişməsinə, ölkə sahibkarlarının xarici bazarlara çıxış imkanlarının artırılmasına nail olunmuş və artıq Azərbaycan sahibkarlarının 27 Avropa ölkəsi və ABŞ bazarlarına rüsumsuz və ya çox aşağı gömrük vergiləri ilə ixrac imkanları yaranmışdır. Bütün bunlar isə dünya bazarlarına Azərbaycanın qeyri neft məhsulları çıxarması sahəsində ardıcıl fəaliyyəti üçün əlavə tədbirlərin görülməsi imkanlarını daha da yaxşılaşdırır. Bu sahədə qarşıda duran əsas məsələlərdən biri də ayrı-ayrı ölkələrlə iqtisadi əlaqələri genişləndirməklə bərabər, dünya iqtisadi məkanında xüsusi nüfuza malik olan beynəlxalq təşkilatlarla əlaqələri genişləndirmək və onlarda təmsil olunmaqdır. 120 Bu gün Azərbaycan Respublikasının xarici ticarətinin strukturu iqtisadi baxımdan səmərəli deyildir. Hazırkı şəraitdə respublikamızda xarici ticarətin tənzimlənməsi sahəsində həyata keçirilən bütün tədbirlər ticarətin maksimum liberallaşdırılması, onun ümumi iqtisadi inkişaf tələblərinə uyğun şəkildə tənzimlənməsi mexanizminin müəyyənləşdirilməsi və ticarət siyasətini formalaşdıran bütün dövlət strukturlarının fəaliyyətinin ticarət sahəsində mövcud olan problemlərin həllinə yönəldilməsi məqsədini daşımalıdır. Bununla yanaşı, respublikamızda daxili bazarın azad rəqabət prinsipləri ə sasında tam formalaşması məqsədi ilə bütün əsassız məhdudiyyətlər tədricən aradan 119 Berrin Mutlu Bölek, “Azərbaycanın xarici ticarət əlaqələrinin səmərəliliyinin yüksəldilməsi istiqamətləri”, iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün təqdim edilmiş dissertasiyanın avtoreferatı, Bakı, 2014 120 Kərimov . A., “Beynəlxalq iqtisadi münasibətlərin müasir problemləri”, Bakı, ABÜ nəşriyyatı, 2005, s. 320 Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|