Microsoft Word ellez metanet docx
Yüklə 0,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- III F ƏSIL. MÜ ƏSSIS ƏNIN MALIYY Ə N ƏTIC ƏL ƏRININ FORMALA ŞMASI V Ə ONLARDAN M ƏNF ƏƏTD ƏN
45
Hamıya aydındır ki, əsas vəsait obyektlərinin ləğv edilməsi (sökülməsi) və silinməsi əməliyyatlarından müəssisənin pul gəliri olmur. Bu halda sadəcə olaraq ə sas vəsait obyekti sökülməsindən alınan material dəyərləri məbləğində dövriyyə vəsaiti çevrilir, həmin material dəyərləri sonralar təkrar istehsalda istehlak olunur. Deyilənlərdən aydın olur ki, burada reallaşmış mənfəət yoxdur. Buna görə də ə sas vəsaitlərin ləğv edilməsi və sökülməsi əməliyyatları iləəlaqədar olaraq 731 N- li hesabda yaranan müsbət fərqi mənfəət kimi hesaba almaq və vergiyə cəlb etmək olmaz.
Sökülməsindən (silinməsindən), ləğv edilməsindən alınan material dəyərləri sonralar reallaşdırıldıqda 611N°-li «Sair əməliyyat gəlirləri» hesabında uçota almaq və satışın nəticələrinin 801 N-li hesaba silməyi məqsədəuyğun sayırıq. Bu hala mənfəət haqqında daha real göstəriciyə, yəni reallaşmış mənfəət göstəricisinə nail olmaq mümkün olur.
46
FORMALAŞMASI VƏ ONLARDAN MƏNFƏƏTDƏN ISTIFADƏNIN TƏHLILI METOFIKASI 3.1. Müasir idarəetmə sistemində maliyyə nəticələrinin təhlilinin ə
Podrat tikinti təşkilatlarında təsərrüfat fəaliyyətinin maliyyə nəticələri hesabat dövrü (təqvim ili, kvartalı, ayı) ərzində alınan mənfəətlə xarakterizə edilir. Bazar iqtisadiyyatı şəraitində fəaliyət göstərən tikinti təşkilatlarında istehsal fəaliyyətinin başlıca vəzifəsi mənfəət əldə etmək, idarəetmənin başlıca məqsədi isə maksimum mənfəətə nail olmaqdır. Kifayət qədər mənfəətlə işləyən podrat tikinti təşkilatlarında istehsalı genişləndirmək, istehsal proseslərinin mexanikləşdirilməsi və avtomatlaşdırılması problemlərini həll etmək, istehsalın texniki səviyyəsini yüksəltmək üçün kifayət qədər müasir tipli tikinti maşınları və mexanizmlər əldə etmək, əmək və material məsrəflərə qənaəti, işlərin keyfiyyətinin yüksəldilməsini təmin edən yeni, daha mütərəqqi texnologiyaları tətbiq etmək, əmək adamların iş şəraitinin, sosial şəratin yaxşılaşdırılmasını, əməyin ödənişi səviyyəsinin yüksəldilməsini, maddi stimullaşdırılmasını təmin edən əməli tədbirləri həyata keçirtmək imkanları böyük olur. Mənfəət fondyaradıcı mənbələrdən biridir. Müəssisənin mənfəəti çoxaldıqca ehtiyat kapitalının yığım kapitalının, istehlak fondunun yaradılmasına, nizamnamə kapitalının artırılmasına, müxtəlif təyinatlı ehtiyatların yaradılmasına daha çox vəsait yönəltmək imkanları çoxalır. Mənfəətlə işləyən müəssisələrin malalan və sifarişçilər, malsatanlar, müxtəlif xidmət işlərini görən kənar təşkilatlar (elektrik enerji, su, buxar, qaz verən, nəqliyyat və rabitə xidmətləri göstərən təşkilatlar, bank idarələri) qarşısında etimadı yüksək olan və bu səbəbdən də istehsalın ahəngdarlığınıtəmin etmək üçün ə lverişli şəraitə nail olmaq imkanını əldə etmək asan olur. 47
Tikinti təşkilatın icmal maliyyə nəticəsi yerinə yetirilən tikinti- quraşdırma işləri satışından alınan mənfəəti material resursları, iş və xidmətlərin kənara satışından alınan mənfəəti, əsas vəsait obyektlərinin satışı və ləğv edilməsindən alınan mənfəəti, satışdankənar əməliyyatlardan mənfəəti, köməkçi və xidmətedici sahələrin iş və xidmətlərin satışından alınan mənfəəti, sair maliyyə nəticələrinin (mənfəət, zərər) özündə birləşdirən balans mənfəəti kimi ifadə olunur. Podrat tikinti təşkilatlarında maliyyə vəziyyətinin yaxşılaşdırılması, maliyyə sabitliyinin təmin olunması, ödəniş qabiliyyətininmöhkəmləndirilməsi və digər taleyüklü problemlərin həlli onun təsərrüfat- maliyyə fəaliyyətini keyfiyyətcə xarakterizə edən mənfəət göstəricisindən bilavasitə asılıdır. Məhz buna görə də idarəetmə prosesində maliyyə nəticələrinin (mənfəət və zərərlərin) təhlilinə böyük ə həmiyyət verilir. Maliyyə nəticələrinin iqtisadi təhlili qarşısında duran əsas vəzifələr aşağıdakılardır: 1.
Maliyyə nəticəəlrinin formalaşmasına idarəetmənin bütün mərhələlərində mütəmadi nəzarət yetirmək; 2. Maliyyə nəticələri üzrə planın yerinə yetirilməsi və onun dinamikasını təyin etmək; 3.
Maliyyə nəticələrinin formalaşmasına həm obyektiv və həm də subyektiv amillərin təsirini təyin etmək; 4. Mənfəət məbləğinin artırılmasını və rentabellilik səviyyəsinin yüksəldilməsini təmin edən təsərrüfatdaxili ehtiyatları aşkara çıxartmaq və onlardan istifadənin ən sərfəli yollarını müəyyən etmək; 5. Yaxın gələcək və perspektiv fəaliyyət dövrü üçün mənfəət məbləğlərini proqnozlaşdırmaq və i.a. Maliyyə nəticələrini təhlil etmək üçün müəssisənin biznes planından, müəssisə balansından (əlavə N3), Mənfəət və zərər haqqında hesabatdan (xərclərin funksiyaları üzrə (əlavə N4), Mənfəət və zərər haqqında hesabatdan (xərclərin xüsusiyyətləri üzrə (əlavə N5), Pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatdan (əlavə N2), Kapital dəyişikliklər haqqında hesabatdan qüvvədə olan qanunverici Yüklə 0,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|