Gündüz Süleymanov
296
ƏDƏBİYYAT
1. Mehdi S. Sivilizasiyalararası dialoq və islam amili // Hikmət jurnalı, №7.
Bakı: Nafta-Press, 2005, s. 62-74.
2. Тойнби А.Дж. Цивилизация перед судом истории. Москва: Айрис-Пресс,
2002, 588 с.
3. Хантингтон С. Столкновение цивилизаций и преобразование мирового
порядка / Новая постиндустриальная волна на Западе. Москва: “Academia”,
1999, 631 с.
4. Чумаков А.Н. Ценности общечеловеческие / Глобалистика:
энциклопедия. Москва: Изд.-во «Радуга», 2003, 1328 с.
5. Яковец Ю.В. Глобализация и взаимодействие цивилизаций. Москва:
«Экономика», 2003, 441 с.
6. Мотрошилова Н.В. Рождение и развитие философских идей: Ист.-филос.
Очерки и портреты. Москва: Политиздат, 1991, 464 с.
7. Проблемы мира и социального прогресса в современной философии.
(Под соавт. Григорьян Б.Т. Загладин В.В. Фролов И.Т.) Москва: “Политиздат”,
1983, 320 с.
8. Хантингтон С. Столкновение цивилизаций / Вся политика. Хрестоматия.
Москва: Европа, 2006, с. 371-381
Mədəniyyətlərarası dialoq ümumbəşəri dəyərlər sistemi kimi
297
РЕЗЮМЕ
Межкультурный диалог и универсальная система ценностей
Гюндюз Сулейманов
В статье исследуются место и роль общечеловеческих ценностей между
культурного диалога в современных условиях. В первую очередь раскрывается
суть понятий цивилизации и общечеловеческой деятельности, а также
определяющее социально-политическую картину в современности понятия
глобализации и глобальной информационализации. Указывается что, несмотря
на то, что суть каждой цивилизации определяется множеством, его
составляющее ядро образует социально-культурную область. А в этой области
появляется определенная система ценностей обеспечивающие его своеобразие.
С этой точки зрения диалог цивилизаций переходит в плоскость ценностей.
RESUME
Intercultural dialogue and universal system of values
Gunduz Suleymanov
This article investigates the role of universal values on inter-civilizational
dialogue in modern conditions. First of all, the globalization and global
informationalization, which define the social-cultural attitude of age, as civilization
and universal values. It is pointed out despite the fact that each content of
civilizations shapes some factors; the core of it is established by social-cultural
sphere. The sphere contains certain system of value, which supplies specifically.
Therefore, the dialogue of civilization transfers into values.
Çapa tövsiyə etdi: f.e.d. Sakit Hüseynov
Texnikanın inqilabi funksiyası
299
TEXNİKANIN İNQİLABİ FUNKSİYASI
Ləman Əliyeva
BDU-nun fəlsəfə kafedrasının doktorantı
Açar sözlər: texnologiya, təbiət, texniki tərəqqi, informasiya cəmiyyəti.
Ключевые слова: технологии, природа, техническое развитие,
информационного общества.
Keywords: technology, nature, technical development, information society.
İnsanın təbiətdən, təbii yaşayış mühitindən asılılığı bəşər tarixinin bütün
mərhələlərində mövcud olmuş, daim dəyişilmiş və ziddiyətli surətdə inkişaf etmişdi.
Tarix boyu insanlar öz dəyişdiricilik qabiliyyətini inkişaf etdirib təkmilləşdirərək, hər
dəfə təbii mühitdən öz məqsədləri üçün istifadə edilməsi imkanlarını artırmışlar və
bununla da təbiətlə öz qarşılıqlı münasibətlərinin xarakterini də dəyişdirmişlər.
Texniki imkanları kəskin şəkildə artmağa başlayan insan təbiətlə eyniləşən
məxluqdan ondan fərqlənən fəal varlığa çevrildi, tədricən təbiəti özünə yad olan bir
qüvvə kimi qəbul etməyə başladı. F.Bekon bu barədə yazırdı ki, elm və texnikanın
məqsədi təbiət üzərində ağalıq etməkdən ibarətdir. Bunun üçün isə təbiəti dərk
etmək, onu sınağa məruz qoymaq lazımdır. “Qoy heç kəs təbiəti kifayət qədər
öyrənmədən idarə etmək və ya onu dəyişdirməyə ümid etməsin”.
Texnikaya, onun cəmiyyətdəki yeri və oynadığı roluna görə münasibətlər həmişə
müxtəlif olmuşdur. Beləki texnikanın yenicə meydana gəlib formalaşdığı dövrdə ona
optimist münasibət mövcud olmuşdur. İnsan texnikada özünün təbiət üzərində
güclülüyünü görmüşdü. Promotey, Dedal və onun oğlu İkar haqqında rəvayətlərdə,
Babilistan qüllələrinin tikilməsi haqqındakı dini yazılarda da bunu aydın görmək
olar. Orta əsrlər də texnikaya münasibət dəyişilir, ona şeytan əməli kimi baxılırdı.
Həmin dövrdə bir çox texnika yaradıcıları inkivizisiyanın qurbanlarına çevrilmişlər.
Texnikaya optimis baxışlar maarifçilik dövründə bərpa olunmağa başladı. ETT-in
baş verdiyi XX əsrin 50-70-ci illərində texnikanın sürətli inkişafı və onun məişətə,
istehsala daxil olaraq keyfiyyəti yüksəltməsi böyük ruh yüksəkliyinə səbəb olmuşdur.
Ancaq bu uzun sürmədi, beləki 70-ci illərdən başlayaraq texniki pessimizm, texnika
vahiməsi formalaşmağa başladı. Bir qrup filosof və sosioloqlar ETT-in ekoloji