Microsoft Word Elmi Mecmue 21
Yüklə 2,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İSTİFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT
- Açar sözlər
Aydan Xəndan 342
Əsərdə romantizmin izlərini tapmaq üçün Bəhruz bəyin daxili aləminə diqqət yetirmək kifayətdir. Bu gənc elə ilk görüşdəcə Pərvəriş xanıma aşiq olur. Bu eşqi özü öz daxilində, xəyallarında daha da dərinləşdirir. Bəhruz bəyin kədərli halları, eşqin dərdindən ağlamaları romantik ab-havanı yaradır. Hətta romantiklik onu elə bir həddə gətirib çıxardır ki, xəyalpərəst Bəhruz bəy sevgilisinin xəstəlikdən öldüyü xəbərini eşitdikdən sonra belə onu romantik ədəbiyyatda populyar olan vərəm xəstəliyindən öldüyünə özünü inandırmağa çalışır. Yazıçı realist təsvirlərlə yanaşı əsərdə yenə də romantiklikdən çox da uzaqlaşa bilməmişdir. Məşhur türk ədəbiyyatı tədqiqatçısı Ə.H. Tanpınarın fikrincə əsərdəki bütün bu romantik təsvirlərlə Rəcaizadə əslində romantizmə qarşı çıxmaqdadır. Bütün yuxarıda deyilənlərdən belə nəticə çıxarmaq mümkündür ki, Hamid və Rəcaizadə türk ədəbiyyatında romantizm cərəyanının üzvləri olsalar da, ictimai fikirlər də onların bir çox əsərlərində dövrün aktual roblemləri şəklində qələmə alın- mışdır. Poeziya nümunələrində isə Hamid “Məqbər” poemasındakı hüzün dolu hayqırışlarıyla, Rəcaizadə də təbiət gözəllikləri dolu şeirləriylə yaddaşlarda qalacaqdır.
1. Ahmet Kabaklı «Türk Edebiyatı». İstanbul, 1994, III cilt. 2. İsmail Parlatır. Recaizade Mahmut Ekrem. Ankara, 1986. 3. İnci Enginün. Abdülhak Hamid Tarhan. Ankara, 1986. 4. A.H.Tanpınar. XIX asır Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul, 1997. 5. Rıfkı Yazıcı. Türk Edebiyatı Konya. 1991.
Türk ədəbiyyatinda romantizm cərəyanının nümayəndələri Əbdülhəq Hamid və Rəcaizadə Mahmud Əkrəm 343
XÜLASƏ Məqalə Türk ədəbiyyatında romantizm cərəyanının nümayəndələrindən olan Rəcaizadə Mahmud Əkrəm və Əbdülhəq Hamidin yaradıcılığına həsr olunub. Ədiblərin həm nəsr, həm də nəzm əsərləri gözdən keçirilib. РЕЗЮМЕ В статье «Абдульхак Хамид и Реджаизаде Махмуд Экрем как представители романтического течения в турецкой литературе» рассматриваются некоторые произведения этих двух авторов, где они выступили как романтики. Эти же авторы в других произведениях проявили себя как реалисты. В статье раскрываются эти темы. SUMMARY
The article is about the contributions of two famous Turkish poets Redzaizade M.E and Hamid to the romantic literature. The main works of this poets that the author gave in this article was about love, nature, sadness, senses and death. Çapa tövsiyə etdi: dos.Ş.Qədimova Beyzavi və onun Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunda muhafizə olunan “Ənvarut-Tənzil və Əsrarut-Təvil” təfsirinin əlyazma nüsxələri 345
BEYZAVİ VƏ ONUN FÜZULİ ADINA ƏLYAZMALAR İNSTİTUTUNDA MUHAFİZƏ OLUNAN “ƏNVARUT-TƏNZİL VƏ ƏSRARUT-TƏVİL” TƏFSİRİNİN ƏLYAZMA NÜSXƏLƏRİ Bayramova Sevinc AMEA Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu Açar sözlər: Qazi Beyzavi, təfsir, təsvir, əlyazma Key words: Gadi Baydawi, exegesis, paleographic description, manuscript Ключевые слова: Кады Байдави, экзегез, палеографическое описание, рукопись
Böyük təfsir alimi, təfsirçilərin baş tacı, Şirazın Beyza kəndində anadan olduğu üçün Beyzavi, Şirazda qazilik etdiyi üçün də Qazi Beyzavi adı ilə məhşur olan Abdullah ibn Ömər ibn Məhəmməd Nəsrəddin əl-Beyzavinin doğulma tarixi dəqiq bilinməsə də 100 ilə yaxın omür surdüyü, 1189-1286-cı illər arasında yaşadığı rəvayət olunur. Usaqlıq illərini Beyzada keçirən alim, atası Ömər ibn Məhəmməddən ərəb dili, ədəbiyyatı və islam elimlərini öyrənmişdir. İran Atabəyi Əbu Bəkr ibn Səd ibn Zəngi hökmranlığı dövründə onu şəhərin baş qazisi təyin edir. Beyzavi də ailəsi ilə birlikdə köçüb Şiraza gəlir və həyatının çox hissəsini orada keçirir. Monqol istilaları zamanı qonşu ölkələrin alimlərinin gəlib Şirazda özlərinə sığınacaq tapması nəticəsində burada böyük bir elm mərkəzi yaranmışdır. Bəyzavinin elm alması üçün başqa ölkə və ya şəhərlərlərə getməyinə ehtiyacı qalmamışdır. O, həmin alimlərin yanında bir çox elmlərə yiyələnmişdir. Məşhur əsərlərinin olmasına baxmayaraq həyatı, müəllimləri və tələbələri haqqında qaynaqlarda kifayət qədər məlumat yoxdur. “Əl-Ğayətul-Qusva” adlı əsərinin müqəddiməsindən məlum olur ki, onun birinci dərəcəli müəllimi Şirazın baş qazisi olan atası Ömər b. Məhəmməd olmuşdur 1 . Rəvayətə görə O, şeyxi kimi bilinən Məhəmməd bin Məhəmməd əl- Kütəhtaidən də dərs almişdır. Atasının ölümündən sonra İran əmiri Əbaqa tərəfindən Şirazda qazi təyin olunan Bəyzavi həm vəzifəsini yuksək dərəcədə yerinə yetirirməsi
1 Mahmud Bəysuni Fudə, Nəşətut-Təfsir və Mənacihuhu, Qahirə, 1986, səh. 211. Yüklə 2,82 Mb. Dostları ilə paylaş:
|