Microsoft Word ett dissertasiya docx
Yüklə 0,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Texnoloji yenilikl ərin qloballa şması şəraitind ə elmi-texniki m əhsullarla bey ənlxalq mübadil ənin t ənziml ənm əsi
29
Şə
TMK-ların fəaliyyəti yeni bazarların əldə olunması, dünya miqyasında istehsalın optimallaşdırılması və gəlirlərin maksimallaşdırılmasına yönəlmişdir. Bunun bir sıra müsbət və mənfi cəhətləri vardır. TMK-ların fəaliyyətinin pozitiv nəticələri onları qəbul edən ölkənin maraqları ilə üst-üstə düşməsidir. Mənfi nəticələri isə transmilli şirkətlərin onları qəbul edən ölkənin dövlət maraqları sferasına təsiri ilə SAHƏDX L STRATEG YA Ə MƏLIYYAT FƏAL YYƏT MÖVQE
STRATEGIYALARI • Qiymət rəqabəti • Miqyas effekti hesabına xərclərin azalması • Satış və təchizat kanallarının səmərəlıləşdirilməsi • Bazar seqmenti üzrə • Istehlakçı qrupları üzrə • Bazara çıxış imkanları üzrə Diversifikasiya strategiyası • Inkişafla baglı strategiya • Alıcı tələbatları üzrə diversifikasiya • Konqlomerasiya diversifikasiyası Korporasiyaların Strategiyaları TRANSMILLILƏŞMƏ STRATEGIYASI • Resursaxtarici • Məsrəfyönlü • Bazaraxtarıcı
30
bağlıdır. Kapitalın beynəlxalq hərəkəti onun qlobal mobilliyi tendensiyaları ilə müəyyənləşir, onun əsas problemini isə dövlət və beynəlxalq formada tənzimlənməsi təşkil edir. Kapitalın hərəkətinin beynəlxalq tənzimlənməsi-kapitalın hərəkətinin tənzimlənməsi üzrə qanunvericilik, icra və nəzarət xarakterli tədbirlər sistemini əks etdirir. Kapitalın hərəkətinin beynəlxalq tənzimlənməsinin əsas məqsədləri kimi aşağıdakıları ayırmaq olar: - kapital bazarlarının beynəlmiləlləşməsi və qarşılıqlı əlaqələnməsi - kapitalın beynəlxalq hərəkətinə nəzarət və onun inkişaf proqnozu
31
BEYNƏLXALQ ELM -TEXN K MƏHSULLAR BAZARINDA RƏQABƏT S YASƏT
2.1. Texnoloji yeniliklərin qloballaşması şəraitində elmi-texniki məhsullarla beyənlxalq mübadilənin tənzimlənməsi Yeni texnologiyaların kəşfi və ondan istehsal prosesində istifadə etmək ilk növbədə məhsuldarlığı və məhsulun keyfiyyətini artırmaq və bununla da, daxili və beynəlxalq bazarda rəqiblərə qalib gəlmək məqsədi daşıyır. Lakin beynəlxalq mobilliyə malik olmaq hələ heç nəyi həll etmir. Müasir qloballaşan dünya iqtisadiyyatında informasiyanın və ya texnoloji biliklərin ötürülməsi bir sıra risklər yaradır. Buna görə də yenilikləri öyrənmək məqsədilə xaricə getmiş hər hansı bir firmanın əməkdaşı müəyyən baryerlərlə qarşılaşmış olacaqdır. stehsalın digər amillərində olduğu kimi texnologiyaların beynəlxalq mübadiləsi zamanı da bir sıra ciddi maneələr meydana gəlir. Hər bir dövlət texnologiyaları mümkün olduqca öz ölkəsi sərhəddləri daxilində saxlamağa səy göstərir. Bunun üçün isə texnologiyaların daşınmasına dövlət tərəfindən qadağalar və ya məhdudiyyətlər qoyulur. Burada əsas məqsəd ölkənin maksimal həddə yeni texnologiyalarla “silahlanması” və bununla da beynəlxalq bazarlarda üstun duruma malik olmasıdır. Digər amillərə isə milli təhlükəsizlik, siyasi və ideoloji motivlər aiddir. Bir sıra dövlətlər isə texnologiya idxalını xarici rəqabətdən qorunmaq və işçi yerlərinin saxlanılması məqsədilə məhdudlaşdırır. Bundan başqa yerli texnoloji standartların 32
xaricdən gələn texnologiyalarla üst-üstə düşməməsi də bu tipli məhdudiyyətlərə səbəb ola bilər. Bu sahədə dövlət və beynəlxalq tənzimlənmə bir sıra səbələrdən irəlisenziya gələ bilər. Ən başlıca səbəb isə təbii ki, beynəlxalq bazarlarda kəskin rəqabət mübarizəsidir. Texnoloji liderliyin əldə saxlanılması. Bu səbəbdən irəli gələn dövlət tənzilmlənməsi əsasən texnologiyalar sahəsində aparıcı inkişaf etmiş ölkələrdə həyata keçirilir. Bu zaman hər hansı texnologiyaların istehsalı və istifadə edilməsində digərlərinə nisbətən üstün durumda olan dövlətlər texnologiyaların ölkədən çıxarılmasını tam və ya qismən məhdudlaşdırır və bununla da dünya bazarında liderliyini qorumuş olur. Amma texnoloji liderlik hələ iqtisadi liderlik demək deyil. Texnoloji lider ölkələr kifayət qədər iri həcmli xərclərə malikdirlər. Bura bahalı işçi qüvvəsinin, patent və lisenziyaların əldə edilməsi və saxlanılması aiddir. Texnoloji liderliyə can atmayan ölkələr hər bir qiymətlə hazır texnologiyanı və bu texnologiyanın əsasında hazırlanan məhsulu əldə edə bilir.
Dövlət hər şeydən öncə hərbi texnologiyanın təhlükəsizliyinin qorunmasında maraqlıdır. Buna nümunə kimi 80-ci illərin sonlarına qədər Fransa istisna olmaqla NATO-nun 15 ölkəsinin Koordinasiya komitəsi tərəfindən keçmiş sosialist ölkələrinə xüsusən hərbi texnologiyanın ixracına nəzarət edilməsini göstərmək olar. Ümumiyyətlə “soyuq müharibə” dövründə bu ölkələr arasında qarşılıqlı idxal-ixrac əməliyyatları həddən artıq ciddi nəzarətdə idi. Beynəlxalq razılaşmaların şərtləri. Çoxtərəfli razılaşmaların icrası zamanı iştirakçı ölkələr texnologiyaların satışına ciddi nəzarət edir. Burada əsas məqsəd texnologiyanın kimyəvi, bakterioloji, raket silahlarının hazırlanmasında potensial Yüklə 0,67 Mb. Dostları ilə paylaş:
|