Microsoft Word fuattez doc

 
52 
zamanda  dinamik  ve  organik  bir  kompozisyonu  iç  mekanın  kesintisiz  çevrelediği 
görülmektedir.
57
  
Minos  freskleri  ‘Tempera’  denilen  bir  yöntemle  yapılmaktadır.  Önce  sıva  yaş  iken 
figürün konturları siyah ya da kırmızı boyalı sivri uçlu bir alet ile kazınır. Daha sonra 
boyanır  ve  kurumaya  bırakılır.  Maden  oksit  kapsayan  doğal  boyaların  sağlamlığını 
arttırmak  amacıyla,  suyun  yanı  sıra  içerisine  reçine  veya  yumurta  akı 
karıştırılmaktadır.
58
  
Minos  resim  sanatında  kullanılan  kırmızı,  sarı,  beyaz,  mavi,  yeşil  ve  siyah  parlak  ve 
koyu  renklerdir.  Resimler  oldukça  canlı  renklerdedir  ve  bazen  mavi  yapılmış 
maymunda olduğu gibi gerçeklikten tamamıyla uzaklaşılmıştır. Bu resimlerin bu kadar 
renkli  yapılmalarının  amacı  direkt  ışık  almayan  daireleri  bezeme  ve  güçlü  renklerle 
karanlığın etkisini kaldırmaktır.
59
 
Thera  ve  Girit  resimlerinde  konular  aynı  olsa  bile  her  kompozisyon  orijinal  olup  ve 
birbirini  tekrarlamamaktadır.  Mısır  sanatında  ise  ikonografinin  sıkıcı  bir  şekilde 
birbirinin  tekrarı  olduğu  görülmektedir.  Girit’teki  sanatçılar  Mısırdaki  meslektaşlarına 
göre daha önceden yapılmış olan örneklerden daha az etkilenmişlerdir. Bu nedenle de 
Giritli sanatçılar yaratma konusunda Mısırlılara göre daha özgürdürler.
60
  
Resim tekniği açısından Girit ile Mısır arasında belirgin farklılıklar vardır. Mısır duvar 
resimlerinde  insan  figürleri  vurgulanmış,  doğa  ikinci  planda  kalmıştır.  Natüralizm 
akımlarının ilk kez ortaya çıktığı Girit duvar resminde ise insan ve doğa bir bütünlük 
içinde  verilmiş,  ayrıca  sadece  doğa  görünümlerinin  işlendiği  resimler  de  yapılmıştır. 
Örneğin  Amnisos  villasındaki  resimlerden  birinde  saksılardan  zambak  ve  başka  çiçek 
demetleri  fışkırmakta,  Knossos’taki  safran  çiçeklerini  toplama  sahnesinde  ise  mavi 
renkli bir maymun görülmektedir. Kimi zaman sivri kaya şekilleri alan zemin hatlarıyla 
                                                 
57
 Sinemoğlu 1984, 321. 
58
 Sinemoğlu 1984, 317. 
59
 Devambez 1962, 7. 
60
 Marinatos 1984, 117. 

---

 
53 
resim  çerçevelenmekte,  bu  tasvir  tarzı  mühürler  ve  vazolarda  da  uygulanmaktadır.
61
 
Bunun  yanı  sıra  Mısır  resminde  olduğu  gibi  üçüncü  boyut  yoktur.  Fakat  buna  karşın 
Kuş bakışı bir perspektif uygulanmıştır. Esas figürün arkasındaki fon tepeden bakar gibi 
yapılmıştır ve nesneler sanki yukarıdan sarkıtılmış gibi durmaktadır.  nsan figürlerinin 
başlarının profilden, gözlerin cepheden, üst bedenin cepheden, kalçaların ve bacakların 
profilden gösterilmesi Mısır resim sanatını hatırlatmaktadır. Mısır sanatında olduğu gibi 
kadın  teni  beyaz,  erkek  teni  ise  kırmızı  boya  ile  gösterilmiştir.
62
  Ancak  Minos  resmi 
Mısır’daki  resim  anlayışından  tamamen  farklıdır.  Minos  sanatı  doğaya  dönüktür  ve 
figürlerde hareket söz konusudur. Mısır’da olduğu gibi kralın başarılarını yüceltmek ve 
onu ölümsüz kılmak gibi bir amacı da yoktur.
63
  
Doğadan  alınmış  sahneler  Minos  resminde  sevilerek  kullanılmıştır.  Girit  doğasının 
çeşitli  bitki,  çiçek,  ağaç,  kuş  ve  hayvanları  ya  da  Girit  denizinin  balık  ve  ahtapotları, 
istiridye ve mercanları, bazen maymun gibi egzotik hayvanları, realist olmakla beraber 
canlı  ve  hareketli  bir  şekilde  betimlenmektedir.  Boğaya  saldıran  aslan  tasvirleri  veya 
Hagia Triada’dan çalılıklar arasında duran renkli tüylü bir kuşu yakalamak için sessizce 
yaklaşan yaban kedisi tasviri, bu canlılığı en iyi yansıtan örneklerdir. Mısırlı sanatçıların 
belli kalıplara ve simetriye sıkı sıkıya bağlı olması da Girit resimlerinin daha canlı ve 
doğal  olmasına  neden  olmuştur.
64
  Girit  resimlerinde  Mısır  resminden  farklı  olarak 
dinsel  konuların  işlenip  işlenmediği  açık  değildir.
65
  Minos  resim  sanatında,  özellikle 
M.Ö.  1500  yıllarında  figürlü  alçı  kabartma  resimler  görülür.  Kireç  ve  kum  taşından 
yapılan figürler, duvar sıvası üzerine yerleştirilerek daha sonra boyanıyorlardı. Knossos 
Sarayı’ndaki  ‘Lys’li  Prens’  resmi  buna  güzel  bir  örnektir.
66
  Burada  doğada  gezinen 
prensin  Mısır’da  olduğu  gibi  başı  profilden  gövdesi  cepheden  ayakları  ve  bacakları 
profilden  gösterilmiştir.  Bacaklar  oldukça  uzun  ve  baş  küçüktür.  Mısır’da  görülen 
abartılı göz yoktur ve göz pınarı belirtilmiştir. Kaş çizilmemiştir. Saçlar ise uzun siyah 
ve dalgalıdır. Saç alında iki bukle halinde görülmektedir. Üst kısmı çıplak, belde baldırı 
                                                 
61
 Mansel 1995, , 39 vd. 
62
 Tansuğ 1999, 32. 
63
 Sinemoğlu 1984, 318. 
64
 Pekman 1967, 12. 
65
 Tansuğ 1999, 32. 
66
 Tansuğ 1999, 34. 

---

 
54 
açıkta bırakan kısa bir eteklik giymektedir. Sağ kol Mısır sanatında görüldüğü gibi (V) 
ş
eklinde göğüs üzerindedir ve bilekte bilezik yer almaktadır. Mısır’da olduğu gibi alçı 
zemin üzerine alçak kabartma olarak yapılmıştır. Mısır resim tekniği çalışılması zor ve 
pahalıdır. Bunun yanı sıra figürün boyu da iki metreye yakındır. Bir figür için bu karada 
çok zaman ve emek harcanmış olması onun bir tanrıyı temsil ettiği fikrini arttırmaktadır. 
Bu eser Girit ile Mısır ilişkisini gösteren bir örnektir.
67
  
Girit  resminin  en  ünlü  örneği  ‘Parisienne’  (Parisli  kız)  adı  ile  anılan  resimdir.  Ünlü 
ressam Toulouse-Lautrec’in kadın figürlerine benzetildiği için bu adı almıştır. Aslında 
büyük  bir  kompozisyonun  ele  geçmiş  olan  küçük  bir  parçasıdır.  Figür  büyük  gözü, 
kalkık küçük burnu ve hoş dudakları ile en etkileyici resimler arasında yer almaktadır. 
Burada sanatçının büyük bir cesaretle eriştiği sadelik dikkati çeker.  zlenimci özellikler 
taşıyan bu eser Girit resmini karakterize eder.
68
 
M.Ö. 1400 yılları civarında Girit gücünü yitirmiş ve uygarlığı sona ermiştir. Bu devirde 
Peloponessos’tan gelen Akhaların istilası başlamış, saraylar yıkılmış, kalıntıları üzerine 
ise megaron planlı evler yapılmıştır. Yerli halkın adada yaşamaya devam ettiğini, hatta 
M.Ö.  4.  yüzyıla  kadar  dil  ve  geleneklerin  korunmuş  olduğunu  mezarlar  ve  dinsel 
geleneklerin  sürmesinden  anlayabiliyoruz.  Akhaların  Girit’teki  hakimiyeti  M.Ö.  1200 
yıllarına kadar devam etmiştir. Yunanistan’ı istila eden Dorların büyük kafileler halinde 
adaya  geldikleri  ve  tamamen  işgal  ettikleri  bu  tarihten  sonra  Girit,  M.Ö.  II.  binyıl 
başlarındaki üstünlüğünü bir daha ele geçirememiştir.
69
 
Saraylar  sonrası  çağa,  yani  M.Ö.  1400’lerden  sonraya  tarihlenen  bazı  duvar  resimleri 
mevcuttur.  Bunlardan  biri  Hagia  Triada’daki  Myken  tapınağının  yunus  ve  ahtapot 
tasvirleri  içeren  resimlerdir.  Freskoların  eski  natüralist  özelliklerini  yitirdikleri, 
simetriye  ve  bezemeci  anlayışa  hizmet  edecek  şekilde  üsluplaşmaya  başladıkları 
söylenebilir.  M.Ö.  15.  yüzyıla  ait  Knossos  taht  salonundaki  griphon  tasvirleri 
üsluplaşma  özellikleri  gösteren  karakteristik  bir  örnektir.
70
  Duvar,  üç  ana  bölüme 
                                                 
67
 Devambez 1962, 7–8. 
68
 Devambez 1962, 5–6. 
69
 Mansel 1945, 134 vd. 
70
 Mansel 1995, 43, Res. 19. 

---