Microsoft Word hasanova camila docx
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
62
qruplaşdırılması və tətbiqi sahəsində yaranan ziddiyyətli halların aşkar edilməsi ilə bağlı məsələlərin həlli də daxildir.
Beynəlxalq Qiymətləndirmə Standartları üzrə Komitə ( nternational Valuation Standarts Commitee) 1 iyul 2000-ci ildə Beynəlxalq Qiymətləndirmə Standartlarının həcmcə əvvəlki standartlardan 2 dəfə böyük olan yeni redaksiyasını, 26 iyul 2001-ci ildə isə, həmin standartların müddəalarını inkişaf etdirən və aydınlaşdıran, qiymətləndirmə xidmətləri sahəsində baş verən dəyişiklikləri nəzərə alan yeni redaksiyanı qəbul etmişdir. Beynəlxalq Qiymətləndirmə Standartları qiymətləndirmənin ümumi
anlayışlarını və prinsiplərini ifadə edən giriş hissəsindən, bazar dəyərinin müəyyənləşdirilməsinə həsr olunmuş I bölmədən və bazar dəyərindən fərqli qiymətləndirmə bazası kimi qəbul olunan digər dəyər növlərini əks etdirən II bölmədən ibarətdir. ntelektual mülkiyyət obyektlərinin qiymətləndirilməsi prosesi dünya təcrübəsi üzrə müvafiq ardıcıllıqla həyata keçirilir. Bu ardıcılıq aşağıdakı kimidir: • mövcud qiymətləndirmə obyektinin və onun mülkiyyət hüququ tipinin müəyyən edilməsi; • qiymətləndirmənin aparılması məqsədi; • qiymətləndirmənin təyinatının müəyyən edilməsi; • qiymətləndirmə prosesində tələb olunan informasiyanın yığılması, onların araşdırılması və təhlili; • qiymətləndirmə obyektindən istifadə səviyyəsinin və istifadə olunmayan resursların müəyyən edilməsi; • qiymətləndirmədə tətbiq olunması nəzərdə tutulan yanaşma və metodların müəyyən edilməsi; • daha əlverişli yanaşma və metodların tətbiqi ilə intellektual mülkiyyət obyektinin qiymətləndirilməsi; • qiymətləndirmə obyektinin yekun dəyərinin hesablanması;
63
• intellektual mülkiyyət obyektinin yekun qiymətləndirilməsinin təsdiqlənməsinə hüquqi əsas verən hesabatın tərtibi.[8, 182-183] ntellektual mülkiyyət obyektlərinin qiymətləndirilməsi standartlarının işlənilib hazırlanarkən zəruri normativ materiallar nəzərə alınmalı, habelə standartın yazılışı zamanı istifadə edilən anlayışların izahına geniş yer verilməlidir. Standartda intellektual mülkiyyət obyektlərinin təsnifatı və strukturu, onları həyata keçirən dövlət orqanları, bu orqanların səlahiyyətli nümayəndələri və s. məsələlər qeyd edilməlidir. Həmçinin standartda intellektual mülkiyyət obyeklərinin yaradılması və ya alınması zamanı mühasibat uçotunun tələbləri, intellektual mülkiyyət obyektlərinin xərclərinin formalaşması və bu göstəricilərin müvafiq hesablarda əks etdirilməsi, bu hesabların bölmələrdə əks etdirilməsi, o cümlədən intellektual mülkiyyət obyektlərinin qiymətləndirilməsinin iqtisadi mahiyyəti açıqlanılmalıdır.[8, 178] Bundan əlavə, intellektual mülkiyyət obyektlərinin qiymətləndirilməsi standartında əsas diqqət yetirilməli bölmələrdən biri də qiymətləndirmədə çox zəruri olan yanaşmalar bölməsidir. Standartda istifadə olunan xərc, satışların müqayisəsi və gəlir yanaşmalarının intellektual mülkiyyətin qiymətləndirilməsində mühüm ə həmiyyəti vardır. ntellektual mülkiyyət obyektlərinin qiymətləndirilməsi standartının hazırlanması və tətbiqi intellektual mülkiyyət obyektlərinin qiymətləndirilməsinin mərhələlərini aydınlaşdırmağa imkan verir və qiymətləndirmənin nəticələrinin daha dəqiq və etibarlı olmasına şərait yaradır. Standartın böyük bir bölməsi intellektual mülkiyyət obyektlərinin qiymətləndirilməsi zamanı informasiya metodik tələblərə həsr olunmalı və bu işə hazırlığın əsas mərhələləri təxminən aşağıdakı şəkildə olmalıdır: -intellektual mülkiyyət obyektlərinin uçotu obyektləri olan maddi daşıyıcıların aşkar olunması; -qiymətləndirmə obyekti üzərində hüquqların eyniləşdirilməsi üzrə ekspertizanın keçirilməsi;
64
-bazar dəyəri tipinin və onun kəmiyyətinin hesablanması metodunun ə saslandırılması.[8, 178] ntellektual mülkiyyət obyektlərinin qiymətləndirilməsi üzrə işlərin yerinə yetirilməsi üçün zəruri olan informasiyanın siyahısına aşağıdakılar aid edilir: intellektual mülkiyyət obyektlərinin yaxud intellektual mülkiyyət obyektlərindən istehsal olunmuş məhsulların səciyyələndirilməsi; intellektual mülkiyyət obyektlərindən istifadə nəticəsində əldə olunan gəlir mənbələri; intellektual mülkiyyət obyektləri bazarının təsviri; intellektual mülkiyyət obyektlərinin yaradılması, hüquqların əldə edilməsi və istifadəsi üçün lazım olan xərclər; intellektual mülkiyyət obyektlərindən istehsal edilmiş məhsul vahidinin maya dəyəri və qiyməti; intellektual mülkiyyət obyektlərinin əldə olunması və istifadəsi ilə bağlı olan risklər; intellektual mülkiyyət obyektlərindən istifadə olunmasından xalis gəlir. [8, 178-179] qtisadiyyatda əsas resurs kimi intellektual mülkiyyətin istifadəsi təbii sərvətlərlə zəngin olmayan ölkələr üçün dünya iqtisadiyyatında lider vəziyyətini saxlamaq məqsədilə yeganə yoldur. Müasir dövrdə bütün dünyada intellektual mülkiyyət yeni iş yerlərinin, yeni məhsul və xidmətlərin yaradılmasının əsas mənbələrindən biri sayılır. Yaponiya bir neçə il öncə ölkənin inkişaf devizinin əsas məqsədi və inkişaf devizini "intellektual mülkiyyət əsasında qoyulmuş cəmiyyət" kimi qeyd etmişdir. ABŞ, Qərbi Avropa, Çin, Hindistan, Rusiya, Qazaxıstan və digər dünya ölkələrinin inkişafı planında intellektual mülkiyyətin inkişafı və mühafizəsi əsas açar hesab edilir.
Yüklə 0,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|