Microsoft Word Heyvanlar alemi cavab az doc

   Efiopiya  vilayəti  3  yarımvilayətə  bölünür:  1.  Şərqi  Afrika  (savanna  zonası);  2. 

Qərbi Afrika (Konqo hövzəsinin sıx meşələri); 3. Cənubi Afrika (Kap). 

 

31. Neogey faunistik aləmi. 

   Buraya  bütün  Cənubi  Amerika,  Mərkəzi  Amerika  və  Vest-Hind  adları  (Kuba, 

Haiti, Yamayka, Puerto-Riko, Baham və s.) daxildir. 

   Cənubi  Amerikada  1  ekvatorial, hər 2  subekvatorial,  1 tropik, 1 subtropik və 1 

mülayim  iqlim  qurşaqları  vardır.  Buranın  təbiəti  olduqca  rəngarəngdir.  Burada  3 

ovalıq – Amazon, Orinoko və La-Plata, 2 yayla – Braziliya və Qviana, həmçinin 

dünyanın ən quru yeri olan Atakama səhrası, Pataqoniya yarımsəhrası, yüksək And 

dağları vardır. Burada dünyanın ən bol sulu çayı olan Amazon çayı vardır.  

   Cənubi  Amerikanın  təbii  zonaları  bunlardır:  1.  Rütubətli  ekvatorial  meşələr  – 

selvas. Bu meşələr Amazon çayı hövzəsini əhatə edir, sahəsi 7 milyon kvadrat km-

dir  və  Yer  kürəsinin  “ağ  ciyərləri”  hesab  olunur.  2.  Savannalar  burada  2-dir. 

Ş

imaldakı  savanna  “lyanos”,  cənubdakı  savanna  isə  “kampos”  adlanır.  3.  Çöl 

zonası  –  “pampa”  adlanır.  4.  Pataqoniya  yarımsəhrası.  5.  Atakama  səhrası.  Bu 

səhra  dünyada  ən  az  yağıntı  düşən  yerdir.  Onun  yaranmasının  əsas  səbəbi  Sakit 

okeandakı soyuq Peru cərəyanıdır. 

   Mərkəzi  Amerika  və  Vest-Hind  adaları  əsasən  savanna  və  rütubətli  ekvatorial 

meşələrdən ibarətdir. 

 

32. Neotropika vilayəti. 

   Neotropika vilayətinin faunası olduqca zəngin və özünəməxsusdur. Bu faunanın 

ə

n  səciyyəvi  xüsusiyyətləri  bunlardır:    1.  Kəmdişlilər  dəstəsi  (zirehlilər, 

qarışqayeyənlər,  ərincəklər)  yerli  heyvanlar  olub,  ancaq  zirehlilərin  bəziləri 

vilayətin ərazisindən bir az şimala tərəf çıxırlar. 2. Burada kisəlilərin 3 növü vardır 

ki,  bunlar  opossum  adlanan  gəmiricilərdir.  3.  Növləri  çox  olan  enliburun 

meymunlar  dəstəsi  endemikdir  və  avtoxtondur.  4.  Həşəratyeyənlər  dəstəsi  demək 

olar ki, yoxdur. 5. Böyük yarasalar (vampir) fəsiləsi endemikdir. 6. Gəmiricilər çox 

müxtəlif  olub,  əksər  qrupları  endemikdir.  7.  Gövşəyən  heyvanlardan  ancaq 

marallar  və  lamalar  (lama,  alpaka,  quanako)  vardır.  Boşbuynuzlular  yoxdur.  8. 

Quşlar  çox  zəngindir  və  çoxlu  endemikləri  vardır:  Amerika  dəvəquşuları  (rea), 

tinamular, hoatsinlər, palamedeylər, krakslar, tukanlar, kərkəslər. 

Cənubi  Amerikanın  səciyyəvi  heyvanları  bunlardır:  opossum,  ərincək, 

qarışqayeyən,  tapir,  zirehli,  yaquar,  puma,  lama,  quanako,  alpaka,  maral,  dəniz 

donuzcuğu,  karibar  (su  donuzcuğu),  şinşilla,  pekari  (çöl  donuzu),  yenot,  bataqlıq 

qunduzu  (nutriya),  hörümçəyəoxşar  meymun,  anakonda,  boa  yatağan  ilanı,  qartal 

kondor,  viskaça,  dəvəquşu  nandu,  kərtənkələ  iquana,  tutuquşular,  kolibri  quşu, 

çaylarda isə yırtıcı balıq olan piranya. 

---

   Neotropika  vilayəti  4  yarımvilatə  bölünür:  1.  Pataqoniya-Çili;  2.  Braziliya;  3. 

Mərkəzi Amerika; 4. Vest-Hind. 

 

33. Arktogey faunistik aləmi.  

   Buraya  şimal  yarımkürəsinin  çox  böyük  quru  sahəsi  aiddir.  Buranın  yeganə 

vilayəti Holarktikadır. Bu vilayətə Şimali Amerika, Afrikanın şimalı, Avrasiyanın 

çox  böyük  bir  ərazisi  aiddir.  Həmçinin,  bu  vilayətə  Şimal  Buzlu  okeanındakı 

Qrenlandiya,  Kanada  Arktik  arxipelaqı,  Şpitsberqen,  Frans  osif  torpağı,  Novaya 

Zemlya,  Severnaya  Zemlya,  Novosibir  və  Vrangel  adaları,  Sakit  okeandakı 

Komandor,  Kuril,  Saxalin,  Yapon,  Aleut,  Kadyak,  Aleksandr  arxipelaqı,  Kraliça 

Ş

arlotta  torpağı,  Vankuver,  Pribılov,  Atlantik  okeandakı  Kanar,  slandiya, 

rlandiya, Böyük Britaniya, Farer, Azor, Madeyra və Yaşıl Burun adaları daxildir. 

   Lakin  vilayətin  belə  nəhəng  olmasına  baxmayaraq,  onun  faunası  nisbətən 

kasıbdır.  Bu  da  müasir  ekoloji  və  tarixi  səbəblərlə  izah  olulur.  Birincisi, 

Holarktikanın  böyük  hissəsini  səhralar,  yarımsəhralar,  yüksək  dağlıq  sahələr 

(Tibet,  Pamir,  Kunlun,  Himalay,  Qafqaz,  Tyan-Şan  və  s.),  daimi  buzlaqlar 

(Qrenlandiya və digər qütb adaları), həyat üçün az əlverişli olan tundra və s. təşkil 

edir.  kincisi, Yer kürəsində ən geniş meşə sahəsi olan iynəyarpaqlı tayqa meşəsi 

ə

n cavan landşaft olub, buzlaşma dövründən sonra əmələ gəlmişdir. 

 

34. Holarktika vilayəti. 

   Holarktika  vilayətinin  aşağıdakı  səciyyəvi  əlamətləri  vardır:  1.  Məməlilərin 

özünəməxsus endemik, geniş yayılmış yüksək sistematik qruplarından köstəbəklər, 

qunduzlar,  ərəbdovşanları  və  otyeyənlər  vilayət  üçün  səciyyəvidir.  Məməlilərin 

endemik  dəstələri  yoxdur,  ancaq  cinslərin  (150-yə  qədər)  təqribən  yarısı 

endemikdir. Quşlardan tetrakimilər, qaqarlar və şimal qağayısı endemikdir. 

   Suda-quruda yaşayanlardan quyruqlular bu vilayət üçün səciyyəvidir, balıqlardan 

isə nərəkimilər endemikdir. 

   2.  Ən  geniş  yaylılmış  məməlilərdən  yarımmeymunlar,  fillər,  kərkədan  və 

meymunlar  burada  yoxdur.  Tutuquşular  vilayətin  yalnız  cənub  hissəsində  rast 

gəlinir. 

   Beləliklə,  böyük  ərazini  tutan  Holarktika  vilayətinin  səciyyəvi  cəhəti  yüksək 

sistematik qruplarının və xüsusilə endemik qruplarının kasıb olmasıdır. 

   Holarktika vilayəti 2 vilayətə bölünür: 1. Neoarktika; 2. Paleoarktika. 

 

35. Su – heyvanların yaşayış mühiti kimi. 

   Okean  və  dənizlərin  ümumi  sahəsi  361  milyon  kvadrat  km-dir  ki,  bu  da  Yer 

kürəsinin  sahəsinin  71  %-ni  təşkil  edir.  Okeanın  üst  qatında  qidalı  maddələr  çox 

olduğundan  orqanizmlər  bundan  istifadə  edə  bilir.  Suyun  səthində  fotosintez 

kifayət  qədər  gedir.  Okeanların  dibində  isə  milyon  illər  ərzində  külli  miqdarda 

---