Microsoft Word isk?ND?Rnam?-S?R?Fnam?-nizami doc

                                                                                                            

113

Mübarək olursa səhərdən günün 

Fikrində yaxşılıq olacaq üstün. 

Onunla dəyərli ayinlər qurar, 

Dövlətçin yaranır gözəl yadigar. 

Öz məsud bəxtiylə yaşar qol-qola, 

Ulduza fal vurar bəxtiyarlıqla. 

Ümidin sönməsin dünya olsa dar, 

Hər qara buluddan ağ yağış yağar. 

Imdad qapısını daim qoy açıq 

Ki, şirinlik alsın bir çox acılıq. 

Ömrünü ümidsiz keçirmə bir an, 

Qurtuluş verəndir böyük yaradan. 

Ümidsiz qaş çatma, aç bir gözünü. 

Zəfər güzgüsündə gör öz üzünü. 

Bu rum qumaşına bəzək çəkənlər 

Bu dastan başına müşk, ənbər səpər. 

İskəndər dünyaya olunca açar 

Qılıncından güzgü oldu aşikar. 

Bəzənmək istərkən dünya gəlini 

Güzgüyə uzatdı dilək əlini. 

Keçmişdə güzgüdən yox idi əsər, 

Güzgünü yaratdı böyük İskəndər. 

Başlanınca güzgü qayırmaq işi 

Qalıba tökdülər qızıl, gümüşü. 

Nə əməl etdilər vermədi səmər, 

Onda üzlərini düz görmədilər. 

Sonra əl atdılar hər cür gövhərə, 

Hər biri göstərdi başqa mənzərə. 

Elə ki, təcrübə dəmirə çatdı, 

Gövhər üzərində naxış yaratdı. 

Dəmirçi sənətkar rəssam olaraq 

Seyqəllə dəmiri elədi parlaq. 

Düzdüyü gövhərdə o rəssam artıq 

Gördü hər surəti təbii, açıq. 

Öncə bir şəkildə onu qurdular,. 

Olmadı düzgün bir surət aşikar. 

Güzgü enli olsa enlənir surət, 

---

                                                                                                            

114

Uzun olsa, surət uzanır əlbət. 

Dördbucaq göstərir qarışıq xəyal, 

Müsəddəs göstərir bambaşqa bir hal. 

Elə ki, dəyirmi düzəldi, inan, 

Əsla seçilmədi xəyalla insan. 

Hansı bir tərəfə çevrilsə güzgü 

Göstərdi necə var, eynilə, düzgün. 

Həndəsi yol ilə qara dəmirdən 

Güzgünü İskəndər parlatdı birdən. 

Sən də bu güzgüyə baxdığın zaman 

İskəndər dövründən xəbər alarsan. 

Gördüyü seyqəldən rəngini atdı, 

Qapqara bir dəmir şəfəq yaratdı. 

Ilk dəfə güzgüyə baxdı İskəndər, 

Bir əzəmət aldı gövhərdən gövhər. 

Güzgüdə görüncə qeysər özünü 

Güzgünün şadlıqdan öpdü üzünü. 

Gəlinlər bu rəsmə ehtiram üçün 

Güzgünü öpərlər baxarkən hər gün. 

DARA ELÇİSİNİN İSKƏNDƏRİN  

YANINA GƏLMƏSİ 

Dur, saqi, o güzgü camı ver yenə, 

Əlimdə tutum bir qədəh yerinə! 

Keyxosrov ayinli olum o camdan, 

Onunla gözümdə parlasın cahan. 

Çəkinək sitəmdən, gəl zülmü ataq, 

Ədl ilə mümkündür bundan qurtulmaq. 

Dünyaya bağlama könül, yağıdır, 

Həm quldur, həm qorxunc div yatağıdır. 

Dünya damcı versə, bir qədəh çalır, 

Öz köhnə borcunu bir yerdə alır. 

Yağış damcı-damcı buluddan yağar, 

Böyük çay olunca dənizə axar. 

---

                                                                                                            

115

Nəyin var şən-şən ye, sevin bu günə, 

Qoyma bir dirhəmi dirhəm üstünə. 

Elə bil bir nəhəng bizə yan almış, 

Yemədiklərini əlinə salmış. 

Qarun da yığmışdı böyük bir sərvət, 

Bax, necə torpağa girdi nəhayət. 

Qızıldan bir saray tikdirdi Şəddad, 

Ölərkən almadı qəsrindən murad. 

Bu bağda bir ağac bitməmiş rahət 

Ki, balta dəyməyib, qalsın səlamət. 

Şahların taxtına bəzək verənlər 

Belə nəql edir ki, böyük İskəndər 

Bir gün dincəlirdi ürəyi çox şən, 

Uzaqdı dünyanın həvəslərindən. 

Saf, duru şərabla şahlıq camını

Doldurur, boşaldır, alır kamını. 

Hikmət sahibləri gəlmiş yanına, 

Ağıl da, tədbir də köməkdi ona. 

Yüz nəğmə başladı çox sədalı çəng, 

Hər nazik nöqtədən söz aldı ahəng. 

Şah içdiyi camın hər damcısından 

Mühəndis əkirdi gözəl bir fidan

125

. 

Parlayan saf şərab şimşəkdən nişan. 

Qədəh şəkər saçan, şərab qəlbaçan. 

Çalğıdan, şərabdan, incə nəğmədən 

Yarım sərxoş idi içən, dinləyən. 

Qədəhin göz yaşı, çalğının səsi 

Axıdır pərdədən bir qan çeşməsi. 

O şirin mizrabın hər yarasından - 

Quru pərdələrdən axır seltək qan. 

O məclis cənnətdən daha bəzəkli, 

Mayısdan daha şux, daha çiçəkli. 

Məclisin başında böyük İskəndər 

Göydə bədirlənmiş bir aya bənzər. 

Daradan bir elçi gəldi bu zaman, 

Ürəkli, daşqınlı, dilli, qəhrəman. 

---

                                                                                                            

116

Şahpərəstlər kimi göstərdi hörmət, , 

Onu və Daranı öydü nəhayət. 

Adlı qəhrəmana etdi çox səna, 

Daranın əmrini yetirdi ona. 

Öncə öz şahından salam yetirdi, 

Köhnəlmiş xəracı dilə gətirdi: 

"Neçin şah əsirgər gövhəri, tacı, 

Çoxdandır verməyir bizim xəracı? 

Məndə bir acizlik görmüşmü? Nədən 

Başını qaçırmış pərgar xəttindən? 

Köhnə adətləri atsa boynundan, 

Sərkəşlik edərsə, çəkəcək ziyan". 

İskəndər alovlu şimşəktək çaxdı, 

Qəlbinin atəşi dilini yaxdı. 

Əyildi qaşının kaman guşəsi. 

Qorxudan elçinin söndü nəfəsi. 

Elə ki, eşitdi bu kinli sözü, 

Dimağı odlandı, parladı gözü. 

Acığı dilinə edincə əsər, 

Söylədi qasidə yaramaz sözlər. 

Şahın gözlərindən qəzəb yağırdı, 

Qasidə dediyi sözlər ağırdı. 

Düşüncəsi, ağlı sağlam olan kəs 

Lüzumsuz sözləri söyləməz əbəs. 

Qızışanda dili səbr etsə bir az 

Tutduğu işindən peşiman olmaz. 

Min-min sərrast sözə tapsa da zəfər, 

Susmaq söyləməkdən çox fayda verər. 

Nə gözəl söyləmiş qoca bir ərən: 

"Dil ətdən yaranmış, qılınc dəmirdən". 

Sözünün mülkünə olmaz hökmüran 

Dilinə gələni söyləyən insan. 

Kəyana mənsub ən qoca bir nəfər 

Həmin hadisəni belə nəğl edər: 

Qiymətli qılıncdan, gövhərdən, tacdan 

Daranın xəracı getdiyi zaman, 

Dəyərli gövhərlər içində, hətta, 

---