Microsoft Word Kitab-2 cbs doc
Yüklə 9,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
164 Milli azlıqların müdafi si haqqında Ç rçiv Konvensiyasının 9-cu madd si açıq göst rir ki, milli azlıqlara m nsub xsl rin "hakimiyy tin açıq müdaxil sind n v s rh dl rd n asılı olmayaraq hansısa fikri müdafi etm k, azlıqların dilind informasiya mübadil si aparmaq” hüququ var. Daha sonra h min b nd t l b edir ki, dövl t "öz hüquqi sistemi daxilind milli azlıqlara m nsub xsl rin informasiya vasit l rin imkan baxımından diskriminasiyaya m ruz qalmamasını t min etsin”. Ç rçiv Konvensiyasının 9-cu madd si onu da göst rir ki, dövl t "milli azlıqlara m nsub xsl rin informasiya vasit l rini yaratmalarına v istifad etm l rin mane tör tm m lidir”. H min madd mü yy nl dirir ki, radio v televiziya verili l rinin qanuni sasları ç rçiv sind onlar imkan d r c sind milli azlıqlara m nsub xsl ri özl rinin xsi informasiya vasit l rini yaratmaq v istifad etm k imkanı il t min edirl r. Ba qa s n dl rl yana ı, Kopenhagen S n dinin 32.2. b ndind n z rd tutulan el tip orqan ola bil r ki, milli azlıqlara m nsub xsl rin "özl rinin xsi t hsil, m d ni v dini t kilatlarını, idar l rini v assosiasiyalarını yaratmaq v d st kl m k" hüququnu özünd ks etdirsin. nformasiya vasit sinin burada birba a xatırlanmamasına baxmayaraq, bunlar çox vaxt dilin, m d niyy tin v identikliyin d st kl nm sind v saxlanılmasında fundamental rol oynayırlar. Milli azlıqlara m nsub xsl rin öz l informasiya vasit l ri yaratmaq v d st kl m k hüququnun oldu u übh do urmadı ı kimi, o da düzgündür ki, bu hüquqlar h m beyn lxalq hüquqa gör , h m d informasiya vasit l rini t nziml m y münasib td dövl tin qanuni t l bl ri il laq dar mü yy nl diril n m hdu- diyy tl r m ruz qalmamalıdır. Ç rçiv Konvensiyasının 9(2)-ci madd si bu Konvensiyanın 9(l)-ci madd sind danı ılan ifad azadlı ının "T r fl r h r hansı diskriminasiyaya yol verm d n v obyektiv meyarlar sasında radio verili l ri idar l rinin, televiziya verili l ri v ya kinomatoqrafiyanın lisenziyala dırılmasına mane tör tm diyini" i ar edir. 165 Açıq m nb l rd n maliyy l diril n informasiya vasit l rin imkan m s l si ifad azadlı ı anlayı ı il sıx ba lıdır. Ç rçiv Konvensiyasının 9(l)-ci madd si mü yy nl dirir ki, milli azlıqlara m nsub xsl rin ifad azadlı ı özünd açıq hakimiyy t t r find n müdaxil edilm d n azlıqların dill rind informasiya v ideya verm k azadlı ını ifad edir. H mçinin, "milli azlıqlara m nsub xsl r informasiya vasit l rin münasib td diskriminasiyaya m ruz qalmamalıdırlar". Ç rçiv Konvensiyasının 9(4)-cü madd si is mü yy nl dirir ki, "T r fl r milli azlıqlara m nsub xsl rin informasiya vasit l rin imkanlarını t min etm k üçün lazımi t dbirl r görürl r”. lb tt , bu, üzvl rin böyük ks riyy tini t kil ed n milli azlıqlara ictimai televiziya v radioda dal tli verili vaxtına imkan yaradılmasını n z rd tutur v verili vaxtının mü yy nl dirilm sind uy un azlıqların sayı n z r alınmalıdır. Amma say v konsentrasiya mü yy n milli azlıqlara ayrılacaq verili vaxtının mü yy nl dirilm sind yegan meyar kimi n z rd n keçirilm lidir. Kiçik qruplar oldu u halda, çox da böyük olmayan azlı ın informasiya vasit sind n a ıllı kild istifad ed bil c yi q d r minimum vaxt v resurslar verilm sin baxılmalıdır. Bundan ba qa, azlıqlar üçün proqramlara veril n vaxtın keyfiyy tin d düzgün, qeyri-diskriminasiya sasında yana maq lazımdır. Azlıqların dilind proqramlara ayrılmı vaxt el bölünm lidir ki, milli azlıqlara m nsub xsl rin öz dill rind ki proqramlardan özl rin h miyy tli kild istifad etm l rin imkan yaradılsın. Buna gör d dövl t hakimiyy ti proqramların gün rzind rahat vaxtda yayımlanmasını t min etm lidir. Konvensiyanın 25-ci madd sin sas n, Az rbaycan 2002-ci il iyunun 4-d milli azlıqlara m nsub olan xsl rin hüquqlarının qorunmasına dair v ziyy t bar d milli hesabatını t qdim etmi dir. "Milli azlıqların müdafi si haqqında" Ç rçiv Konvensiyası üzr M v r tçi Komit sözüged n hesabatın baxılması m qs dil xüsusi çi Qrupu yaratmı dır. Bu qrup Dövl t hesabatını yoxlamaq m qs dil 2003-cü il martın 29-dan aprelin 4-n q d r Az rbaycanda s f rd olmu dur. Bunlar, übh siz ki, 166 Az rbaycanın milli azlıqlara yön lmi siyas tinin beyn lxalq standartlara cavab verm sinin yani göst ricisidir. 2007-ci il yanvarın 10-da Az rbaycan Respublikası Milli azlıqların müdafi si haqqında Ç rçiv Konvensiyasına ikinci dövrü hesabatını t qdim etmi dir. M v r tçi Komit ölk hesabatındakı, el c d 2007-ci il sentyabrın 10-14-d Bakı v L nk rana ba tutmu s f rl r zamanı ld edilmi m lumatlar sasında 2008-ci ilin yanvar ayında Az rbaycana dair kinci r yini hazırlamı dır. Az rbaycan Respublikası 2001-ci ild n üzv oldu u Avropa urası il m kda lıqda öz milli qanunvericiliyinin yüks k beyn lxalq standartlara uy unla dırılması istiqam tind t dbirl r görür. Bunun n tic sidir ki, ölk miz milli qanunvericilikl rin demokratikl dirilm sin yardım göst r n A -nın Venesiya Komissiyası il sıx laq l r qurmu , Avropa urasının ba lıca s n di sayılan nsan Hüquqları v sas Azadlıqlarının Qorunması üzr Konvensiyası v onun Protokollarını 2001-ci il yanvarın 25- d imzalamı , 2002-ci il aprelin 15-d is onları ratifikasiya etmi dir. Avropa urasının i tirakçı dövl tl ri fad v informasiya azadlı ı haqqında B yannam nin 1-ci madd sind "demokratik, plüralist c miyy tin sas elementi kimi ifad v informasiya azadlı ına q ti ba lılıqlarını” t krarladılar. Bu sasda dövl tl r b yan etdil r ki. "informasiya v kütl vi informasiya vasit l ri sah sind onlar böyük ir lil yi nail olma a c hd göst rirl r”. Daha do rusu, müxt lif ideya v fikirl ri ks etdirm y imkan ver n müst qil v avtonom informasiya vasit l rinin mövcudlu una çalı ırlar. Avropada T hlük sizlik v m kda lıq T kilatının (AT T) r smi s n dl rind milli azlıqların hüquqlarına dair bütün istiqam tli ifad l rd n istifad edilmi dir. Bu dövrün ba lıca m tnl ri Kopenhagen S n di (1990), Yeni Avropa üçün Paris Xartiyası (1990), Milli Azlıqlar haqqında Cenevr Hesabatı (1991), Moskva (1991), Helsinki (1992) v Budape t s n dl rind (1994) ksini tapmı dır. Yüklə 9,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
|