157
ölk mizd ya ayan milli azlıqlar arasında
m kda lı ın
geni l ndirilm sind ki rolunu v
h miyy tini düzgün d rk etm k
v m suliyy tl yana maqdır. H yatımızın ayrılmaz parçasına
çevril n, c miyy tin h r üzvünü hadis l r haqqında m lumat-
landıran internetin ictimai r yin formala dırılmasındakı rolu
böyükdür.
sas m s l is internetd n istifad zamanı informasiya
m suliyy tini
sas tutaraq, m lumatların ictimaiyy t çatdırıl-
masında, auditoriyanın formala dırılmasında pe karlı ı artır-
maqdır.
158
Beyn lxalq s n dl r v dünya
t crüb sind n seçm l r
Milli azlıqların yayım vasit l rind n istifad hüquqları ist r
beyn lxalq s n dl rd , ist rs d ayrı-ayrı ölk l rd f aliyy t gös-
t r n telekompaniyaların ( sas n, dövl t v ictimai) proqram-
larında geni
ks olunub. M s l n,
sveç
ctimai Televiziya
Kompaniyası (USVT) Nizamnam sinin proqram bölm sind
müxt lif keyfiyy tli proqramların ks etdirilm si n z rd tutulub.
Proqramlar r ngar ngliyi il
halinin
ks r t b q l rini
hat
etm lidir. Milli azlıqlarla ba lı proqramlar el vaxtda verilm lidir
ki, ona hamı baxa bilsin. mmiqrantlar v azlıqların dill rind
xidm tl r g ldikd is , bunlara da ciddi fikir verilir.
(113)
Beyn lxalq münasib tl rd daha çox diqq t m rk zind olan
milli azlıqlar problemi il ba lı müxt lif qurumlar v t kilatlar
t r find n Ç rçiv Konvensiyaları, Sazi l r q bul edilib. Bu sırada
BMT, Avropa urası, AT T v dig rl rini misal göst r bil rik.
MDB ölk l ri iç risind Az rbaycanın milli azlıqların hüquq-
larının qorunması il ba lı qo uldu u beyn lxalq Konvensiyalar
kifay t q d rdir.
Az rbaycan Respublikası müst qillik qazandıqdan sonra
milli azlıqlarla ba lı qanunvericilik bazasını t kmill dirm k
istiqam tind bir sıra addımlar atıb. Bununla yana ı, milli
azlıqların hüquqlarının qorunması istiqam tind üzvü oldu u
bütün beyn lxalq t kilatlar t r find n q bul edil n Konvensiya v
Sazi l r qo ulub.
Birl mi Mill tl r T kilatı (BMT) azsaylı xalqların
hüquqlarının qorunmasında mühüm rol oynayır. BMT Ba
Assambleyasının 1965-ci ild q bul etdiyi Beyn lxalq Paktda
göst rilir ki, bütün xalqlar özl rinin t yinetm hüququna
malikdirl r.
(114)
BMT-nin nsan hüquqları üzr Komissiyası milli, etnik, din
v dil azlıqlarına m nsub
xsl rin hüquqları il ba lı Q tnam
q bul edib. Komissiya 1992-ci il aprelin 25-d keçirdiyi iclasında
159
insanları c miyy td sülhün qorunması üçün milli azlıqların
hüquqlarını qoruma a ça ırıb.
BMT Ba Assambleyası 1992-ci il 18 dekabr tarixind milli,
etnik, din v dil azlıqlarına m nsub
xsl rin hüquqları il ba lı
B yannam q bul edib. B yannam d (t kilatın Nizamnam sind
göst rildiyi kimi) dilind n, dinind n v irqind n asılı olmayaraq,
bütün insanların hüquqlarının qorunması bir daha ön ç kilir.
Beyn lxalq Paktın 27-ci madd sind etnik azlıqların hüquqları il
ba lı m s l l r d öz ksini tapıb. Bu madd d göst ril n
hüquqlara
m l edilm si azlıqların ya adı ı dövl td siyasi v
sosial sabitliyin h yata keçirilm sind t minatçı olur. Hesab edilir
ki, BMT azlıqların müdafi sind ba lıca rol oynaya bil r.
BMT Ba M clisinin 1996-cı il dekabrın 16-da t sdiq etdiyi
insanın v t nda lıq, siyasi, iqtisadi, sosial v m d ni hüquqları
haqqında faktlara müvafiq olaraq, respublikamızda milliyy tind n,
dilind n, dinind n, siyasi baxı larından asılı olmayaraq, v t n-
da ların hamısı b rab r hüquqlara malikdir v Az rbaycan dövl ti
öz f aliyy tini bu demokratik, humanist prinsipl r sasında qurur,
inki af etdirir. nsan v v t nda hüquq v azadlıqlarını irqi, milli,
dini, dil, cinsi, m n yi, qid , siyasi v sosial m nsubiyy t gör
m hdudla dırmaq qada andır. Beyn lxalq hüquq normalarına tam
uy un g l n h min humanist normativ prinsip Az rbaycan
Respublikası Konstitusiyasının 25-ci madd sind öz ksini
tapmı dır.
BMT T hlük sizlik urasının 1992-ci il 14 fevral tarixli
müvafiq tövsiy sin v bu t kilata üzv q bul olunmaq bar d
Az rbaycan Respublikasının riz sin baxdıqdan sonra BMT Ba
M clisi 1992-ci il martın 2-d – özünün 46-cı Sessiyasının 82-ci
plenar iclasında Az rbaycan Respublikasının Birl mi Mill tl r
T kilatına üzv q bul olunması bar d q tnam q bul etdi. 111
dövl tin adından ir li sürülmü bu q tnam y BMT-nin bütün
üzvl ri yekdillikl s s verdil r.
Az rbaycanın BMT-y üzv q bul olunması müst qillik
qazanmı ölk mizin tarixind mühüm hadis l rd n birin çevrildi.
Dünyanın n möt b r v nüfuzlu t kilatı olan BMT ç rçiv sind
160
çoxt r fli
m kda lıq Az rbaycana, nisb t n, qısa müdd td
beyn lxalq al md öz mövqel rini möhk ml ndirm y , ist r üzv
dövl tl r, ist rs d t kilatın özü il sıx laq l r yaratma a imkan
verdi.
Az rbaycan BMT Ba Assambleyasının 1992-ci il 18 dekabr
tarixind milli, etnik, din v dil azlıqlarına m nsub
xsl rin
hüquqları il ba lı q bul etdiyi B yannam y artıq qo ulub.
rqi ayrı-seçkiliyin bütün formalarının aradan qaldırılması,
aparteidin qar ısının alınması v onun c zalandırılması, genosidin
qar ısının alınması v onun c zalandırılması haqqında BMT
Konvensiyaları kimi beyn lxalq s n dl rin müdd aları da
ölk mizd t tbiq olunur.
rqi ayrı-seçkiliyin bütün formalarının l
v edilm si
haqqında Beyn lxalq Konvensiyaya qo ulmaq bar d t
bbüs
Az rbaycan Respublikası Prezidentinin 31 may 1996-cı il Qanunu
il t sdiq olunub.
1996-cı il oktyabrın 8-d Az rbaycan Respublikası Prezi-
denti “Deportasiya olunmu
xsl rin, milli azlıqların v xalqların
hüquqlarının b rpası il ba lı m s l l r dair sazi in t sdiq
edilm si bar d ” Qanunu t sdiq etdi.
Avropa urası (A ) 1995-ci il fevralın 1-d "Milli azlıqların
hüquqlarının müdafi si haqqında" Ç rçiv Konvensiyasını q bul
edib. Konvensiyaya imza atan dövl tl r Avropa urasının insan
hüquqlarının
sas hüquq v azadlı ını ön ç kirl r. Bu
Konvensiyaya imza atan dövl tl r, h mçinin, Avropa urasının
1993-cü ild Vyana h rind öz razil rind milli azlıqların
hüquq v azadlıqlarının qorunması bar d B yannam d n ir li
g l n v zif l r d
m l etm lidirl r. Konvensiyada üzv dövl tl r
milli v etnik azlıqlara m xsus insanların hüquq v azadlıqlarını
qoruma ı öz öhd sin götürür v bu, beyn lxalq m kda lı ın
sası hesab edilir. Milli azlı a m nsub xsl r Konvensiyadan ir li
g l n dig r v t nda ların azad seçim hüququna v bütün
v t nda ların ld etdiyi hüquq v azadlıqlara malikdirl r.
(115)
"Milli azlıqların hüquqlarının qorunması haqqında" Ç rçiv
Konvensiyası Avropa urası Milli Azlıqların Qorunması üzr
Dostları ilə paylaş: |