Microsoft Word Kıyı yl malzeme Yapım Kontrol Bakım 20-05. doc

 
 
80
 
Çelik 
 
Korozyon, metal oluşumların ve onların orijinal durumlarına dönmelerine neden olan doğal 
bir olaydır. Yarı hücre potansiyeli metalden metale değişiklik gösterir ve değeri alüminyum, 
demir gibi metaller için oldukça yüksekken gümüş, bakır gibi metaller için düşüktür. Metaller 
ve cevherleri arasındaki elektrik enerjisi farkı ve saf metallerin rölatif pozisyonu ‘elektromotiv 
serilerde’ gösterilmektedir. Farklı elektromotiv kuvvetlerine sahip iki metal bir iletkenle 
birleştirildiği zaman galvanik bir çift oluşur ve bir elektrolit varlığı ile elektrik akımı bir tam 
devre yapacak şekilde anottan katota akacaktır. Bu korozyon bozulmasının ana ilkesidir ve 
tersi durumunda ise katodik koruma sistemlerinde çalışılır. 
 
Katodik koruma anotların veya etkili akımların elektrolit içindeki bir metalin korozyonunu 
önlemek için kullanılmasıdır. Her ne kadar çeliğin homojen olduğu düşünülse de, aslında 
galvanik çiftler ve tahmin edilemeyen gerilmelere neden olan katkılar, değişik bileşimler ve 
farklı karakteristikler içerebilmektedir. 
 
Bir parça çelik homojen koşullar altında bir yere örneğin deniz suyuna, yerleştirilirse, çelik 
yüzeyinde homojen olmayan yapısına bağlı olarak bir elektriksel potansiyel fark oluşur. Bu 
durumda, anot ve katot arasındaki mesafe mikroskobik boyutlardadır ve oluşan pile mikro 
korozyon pili veya genel korozyon pili denir. Çelik kazıklamada bu mikro korozyon oranı bir 
çok faktör tarafından etkilenebilir. Bunlar; gel-git, rüzgar, akıntı, dalga hareketi, buz, deniz 
suyu, atık su, deniz organizmaları ve bakterilerdir. Uzun bir çelik kazık su üstünden su altı 
seviyesine geçerse, su altında oksijene ihtiyaç duyan alan anodik hale gelir ve makro-
korozyon saldırısına uğrar. Bu sebeple, deniz suyundaki korozyon reaksiyonları, bir 
elektrolite batırılmış anot ve katottan oluşan elektrokimyasal bir pile benzer. Korozyon, 
koşullara bağlı olarak, çelik liman yapılarında farklı şekillerde etkilere neden olabilir.  
 
Korozyon etkileri aşağıda verilmiştir: 
 
• Genel 
korozyon, 
•  Yerel korozyon (çatlak korozyonu ve çukurcuk korozyonu gibi), 
• Galvanik 
korozyon, 
• Erozyon 
korozyonu, 
•  Alçak su seviyesi korozyonu. 
 
Genel korozyon, fark edilmeden ilerleyen ve mikro-korozyon pillerine bağlı bir korozyondur. 
Çelik bir malzeme için, bu üniform bir incelmeye sebep olur. 
 
Yerel korozyon, belirli ve oldukça küçük bir yüzey alanına etki eder. Genellikle yüzeysel 
bölgeler veya birbirine komşu bölgeler arasındaki kimyasal ve fiziksel şartlardaki 
farklılıklardan dolayı oluşur.  
 
Çatlak korozyonu, cıvataların altı gibi, buhar ve su girişinin sınırlandığı alanlarda meydana 
gelir. 
 
Galvanik korozyon, bir metal ya da alaşım, aynı elektrolit içinde, başka bir metal veya 
alaşımla ya da iletken bir ametalle elektriksel olarak birleştirilirse meydana gelir. Bir metal ya 
da alaşımın etki hızı genellikle artırılırken diğerinin korozyon hızı azalır. 
 
Çeliğin erozyona bağlı korozyonu, çelik yüzeyin mekanik ve elektrokimyasal bozulmasının bir 
arada etkisidir. Mekanik aşınmaya, kum ve buz hareketleri ve gemi yanaşması süresince 
oluşan pervane sürtmesi de dahil olmak üzere birçok faktör neden olabilir. Böyle bir 
aşınmanın, sürekli açık ve çıplak çelik üzerinde elektrokimyasal korozyonla sonuçlanan etkisi 
vardır. 

---

 
 
81
 
Korozyon ürünlerinin ve deniz canlılarının yığılması çeliğin deniz suyundaki korozyon hızını 
sınırlar. Kısa zamanda korozyon ürünleri çeliğin yüzeyinde bir tabaka oluşturur ve korozyon 
hızı azalır. Eğer bu tabaka sürekli kaldırılır ya da gemi veya buz etkisiyle yahut kum 
parçacıkları içeren akıntı etkisiyle çatlarsa, korozyon çok daha büyük bir hızla devam 
edecektir. Çünkü çeliğin açık alanları deniz suyu ile temas halinde olacaktır. Pasın kaldırıldığı 
kısım anot çevreleyen alan ise katot olmaktadır. 
 
Deniz suyundaki çelik daha yüksek potansiyellere sahip metallerle etkileşim içine girerse 
korozyon hızı artacaktır. Bu galvanik korozyon bir çift farklı metale, kaynaklamaya bağlıdır. 
Deniz suyuna batırılan uzun çelik bir kazık üzerinde, koşullar gereğince değişik faktörlere 
bağlı olarak derinlik doğrultusunda elektriksel potansiyel farkları oluşturulur. Böyle 
durumlarda, bir makro-korozyon pili oluşur. Örneğin, ortalama alçak su seviyesinin hemen 
üzerindeki kısım katot olur ve hemen altındaki kısım ise oksijen konsantrasyon piline 
dayanarak anot olur. Belli alanlardaki pas sık sık kaldırıldığı ya da yok edildiği zaman 
korozyon anodik kısımda toplanır. Bu tarz sınırlı korozyona konsantre korozyon denir. 
 
Yanaşma Yeri İşletmesinden Kaynaklanan Hasarlar 
 
Bir gemi tarafından rıhtıma verilen hasar iki kategoriye ayrılabilir. Bunlar, kaza sonucu oluşan 
hasarlar ve gemi elleçleme metoduna bağlı hasarlardır.  
 
4.2- Hasar İnceleme Yöntemleri 
 
İncelemenin üç ana şekli vardır: 
 
4.2.1. Periyodik İncelemeler 
 
Adından da anlaşılacağı gibi, periyodik incelemeler genellikle önceden belirlenen programa 
bağlı olarak ve tarafsız bir gözlem ile uygulanır. Liman yapısının durumu kayıt edilir ve aynı 
zamanda restorasyon gerektirecek koşulları ilk seferde bulmak için gereklidir. Yapıların 
benzer olduğu durumlarda örnek bir elemanın incelenmesi yeterli olacaktır. 
 
4.2.2. Genişletilmiş İncelemeler 
 
Bu incelemeler, periyodik incelemeler sonrasında gerek görüldüğü taktirde yapılır. Aynı 
zamanda tüm yapısal elemanları içerir. Yapının yapıldığı ilk yıllarda bu genişletilmiş 
incelemeler oldukça seyrek olabilir ancak yaşı ilerledikçe ya da önceki araştırmalar 
gerektirdikçe artırılır. 
 
4.2.3. Özel İncelemeler 
 
Özel incelemeler normalde büyük tamir çalışmalarından önce ve sonra ve anormal hasarlar 
meydana geldiğinde yapılır (gemi çarpması, fırtınalar, yangın gibi). 
 
 
 
 
 

---