Microsoft Word miqrasiya kitab doc
Yüklə 423,05 Kb. Pdf görüntüsü
|
170 üstünlük verildi. Artım müxtəlif yollarla həyata keçirildi. Məskunlaşanların Fransaya qayıtmalarına əngəllər törədilməyə başladı. 1715-1730-cu illər arasında koloniyanın əhalisi 19 min nəfərdən 34 min nəfərə qədər yüksəldi. Becərilən torpaqların sahəsi artdı. Qərbi Hindistanla ticarət əlaqələri gücləndirildi. Lakin kolonizasiya prosesləri ağır şəraitlər ucbatından çox ləng gedirdi. 155 il ərzində əhali cəmisi 65 min nəfərə çatmışdı. 252 1763-cü ildə Şimali Amerkada fransızların məskunlaşması prosesləri ingilislərin əlinə keçdi. Çox keçmədi ki, böyük bir axın başladı. Xüsusilə, Şotlandiyanın şimalından və İrlandiyadan gələnlər üstünlük təşkil etdilər. Bu immiqrantların böyük əksəriyyəti cənubdakı İngiltərə koloniyalarına yerləşdilər. İrlandlar əsasən Nyufaundlenddə məskunlaşdılar. Onların əksəriyyəti sonralar Nova Scotiada, Prins Edvard adasında yaşayış əldə etdilər. 17-19-cu əsrlər boyu köçürülmə davam etdi. 18-ci əsrdə gəmiqayırma sənayesi inkişaf etdi. Yeni şirkətlər təsis olundu və Kanada ərazisində dəmiryolları inkişaf etməyə başladı. 17-ci əsr boyu və 18-ci əsrin çox böyük bir hissəsi Avropa kolonial administrasiyaları Kanadanın meydana gələcəyini yalnız müşahidələr altında saxlayaraq, meydana gələn qəsəbələri prioritet olaraq nəzərə almırdılar. Fransız, yaxud da Britaniya hökumətləri ilk əvvəl külli miqdarda pul sərf etməyə və yaxud da məskunlaşmaya təşviq etmək məqsədilə enerji ehtiyaclarını ödəmək üçün hazırlıqsız görünürdülər. 253 Nə də Yeni Dünyaya miqrasiya etmək Fransa və İngiltərədə populyarlıq qazanmamışdı. Sonradan isə siyasət dəyişməyə başladı və kolonial səlahiyyətlilər böyük diqqətlə və tədricən Kanadada məskunlaşma həyata keçirməyə başladılar. Ümid 252 Immigration History of Canada. The Quebec History Encyclopedia. http://faculty.marianapolis.edu/c.belanger/quebechistory/encyclopedia/Immi grationHistoryofCanada.htm 253 Immigration. İmmigration to New France. http://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/immigration 171 etməyə başladılar ki, köç edənlər suveren şəkildə kolonial torpaq iddialarının zəmanətçiləri olacaqlar, yerli əhalini xristianlaşdıracaqlar, tez-tez Avropa sərmayədarları adından təbii resursları istismar edəcəklər. 254 Yaşayış qəsəbələri heç bir çətinlik olmadan artmağa başladı. Yeni Fransanın əhalisi Britaniya işğalı dövründə (1759-1760) 65 min nəfər təşkil etdi. Yeni Şotlandiyaya köçürülmüş Şotland icması Alman və İsveç köçkünləri tərəfindən əlavə olundu və 1700-cü illərin sonlarında İrlandiyalı köç edənlər Nyufaundland əhalisini gücləndirdi. 255 Baxmayaraq ki, Britaniyanın qələbəsi Fransadan miqrasiyaya son qoydu, lakin bi hadisə ingilisdilli immiqrantların dalğasına yeni impulslar vermədi. İngilisdillilər az maraq göstərirdilər. Kanadada sonradan loyal immiqrasiya meydana gəldi. Amerikada baş verən inqilab Kanadada məcburi köçkünə çevrilmiş inglisdilli protestantların sayını artırdı. Birləşmiş İmperiya Loyalları adlanan bu qrup böyük siyasi qaçqınlar qrup idi. Onlar Kanadanı ikinci vətən hesab edirdilər. 256 XIX əsr boyu xüsusilə, Kanadanın Qərbində yerləşən koloniyalar əzablı, zəif və qeyri-sabit inkişaf edən iqtisadiyyat dövrünə qədəm qoyur. Rəsmi olaraq İngiltərədən, Şotlandiyadan və ABŞ-dan olan immiqrantlar kənd təsərrüfatı üçün faydalı olan torpaqları ələ keçirir və yeni kommersiya və inzibati rayonlar yaratmaqla möhkəmlənirdilər. 1848-ci ildə Avropadan Şimali Amerikaya böyük miqrasiya axını baş verdi. Avropadan gələnlər içərisində irlandlar üstünlük təşkil edirdilər və onlar Kanadada sosial-iqtisadi dəyişikliklər yaratdılar. İrlandiyalılar Kanadada ilk ən böyük immiqrasiya dalğasını təşkil edirdilər. Kanada şəhərləri və böyük rayonları tezliklə 254 Immigration. İmmigration to New France. http://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/immigration 255 Yenə orada. 256 Immigration. The Loyalist İmmigration. http://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/immigration 172 İrlandiyalıların qəyyumluq bölmələri kimi inkişaf etməyə başladı. 257 1891-1902-ci illər arasında Kanadaya gələn immiqrantların sayı 437,830 nəfər təşkil edirdisə, 1903-1914-cü illər arasında bu rəqəm 2,677,319 nəfər təşkil etdi. 1905-ci ildə Saskatçevan və Alberta əyalətləri yaradıldı. Böyük Britaniyadan daha çox immiqrant gəlməyə başladı. 26,560 nəfər Britaniya əsgəri Kanadada məskunlaşdırıldı. Britaniya hökuməti tərəfindən 1922-ci ildə akt qəbul olundu və bu sənəd emiqrantlara maliyyə və hazırlıq köməyini nəzərdə tuturdu. Kanadaya 1923- 1934-cü illər arasında daxil olanların sayı 1,194,382 nəfər təşkil etmişdt. İmmiqrasiya nəticəsində Kanadaya təqribən 50 müxtəlif xalqın nümayəndəsi köç etmişdir. 258 1930-cu illərin depressiyası Kanada hökumətini miqrasiyanı məhdudlaşdırmağa məcbur etdi və məhdud sayda icazə verildi. Kanada həmçinin Şərq miqrasiyası ilə də üzləşdi. Yaponiya, Çin və Şərqi Hindista burada mühüm rolları oynadılar. Çinlilər ilk dəfə 1848-ci ildə Kaliforniyadan Britaniya Kolumbiyasına ayaq basdılar. 1887-ci ildən isə Yapon köçü başladı. Şərqli miqrantlar başlıca olaraq Britaniya Kolumbiyasında məskunlaşmışlar. 1886-1934-cü illər arasında Kanadaya köç edən çinlilərin sayı 90,345 nəfər təşkil etdi. 1941-ci ilin siyahıya alınmasına görə, çinlilərin sayı 34,627 nəfərdən ibarət idi. 1901-1934-cü illər arasında Kanadaya daxil olan yaponların sayı 24,840 nəfər təşkil etmişdir. 1941-ci ildə 23,149 nəfər olmuşdur. 1905-1934-cü illər ərzində Şərqi 257 Immigration. The Great Western Migration. http://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/immigration 258 Immigration History of Canada. The Quebec History Encyclopedia. http://faculty.marianapolis.edu/c.belanger/quebechistory/encyclopedia/Immi grationHistoryofCanada.htm Yüklə 423,05 Kb. Dostları ilə paylaş:
|