Microsoft Word orenovani sarchevi doc

erovnuli umciresobebi  da saganmanaTleblo 

politikis zogierTi aspeqti

89

sabamisad, gasakviri araa, rom saxeze gvaqvs eTnikur umcireso-

baTa faqtobrivi izolacionizmi (umetes SemTxvevebSi mainc).

2

imis miuxedavad, rom saqarTveloSi yvela sakanonmdeblo 

doneze uzrunvelyofilia samoqalaqo Tanasworobis formalu-

ri mxare da qveyana mierTebulia yvela im fuZemdeblur saerTa-

Soriso sakanonmdeblo aqts, romelic uzrunvelyofs adamianis 

uflebebis dacvas, saqme arsobrivad win metad zanti tempebiT 

miiwevs. faqtia, rom mxolod formalizebuli samoqalaqo Tanas-

woroba ver uzrunvelyofs aqtiur samoqalaqo CarTulobas.  

rogorc wesi, enasa da ganaTlebas eris mSeneblobis, eris 

formirebis procesSi udidesi mniSvneloba eniWeba. ena da ga-

naTleba ZiriTad aqtorebs warmoadgenen ara mxolod gansxvave-

bul erebs Soris komunikaciis gansamtkiceblad, aramed Tavad 

erTi saxelmwifos SigniT samoqalaqo integraciis procesebis 

warmatebulad uzrunvelyofis saqmeSic. 

 am fonze, samoqalaqo integraciis warmatebuli da srulfa-

sovani ganxorcielebis procesSi, qveyanaSi erT-erT umTavres 

dabrkolebad eTnikuri umciresobebis mier swored komunikaci-

is im umTavresi saSualebis arcodna miiCneva, rasac saxelmwifo 

ena hqvia. 

komunisturi reJimis marcxis Semdeg postsabWoTa damouki-

debel respublikebisgan saqarTvelos  (politikuri, ekonomi-

kuri Tu socialuri memkvidreobis bevri msgavsebis miuxedavad) 

isic gamoarCevda, rom,  sxva yofili sabWoTa respublikebisgan 

gansxvavebiT, problemas uqmnida ara eTnikurad rusi mosaxleo-

ba da mis mier qarTuli enis arcodna, aramed,  ZiriTadad, eTni-

kurad azerbaijanuli da somxurenovani mosaxleobis mier sa-

xelmwifo enis arcodna.  

postsabWoTa saqarTvelosTvis sakmaod mZime istoriuli 

memkvidreobidan eTnikuri mravalwevrianoba da am fonze arse-

buli gaucxoeba erT-erT yvelaze rTulad gadasalaxav proble-

mad da danatovrad iqca. damoukidebeli, demokratiuli saxel-

mwifos mSeneblobis procesSi, socialur, politikur, ekonomi-

kur, teritoriul Tu sxva saxis problemebTan Widilis parale-

lurad, qveynis xelisuflebas eTnomravalwevrianobis proble-

2

 iqve, gv. 13.

---

salome dundua 

90

mis daZleva da masTan mosaxleobis Segueba-adaptacia uwevda. 

gaucxoebis problemaSi ar vgulisxmobT  mxolod eTnikuri qar-

Tvelebis gaucxoebas araeTnikuri qarTvelebisadmi. gaucxoeba 

aranaklebi doziT eTnikur araqarTvelebSic arsebobs satitu-

lo eris mimarT. miuxedavad saukunovani Tanacxovrebisa, verc 

caristulma ruseTma, verc sabWoeTma da verc damoukidebelma 

saqarTvelos sajaro-politikurma sivrcem ver uzrunvelyo 

eTnikur umciresobebsa da qarTvelebs Soris am gaucxoebis 

sruliad Tu ara, nawilobriv aRmofxvra da arsebuli eTnocen-

tristuli midgomebis Sestuteba mainc. pirvel or SemTxvevaSi — 

arc mefis ruseTs da arc sabWoeTis politikis Semqmnelebs 

msgavsi ram arc hqoniaT miznad dasaxuli. piriqiT, maT mier gan-

xorcielebuli politika (sxvadasxva doziT da sxvadasxva meTo-

diT) garkveulwilad urTierTmtruli damokidebulebis waxa-

lisebas ufro emsaxureboda, vidre  integracias da gaucxoebis 

aRmofxvras. damoukideblobis 20 welze meti periodis manZilze 

sxvadasxva obieqturi Tu subieqturi problemis gamo bolomde 

verc qarTulma saxelmwifom daZlia (miuxedavad imisa, rom am 

mimarTulebiT rigi nabijebi namdvilad gadaidga, am mxriv je-

rac Zalian bevria gasakeTebeli) eTnikur umciresobebTan mi-

marTebiT arsebuli problemebi. dResdReobiT am mxriv arsebu-

li problemebis ramdenime ZiriTadi mimarTulebis gamoyofaa 

SesaZlebeli:

3

1. eTnikur araqarTvelebSi, gansakuTrebiT kompaqturad 

dasaxlebul  regionebSi (umeteswilad araurbanizebuli an nak-

lebad urbanizebuli sivrce), dabalia qarTuli enis codnis xa-

risxi. gaeros mier Catarebuli statistikuri kvlevis monaceme-

biT samcxe-javaxeTSi mcxovrebi eTnikuri somxebis 24,6%,  xolo 

qvemo qarTlSi mcxovrebi eTnikuri azerbaijanelebis mxolod 

16,9 % flobs saxelmwifo enas, maSin roca, TbilisSi (rac urba-

nul zonasTan erTad, rogorc wesi, umciresobebis dispersiul 

gansaxlebasac gulisxmobs) igive eTnikuri umciresobebis war-

momadgenlebs Soris saxelmwifo enis codnis maCvenebeli Zalian 

3

Cveni kvlevis sagans mocemul SemTxvevaSi mxolod  eTnikuri somxebi 

da eTnikuri azerbaijanelebi Seadgenen.

---

erovnuli umciresobebi  da saganmanaTleblo 

politikis zogierTi aspeqti

91

maRalia: eTnikur azerbaijanelebSi — 95,6%, xolo eTnikur som-

xebSi ki — 96,4%.

4

2. qveyanaSi zogadad, da am mxriv gamonakliss arc eTnikuri 

umciresobebi warmoadgenen, sakmaod maRalia umuSevrobis done. 

araurbanul sivrceSi umuSevrobis kidev ufro maRali procen-

tuli maCvenebelia (urbanul sivrcesTan SedarebiT), ris Sedega-

dac Tavad qarTulenovan mosaxleobasac naklebad uwevs sajaro 

sivrceSi umciresobebTan Sexeba. es ki  naklebad uwyobs xels igi-

ve eTnikuri umciresobebis jerovan samoqalaqo  integracias.  

3. kulturuli da sainformacio gaucxoeba. karCaketili 

kulturuli ganviTareba eTnikur jgufTa mxridan urTier-

Tkulturuli miRwevebis mimarT dauintereseblobas da arain-

formirebulobas ayalibebs. praqtikulad erT kulturul siv-

rceSi kulturulad gaucxoebuli ramdenime qvekultura arse-

bobs.  

4. sakmaod maRalia samoqalaqo gaucxoebis xarisxi. susti 

samoqalaqo institucionaluri qseli ar iwvevs arasaxelmwifo 

doneze eTnikur   jgufTa TanamSromlobas da kerZo interesTa 

jerovan artikulacias.       

dResdReobiT erovnuli umciresobebis mier saxelmwifo 

enis codnis msgavsi dabali procentuli maCvenebli da, Sesaba-

misad, ganaTlebis dabali done erT-erTi umTavresi (Tumca ara 

erTaderTi) Semaferxebeli problemaa samoqalaqo integraciis 

gzaze. damoukideblobis periodidan moyolebuli, arc gamsa-

xurdias mTavrobas da arc SevardnaZis xelisuflebas ar gada-

udgams eTnikuri umciresobebis sajaro-politikur sivrceSi 

CarTulobis xarisxis asamaRleblad mimarTuli nabijebi. gamsa-

xurdias xelisuflebas xSirad eTnocentristuli politikis 

gatarebaSic adanaSauleben (Tumca ar gvgonia mTlad marTebu-

li iyos mmarTvelobis weliwadnaxevrian periodSi miRebuli da 

gatarebuli RonisZiebebiT imsjelo ama Tu im mmarTvelobis po-

litikur kursze, miT umetes im umZimesi sagareo Tu saSinao fo-

nis gaTvaliswinebiT, romelSic axlad Seqmnili damoukidebeli 

4

saqarTvelos gaeros asociacia, erovnuli integraciisa da toleran-

tobis Sefaseba [“National Integration and Tolerance in Georgia Assessment Survey 

Report”] (October 2008),  . 36. http://www.una.ge/eng/artdetail.php?id=74&group=documents. 

---