106
İmam Əli (ə) «Hakimiyyət» məsələsində buyurdu: «Bunlar
deyirlər ki, hakimə ehtiyac yoxdur, halbuki hakimiyyətin
sayəsində möminin öz işini görməsi və günahkarın öz payını
alması üçün hakimin olması zəruridir.
İnsanları yalnız hökmdar- istər yaxşı əməl sahibi olsun, istərsə
də pis əməl sahibi- yoluna qoya bilər.
İnsanlara bir hökmdar gərəkdir istər yaxşı əməl sahibi olsun,
istərsə də pis. Çünki onun hökuməti sayəsində imanlı şəxs öz
işini (Allaha itaəti) görər və kafir öz payını alar. Allah
hökumətin mövcudluğu ilə hər bir kəsi onun üçün təyin edilmiş
əcəlinə çatdırar. Hökumətin vasitəsi ilə vergilər yığılar,
düşmənlə müharibə aparılar, yollar əmin-amanlıq olar, zəifin
haqqı güclüdən alınar, yaxşı əməl sahibi asayişdə olar və
günahkardan amanda qalar.
İmam Əli (ə) çarığının bir tayını tikmək və yamamaqla məşğul
olan zaman İbn Abbas gəlib dedi: Hacılar toplaşıblar ki, sizdən
bir söz eşitsinlər. O Həzrət buyurdu: And olsun Allaha bu
çarıqların ikisini sizə hakimlikdən çox sevirəm, bu istisna ilə ki,
bir ilahi həqq icra etmiş olam və ya bir batili uzaqlaşdıram.
İmam Əli (ə) İbn Abbasa dedi: Bu çarığın bir tayının dəyəri nə
qədərdir? (İbn Abbas nəql etdi ki,) dedim: Dəyəri yoxdur.
Buyurdu: Allaha and olsun ki, bunu sizə hökmdarlıq etməkdən
daha çox sevirəm, bu istisna ilə ki, bir haqqı bərqərar edəm və
ya batili aradan götürəm.
İmam Əli (ə) İbn Abbasa yazdığı məktubunda:… Sonra:
Məbada sənin hakimlikdən payın mal əldə etmək və ya qəzəbini
yatırmaq ola. Sənin ondan payın batili öldürmək və haqqı
diriltmək olmalıdır.
İmam Əli (ə) (O Həzrətin (ə) Şam şəhərinə yolunun üstündə
atlarından düşüb onun qarşısında qaçan Əndarın torpaq
sahiblərinə): Bu nə işdir görürsünüz? Dedilər: Bu bir adətdir və
bununla öz hökmdarlarımıza hörmətimizi bildiririk. Həzrət
107
buyurdu: Allaha and olsun! Sizin hökmdarlarınız bu işdən fayda
götürməzlər. Siz də dünyada özünüzə əziyyət verirsiniz və
axirətdə isə bu əməlinizə görə bədbəxt olacaqsınız. Arxasında
cəza olan əzab və məşəqqət necə də ziyanlıdır. Oddan asudəlik
yaradan rahatlıq, necə də faydalıdır.
İşlərin ən yaxşısı, başlanğıcı asan, sonu xoşa gələn və nəticələri
bəyənilən işlərdir.
İnsanların ən xəsisi öz malını özünə əsirgəyən və varisləri üçün
qoyub gedən kəsdir.
İmam Əli (ə) öz katibi Ubeydulla ibn Əburafiyə xitabən: « Öz
mürəkkəbqabına liqa (sap) qoy, qələminin ucunu itilə, xəttlər
arasında məsafə saxla və hərfləri bir-birinə yaxın yaz. Belə
yazsan xəttin gözəl olar.
İmam Əli (ə) xəvaricin cənazələrinin yanından keçərkən
buyurdu: Vay sizin halınıza, sizi aldadan sizə çox ziyan vurdu.
Ərz etdilər: Ey Əmirəl-möminin! Onları kim aldatdı? Buyurdu:
Yoldan azdıran şeytan və pisliyə əmr edən nəfs xam arzularla
onları aldatdı.
İdrak və Allahtanıma olmayan ibadətdə heç bir xeyir yoxdur.
İbrət götürmək ən doğru ayıqlıq gətirəndir. Düşünən insan ibrət
götürər. Kim ibrət götürsə, günahlardan və məhv edici
amillərdən kənar durar və kənara çəkilən salamat qalar.
İbrət götürmək doğru yola aparar.
İbrətdoğuran şəxs gözüaçıq olar. Gözüaçıq olan dərrakəli olar
və dərrakəli olan da hər şeyi bilər.
İbrət götürmək insanı (günahdan və xətadan) qoruyar.
İffət hər yaxşılığın başıdır.
İffət ən yüksək alicənablıqdır.
İffət nəfsi qoruyur və onu alçaqlıqdan uzaq saxlayır.
108
İffətin kökü qənaətdir, meyvəsi isə qəm-qüssənin azalması.
İffət şəhvəti aciz qoyar.
İffətin meyvəsi qənaətdir.
İffətin meyvəsi özünü saxlamaqdır.
İxlas dinin ən yekun dərəcəsidir.
İxlas (Allaha) yaxın olan kəslərin ibadətidir.
İxlas ibadətin ölçü və meyarıdır.
İxlas insanın zirvəsidir.
İxlasın səbəbi əminlikdir.
İxlasın kökü, xalqın əlində olanlardan gözünü çəkməkdir.
İsraf məhv olmağa mötədillik isə imkanlı olmağa səbəbdir.
İmam Əli (ə) xalq xəlifə kimi onunla beyət etdikdən sonra
oxuduğu xütbədə buyurmuşdur: Camaat! Nə qədər ki, məni
itirməmisiniz, soruşun, məndən sual soruşun! Çünki birincilərin
və sonuncuların elmi məndədir. And olsun Allaha, əgər
məhkəmə kürsüsündə otursam, Tövratın davamçıları arasında
onların tövratları əsasında hökm çıxararam və … sonra
buyurdu: Məni itirməmişdən qabaq məndən soruşun. Toxumu
yaran və insanı yaradan Allaha and olsun ki, əgər Quran
ayəsindən soruşsanız, sizə onun nə vaxt kimin barəsində nazil
olmasını deyərəm.
İmam Əliyə (ə) «sən bu işə (xilafətə) hərissən» deyildikdə o
Həzrət buyurmuşdur: and olsun Allaha siz daha hərissiniz. Siz
ondan daha uzaqsınız (ona layiq deyilsiniz) və mən daha haqlı
və daha yaxınam (mən ona daha layiqəm və ya peyğəmbərə
qohumluq baxımından daha yaxınam). Həqiqətən mən öz
haqqımı tələb etdim və siz ona çatmağıma mane olursunuz…
İlahi! Mən Qüreyşə və onlara yardım edənlərə qarşı səndən
kömək istəyirəm. Çünki onlar mənim qohumluq əlaqələrimi
109
kəsdilər, mənim yüksək məqamımı aşağı hesab etdilər və mənə
məxsus olan şeyə görə mənimlə vuruşmaq üçün əlbir oldular.
İmam və rəhbər gərək haqq yolunda ağıllı fikrə, iti dilə və
coşqun qəlbə malik olsun.
İtaəti vacib olan imamın vilayətinin böyük sərhədləri bunlardır:
Mənim olmalıdır ki, o səhvdən, büdrəmədən, bilərəkdən edilən
günahdan, ümumiyyətlə bütün günahlardan-istər böyük olsun
istərsə, də kiçik uzaqdır, pak və müqəddəsdir. O, nə büdrəyər nə
səhv edər. O, dinin devrilməsinə heç cür qol qoymaz, heç vaxt
əyyaşlıq və kef etməz, Allahın halal-haramına, onun
vaciblərinə, müstəhəbbilərinə və (digər) hökmlərində insanlığın
ən biliklisidir, o heç kəsə möhtac deyil, amma başqaları ona
möhtacdır, o insanların səxavətli və şücaətlisidir.
İmam Allahın kitabı əsasında hökm çıxarmaq və əmanəti
sahibinə qaytarmaq vəzifəsidir. O belə edəndən sonra camaatın
vəzifəsi onun sözlərinə qulaq asmaq, əmrlərinə tabe olmaq və
onları (hər hansı bir işə ) çağıranda (çağırışına) cavab
verməkdir.
İman əməli (Allaha görə) saflaşdırmaqdır.
İman çətinlik və giriftarçılıq zamanı səbirlilik, rahatlıq və nemət
içində olan zaman isə şükr etməkdir.
İmanın başı düzlük və doğruçulluqdur.
İman qəlbdə bir ağ nöqtə kimidir ki, iman artdıqca həmin ağ
nöqtə də böyüyər və iman kamilləşəndə qəlbin hamısı ağarar.
İmanın ən üstünü (Allah barəsində) yəqinliyin gözəl şəkildə
olmasıdır.
İman dörd sütun üzərində möhkəmlənib: Allaha təvəkkül, işləri
Allaha həvalə etmək, Allahın əmrinə boyun qoymaq, Allahın
qəzavü-qədərinə razı olmaq.
Dostları ilə paylaş: |