Seyfəddin Qəniyev, Səadət Veysova
250
Xəlil bəyin xatirələrində həbsi barədə soyuqqanlıqla
yazır: “1937-ci ildə bədbəxtliyin qara buludları ailəmizin
başının üstünü gözlənilmədən aldı. Həbslərin zərbəsi qəfil ça-
xan ildırımlara bənzəyirdi. Noyabrın 22-də gecə Moskvada
qaldığımız mənzilə qəfildən DİXK-nin (NKVD) əməkdaşları so-
xuldular. Axtarış keçirsələr də heç nə tapmadılar. Həbs olun-
mağımız barədə verilən orderi göstərərək qardaşımla məni ayrı-
ayrılıqda Lubyankaya apardılar. Nə mən, nə də ki, qardaşım
Kamil bu gözlənilməz həbsin səbəblərini anlaya bilmədik.
Mən
elə fikirləşirdim ki, bu səhvdir, anlaşılmazlıqdır və
aradan 5-10 gün keçən kimi hər şey yoluna düşəcək, bizi
buraxacaqlar”.
Lakin Xəlil bəy yanılırdı. Onun düşündüyü 5-10 gün
illərə çevrildi. Lubyankadan o əksinqilabi millətçi təşkilatın
üzvü kimi ittiham edilərək məhbəsə atılır, yalnız 1945-ci ildə
Xanlar rayonuna göndərilir. Bir neçə ildən sonra yenə həbs
edilərək sürgün edilir. O yalnız 1954-cü ildə azadlığa çıxır.
1954-cü ildə sürgündən qayıdır və 1956-cı ildə bəraət
alır, 1957-ci ildə Moskvaya köçür. O, orada Azərbaycan SSR-
in Baş Təchizat İdarəsinin Moskva şöbəsinin rəisi işləyir.
Böyük qızı Kəbutər Mahmudbəyova 1951-ci ildə Bakıda
anadan olmuşdur. 1974-cü ildə Lomonosov adına
Moskva
Universitetinin filologiya fakültəsini bitirmişdir.
Oğlu Həbib Mahmudbəyov 1952-ci ildə Qazaxıstan
SSR-in Volodoqovka kəndində doğulmuşdur. Həmin vaxtlar
onlar sürgün həyatı yaşayırdılar. Həbib Moskva Neft Kimya
İnstitutunu 1974-cü ildə bitirmişdir.
Məşhur xeyriyyəçi Mahmud Ağa və naməlum muğam universiteti
251
Üçüncü budaq
Ələsgər bəy İbrahim Xəlil oğlu Mahmudbəyov
Ələsgər bəy 1866-cı ildə Şamaxıda anadan olmuşdur.
1885-ci ildə Moskvaya gəlir və indiki Bauman adına Texniki
Məktəbə daxil olur. Oranı bitirdikdən sonra Bakıda milyonçu
Z.Tağıyevin tikiş fabrikində mühəndis işləyir. Ələsgər bəy
savadlı mühəndis idi. O, Tiflisdə tikiş fabriki açır. Əvvəl işləri
yaxşı gedirdi. Lakin 19-cu ildə olan hadisələrlə əlaqədar o,
birdəfəlik olaraq ailəsi ilə birlikdə Türkiyəyə köçür və ömrünün
sonuna kimi İstanbulda yaşayır. 84 yaşında vəfat edib. Onun
arvadı Aftab xanım Tiflis diyarının Borçalı qəsəbəsindəndir.
Ələsgər bəyin böyük qızı Alya 1905-ci
ildə Tiflisdə anadan
olmuşdur. Alman məktəbini bitirmişdir. Əmisi oğlu
Məmmədrza Səid Əliyevə ərə getmişdir. M.Əliyev 1919-cu
ildə Parisə gedir və hüquq təhsili alır. 1923-cü ildə oradan bir-
baş əmisi Ələsgərin yanına - Türkiyəyə gedir. Məmmədrzanın
bacısı Ziba xanımın dediyinə görə, Ələsgərin ölümündən sonra
ailəsi Alya ilə birlikdə Qahirəyə köçüb orada yaşayırlar. Kiçik
qızı
Lelya Mahmudbəyova 1912-ci ildə Tiflisdə anadan ol-
muşdur. Deyilənlərə görə o, çox gözəl olub. Valideynləri ilə
birlikdə o da Türkiyədə yaşayır və varlı bir ərəbə ərə gedir. Va-
lideynlərinin
ölümündən sonra o, bacısı ilə Qahirəyə gedir.
Dördüncü budaq
İbadulla bəy İbrahim Xəlil bəy oğlu Mahmudbəyov
İbadulla bəy 1868-ci ildə Şamaxıda anadan olmuşdur.
Bakı realnı məktəbdə təhsil almışdır. Bir müddət məhkəmə
Seyfəddin Qəniyev, Səadət Veysova
252
pristavı işləmişdir. İbadulla bəy əməksevər, özünə hörmət
qazanan bir adam idi. 1914-cü ilə kimi bu vəzifədə çalışmışdır.
73 yaşına kimi işləyib. O, sonuncu illəri internat məktəbində
başa vurmuşdur.
Arvadı Sima xanım (Axundova soyadlı) Şamaxıdan idi.
Son
dərəcə mülayim, istiqanlı və kübar qadın olub. Atası
Heydər bəy Axundov olub. Onun 4 oğlu və 3 qızı var idi. Onlar
hamısı ali təhsilli idilər. Yalnız Sima xanım nədənsə oxuya
bilməmişdi. O, 1943-cü ildə dünyasını dəyişmişdir.
İbadulla bəyin Surə, Şahlar, Sara, Əli və Bahadur
adında 5 övladı olub.
Surə İbadulla bəy qızı Mahmudbəyova 1900-cü ildə
Bakıda dünyaya göz açıb. Marin qadın gimnaziyasını bitirib.
1922-23-cü illlərdə Dövlət Universitetinin tibb fakültəsinə
daxil olur və 1927-ci ildə oranı bitirərək göz həkimi ixtisasına
yiyələnir. Onun həyatı heç də yaxşı olmur. 1937-ci ildə əri İlyas
Mədətov həbs olunur. Surə 2 kiçik yaşlı qızı ilə tək qalır. Əri
yalnız 1953-cü ildə qayıdır. Lakin Surə ilə yaşamır.
Bəhram İbadulla oğlu Mahmudbəyov 1903-cü ildə
Şamaxıda anadan olmuşdur.
Seyfullanın böyük oğludur. Bakı
realnı məktəbi bitirib. Atası erkən vəfat etdiyi üçün ailənin
ağırlığı onun üzərinə düşdüyündən ali təhsilini yarımçıq qoyur.
O, bütün ömrünü qardaş və bacılarına həsr edir, onları böyüdür
və tərbiyə edir.
Azad İbadulla oğlu Mahmudbəyov 1905-ci ildə Şama-
xıda doğulmuşdur. Bakı realnı məktəbində oxumuşdur. Müx-
təlif idarələrdə çalışmışdır. 1968-ci ildə vəfat etmişdir.
Şahlar İbadulla oğlu Mahmudbəyov 1902-ci ildə Şa-
maxıda anadan olmuşdur. Hərbi məktəbə daxil olur. Lakin ora-
nı qurtara bilmir. Müxtəlif idarələrdə işləyir. O, çox şən adam
idi. Mahmudbəyovlar ailəsində ona xüsusi hörmət bəslənilib.
O, Böyük Vətən müharibəsində ölüb. Onun həyat yoldaşı Ən-
tiqə Beybudovanın 2 qızı olub. Rəfiqə və Şəfiqə Bakıda dün-
yaya gəliblər.
Sara İbadulla bəy qızı Mahmudbəyova 1909-cu ildə
