Microsoft Word шфмт ў?ув ?ўлланма verstka doc



Yüklə 4,54 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə80/107
tarix03.04.2023
ölçüsü4,54 Mb.
#104129
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   107
Шарқ фалсафаси ва маданияти тарихи. Д.Пўлатова

Guruh 
faolligi
 
Reglament
ga amal 
qilish 
Jami 
ballar 
1.
2.
3.
4.
3 – guruh topshirig‘i 
1-bosqich Turk -moniy ta’limotining tavsifini yoritib berish. 5 daqiqa. 
2-bosqich. Guruhda muhokama qiling 5 daqiqa. 
3-bosqich. Taqdimot varog‘ini to‘ldiring (organayzer yordamida) 10 
daqiqa 
4-bosqich. Taqdimot bilan chiqish 5 daqiqa 
5-bosqich. Boshqa guruhlarning taqdimotini baxolash.
 
 
Baholashning ko‘rsatkich va mezonlari 
Guruhlar 
Javob 
mazmuni 
Taqdimot 
varog‘ining 
to‘ldirish 
sifati 
Guruh 
faolligi 
 
Reglamen
tga amal 
qilish 
Jami 
ballar 
1.
2.
3.
4.
4 – guruh topshirig‘i 


258
1-bosqich. Ko‘k turk madaniyati, san’ati va adabiyoti, ularning 
falsafiy asoslarini gapirib berish. 5 daqiqa. 
2-bosqich. Guruhda muhokama qiling 5 daqiqa. 
3-bosqich. Taqdimot varog‘ini to‘ldiring (organayzer yordamida) 10 
daqiqa 
4-bosqich. Taqdimot bilan chiqish 5 daqiqa 
5-bosqich. Boshqa guruhlarning taqdimotini baxolash.
 
Baholashning ko‘rsatkich va mezonlari 
Guruhlar 
Javob 
mazmuni 
Taqdimot 
varog‘ining 
to‘ldirish 
sifati 
Guruh 
faolligi 
 
Reglament
ga amal 
qilish 
Jami 
ballar 
1.
2.
3.
4.
 
Guruh bo‘yicha baholash mezonlari 
Har bir guruh boshqa guruhlarni baholaydi. Har bir talab bo‘yicha – 2 
ball 
Guruh 

Tushunarli 
va aniq 
javob (0,5) 
Ko‘rgazma
-lilik 
(0,5) 
Reglament
ga amal 
qilish (0,5) 
Guruh 
faolligi 
(0,5) 
Jami 
ball 
1. 
2. 
3. 
4. 
Hisob natijasi 
Guruhlar 

Umumiy 
ball 
Umumiy 
ball 
Umumiy 
ball 
Umumiy 
ball 
Umumiy 
ball 
1.
2.
3.
4.
Umumiy 


259
hisob 
Ballari 
Baho 
 
Seminar mashg‘uloti va mustaqil ta’lim uchun 
 tavsiya etilgan adabiyotlar: 
1.
Adamson Peter. Philosophy in the Islamic World: A Very Short 
Introduction. Oxford University Press, New York,2015.
2.
Majid Fakhry. A History of Islamic philosophy. New York. 2004. 
3.
William J. Duiker, Jackson J. Spielvogel .The Essential World 
History,Volume I: To 1800: Boston, 2007. 
4.
Victoria S. Harrison. Eastern Philosophy. The Basics. New York. 
2013 
5.
Po‘latova D. Qodirov M. va boshq. Falsafa tarixi: Sharq falsafasi. 
O‘quv qo‘llanma. –T.: TDShI, 2015.
6.
Sharq falsafasi. Mas’ul muharrirlar: Ibrohimov N.I., Ahmedova 
M.A.–T.: TDShI, 2006 
 
15 mavzu 
Arab xalifaligi va musulmon sulolalari
hukmronligi davrida madaniyat 
Reja 
1.
Arab xalifaligi madaniyatining shakllanishi. 
2.
Arab xalifaligida ilm-fan, san’at, me’morchilik va din. 
3.
Jahon madaniyati taraqqiyotida arab miniatyurasining yuzaga 
kelishi. 
 
Mavzuning tayanch tushunchalari 
Arablar, Arab xalifaligi, islom dini, Horun ar-Rashid, “Bayt ul-
hikma”, Ma’mun, Sharq renessansi, Bag‘dod, “Ming bir kecha”, 
arabeska, arab-musulmon madaniyati, islimiy naqshlar, Ibn Sino, 
Forobiy. 
 
Jahon tarixida ulkan iz qoldirgan davlatlardan biri bu arab 
xalifaligidir. Arab xalifaligi davri O‘rta Osiyo, Eron, Afg‘oniston, 
Yaqin va O‘rta Sharq, shimoliy Hindiston, Pireneya yarim oroli va 


260
shimoliy Afrika xalqlarining ijtimoiy, iqtisodiy, madaniy 
taraqqiyotida o‘ziga xos yuksalish 
davrini belgilab berdi. Arab 
istilochilari xususida shubhasiz 
yeng asosiy ma’lumotlarni arab, 
musulmon mualliflari berib 
o‘tganlar. Islom dinining vatani 
Arabiston yarim orolidir. Arablar 
semit qabilalari guruhiga mansub 
bo‘lib, asosan ko‘chmanchi, chorvachilik bilan hayot kechirgan.
IX-XII asrlarda islom dini O‘rta Osiyo xalqlari davlatchiligi 
tarixida, juda katta ahamiyat kasb yeta boshladi. O‘sha davrda 
Movarounnahrda, arab xalifaligidan mustaqil bo‘lgan davlatlarning 
paydo bo‘lishi va rivojlanishi yuzaga kelgan. Bu vaqtga kelib, 
Sharqda islom dini keng tarqalib jahon dini darajasiga ko‘tariladi va 
musulmon dunyosining mafkurasiga aylanadi. O‘rta Osiyoda Islom 
madaniyatini targ‘ib qilgan arab qabilalari tomonidan, mamlakatlarda 
yangi arab rivojlanishi vujudga kelgan. Yangi arab mamlakatlarining, 
rivojlanishida Islom dinining o‘rni juda katta bo‘lgan. G‘arbiy 
Osiyoning qadimgi yuksak madaniyatli o‘lkalariga kelgan arablar 
dastlab Yunonlar, Yaxudiylar, Suriyaliklar va Forslarga nisbatan 
qoloq bo‘lgan, lekin bu xalqlar madaniyatini o‘zlarida singdirib 
yanada yuksakroq madaniyatni yaratishga harakat qilganlar
61

Xususan xalifa Xorun ar-Rashid saroyida IX¬asrda “Bayt ul-
hikma” “donishmandlik uyi” tashkil yetilgan. Shundan so‘ng 
matematika, astranomiya, geografiya kabi aniq fanlar o‘z 
taraqqiyotiga erisha boshlagan. Bu jarayon yesa hunarmandchilik va 
savdoning yuksalishiga sabab bo‘lgan.
Arab xalifaligi 
mamlakatlarida IX-X asrlarda 
adabiyot va san’at yuksak cho‘qqilarga ko‘tariladi. Adabiyot 
sohasida ko‘plab shoir va yozuvchilar samarali ijod qilib o‘z o‘rniga 
ega bo‘lganlar. Savdogar va sayyohlar uzoq o‘lkalardan faqat 
g‘aroyib buyumlarnigina yemas, ajoyib sarguzashtlar, hikoyalar, 
o‘zga xalqlar afsonalarini ham olib kelganlar. Bular haqida yesa xalifa 
61
Қаранг
:Adamson Peter. Philosophy in the Islamic World: A Very Short 
Introduction. Oxford University Press, New York,2015.
Р
.9. 

Yüklə 4,54 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   107




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə