-
ekoloji tələblərin pozulması ilə əlaqədar müəssisələrdə, qurğu və obyektlərdə
həyata keçirilən işlərin məhdudlaşdırılması və müvəqqəti dayandırılması, o cümlədən
maliy-yələşdirilməsinin dayandırılması, onların istismara verilməsinin qadağan
edilməsi, təsərrüfat və başqa fəaliyyətin məhdudlaşdırılması və ya bu fəaliyyətə xitam
verilməsi haqqında vəsatət qaldırmaq;
-
Xəzər dənizinin (gölünün) Azərbaycan Respublikasına mənsub olan
bölməsində hərəkət edərək ətraf mühiti çirkləndirən yerli və xarici gəmiləri saxlamaq,
çirklənmənin səbəblərini araşdırmaq və qanunvericiliyə uyğun müvafıq tədbirlər
görmək;
-
xüsusi mühafızə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin pasportunu
qeydiyyata almaq;
-
yerli əhəmiyyətli xüsusi mühafızə olunan təbiət ərazilərinin yaradlılmasına
və ləğv edilməsinə rəy vermək;
-
təbiət parklarınm, dövlət təbiət yasaqlıqlarımn əsasnamələrini təsdiq etmək;
-
dövlet təbiət yasaqlıqlannın yaradılması barədə təqdimatlar vermək;
-
mineral-xammal ehtiyatlarmdan istifadəyə dair tövsiyələr hazırlamaq,
geologiya elminin və təcrübəsinin ən yeni nailiyyətlərini tətbiq etmək üçün
Azərbaycan Respublikasınm yüksək ixtisaslı mütəxəssislerini, habelə elmi-texniki
cəmiyyətlərin əməkdaşlarını cəlb etməklə elmi-texniki şura yaratmaq;
-
müstəqil surətdə və ya digər dövlət orqanları, ictimai təşkilatlar və təsərrüfat
subyektləri ilə birgə mükafatlar, prizlər, adlı təqaüdlər və başqa təltiflər təsis etmək,
həmçinin fəxri ad və digər dövlət təltiflərinin verilməsi barədə müvafiq qaydada
təkliflər vermək;
-
qanunvericilikdə müəyyən edilmiş qaydada dövri mətbuat orqanları təsis
etmək, ekologiya və təbii sərvətlərə, onların mühafizəsinə və istifadəsinə dair
jurnallar, toplular, xüsusi informasiya bülletenləri və digər nəşrlər buraxmaq;
- ekologiya və təbii sərvətlərin mühafızəsi sahəsində fəaliyyət göstərən ictimai
təşkilatlarla birlikdə təbiətdən və təbii sərvətlərdən səmərəli istifadə haqqında
bilikləri təbliğ etmək, bu sahədə müsabiqələr, sərgilər, konfranslar və başqa tədbirlər
keçirmək;
-
təbiəti mühafızə, təbiətdən və təbii sərvətlərdən istifadə sahəsində xarici və
beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığa dair təkliflər hazırlamaq, ətraf mühit
problemlərinin həlli ilə bağlı qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada Azərbaycan
Respublikasının maraqlannı müvafiq beynəlxalq təşkilatlarda təmsil etmək;
-
öz səlahiyyətləri daxilində beynəlxalq, məhəlli, milli və yerli səviyyədə
proqramlar, layihələr və başqa sənədlər hazırlamaq, aidiyyəti üzrə təqdim etmək və
ya həyata keçirmək;
-
mineral-xammal bazasmın bərpası üzrə dövlət fondu, ətraf mühitin
mühafızəsi üzrə dövlət fondu və meşələrin qorunub saxlanması və təkrar istehsalı
fondunun vəsaitlərinə sərəncam vermək;
-
qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər hüquqları həyata keçirmək.
МЮВЗУ 3.
ТЯБИЯТДЯН ИСТИФАДЯ ЩЦГУГУ, ОНУН МЯНБЯЛЯРИ.
PLAN:
1. Тябиятдян истифадя щцгуг анлайышы, онун мащиййяти вя нювляри.
2. Тябиятдян истифадя щцгугунун мянбяляри.
3. Тябиятдян истифадянин вя ятраф мцщитин мцщафизясинин щцгуги
тянзимлянмяси.
4. Ятраф мцщитин мцщафизясинин дювлят тянзимлянмясинин формалары,
функсийалары вя методлары.
5. Ятраф мцщитин мцщафизясинин щцгуги вя гейри-щцгуги формалары.
6. Тябиятдян истифадя вя ятраф мцщитин мцщафизясини щяйата кечирян
органларынын функсийалары.
7. Тябии ещтийатлара мцлкиййят щцгугу, онун мянбяляри вя формалары.
8. Тябиятдян истифадя щцгугу, онунн нювляри вя тяснифляшдирмя яламятляри.
Təbiətdən istifadə hüququnun anlayışı və növləri
Müasir dövrdə dünyanın bütün hüquqi dövlətlərində insanın təbii ehtiyatlardan
öz tələbatı üçün istifadə etməsi hüquq normalan vasitəsi ilə tənzimlənir. Təbii
ehtiyatlardan istifadə üzrə münasibətləri tənzimləyən normalar sistemi təbiətdən
istifadə hüququ adlanır. Belə normalar əsasən təbii ehtiyatlar haqqında
qanunvericilikdə, yəni torpaq, Yerin təki, su, meşə, heyvanlar aləmi və s. haqqmda
qanunvericilikdə təsbit olun-muşdur. Ətraf mühitin mühafızəsi haqqmda doktrinada
təbiətdən istifadənin bir sıra növləri fərqləndirilir. Bu zaman təsnifat müxtəlif
meyarlara əsasən aparılır. Təsnifat üçün ən ümumi meyar təbiət obyekti hesab olunur.
Buna uyğun olaraq, təbiətdən istifadə hüququ aşağıdakı növlərə bölünür:
torpaqdan istifadə hüququ;
Yerin təkindən istifadə hüququ;
sulardan istifadə hüququ;
meşələrdən və meşə fonduna daxil olmayan bitkilərdən istifadə hüququ;
heyvanlar aləmindən istifadə hüququ.
Təbiət obyektinə görə ən ümumi təsnifatdan sonra hər bir obyektdən istifadənin
məqsədli təyinatma görə də təsnifat aparılır ki, bu, digərləri içərisində əsas təsnifat
hesab olunur. Təbiətdən istifadənin məqsədli təyinatma görə növləri, təbii ehtiyatm
özü-nəməxsusluğu və ictimai tələbatlan ödəməsi nəzərə almmaqla, təbii ehtiyatlar
haqqmda qanunvericiliklə müəyyən olunur.
Təbiətdən istifadə - gələcək nəsillərin ehtiyacını nəzərə almaqla, cəmiyyətin
sosial-iqtisadi tələblərini ödəmək məqsədilə ətraf mühitin ekoloji tarazhğmm
pozulmasma yol verilmədən təbii resurslardan səmərəli və qənaətlə istifadə edilmə
demokdir.
Təbiətdən istifadə, insan və təbii ehtiyatlar arasındakı iqtisadi münasibətləri
özündə əks etdirir.
Təbiətdən istifadə dedikdə, insanın ətraf mühitin ekoloji, iqtisadi, mədəni və
sağlamlaşdırıcı xüsusiyyətlərindən istifadəsi başa düşülür. Təbiətdən istifadə iki cür
olur: ümumi və xüsusi.
Ümumi istifadə zamanı heç bir xüsusi razılıq (icazə) tələb olunmur. Yaşamaq
Dostları ilə paylaş: |