Microsoft Word td\335d I b\334T\334N. doc

Turhan Çetin 
72 
 
Göçmenlerin Türkiye’ye göç etme nedenlerinin başında baskı ve zulüm gelmektedir. Daha sonra, 
aile ve akrabaları Türkiye’de olduğu için, Türkiye’deki eğitim olanakları, iş imkânlarının fazla olması ve 
diğer  nedenler  izlemektedir.  Bu  bulgular  Turan  (2005)’ın
38
  araştırmasının  bulguları  ile  uyumluluk 
göstermektedir. 
Soydaşlarımız Bulgaristan’da yaşadıkları dönemde komünist yönetim tarafından baskı ve zulme 
maruz  kalmışlardır.  Bu  bağlamda  araştırmaya  katılan  deneklerin  ¾’ünün  isimleri  zorla  değiştirilmiştir. 
Yine  Bulgar  komşuları  tarafından  dini,  kültürel,  siyasal,  sosyal  ve  ekonomik  baskılara  uğramışlar  ve 
komşuları tarafından kötü davranışlara maruz kalmışlardır. 
Araştırmaya  katılan  deneklerin  yarısı  Türkiye’nin  Bulgaristan’dan  gelen  soydaşlarımızla  ilgili 
politikalarını  yetersiz  bulmaktadır.  Bu  bağlamda  devlet  yöneticileri  daha  gerçekçi  ve  ileriye  yönelik 
planlama yapmalı ve çözümler üretmelidir. 
Soydaşlarımızın  3/5’i  Bulgaristan’ın  Avrupa  Birliği’ne  tam  üye  olmasını  olumlu  olarak 
karşıladıklarını  belirtmiştir.  Çok  az  bir  kısmı  ise  (1/10)  olumsuz  olarak  karşıladığını  belirtmiştir.  Buna 
rağmen  araştırmaya  katılan  soydaşlarımızın  yaklaşık  2/3’ü  bundan  sonraki  hayatlarında  Türkiye’de 
yaşamak istediklerini belirtmiştir. 
Tarih  boyunca  göç  ve  göçmenlik  Türklerin  hayatlarında  oldukça  önemli  bir  yer  tutmuştur. 
Günümüzde  halen  bu  durum  devam  etmektedir.  Bu  konuda  gerekli  koordinasyonu  yapmak  ve  ilgili 
çalışmaları yürütmek üzere Göçmen Bakanlığı ya da Başbakanlığa bağlı Göç Merkezi birimi mutlaka 
kurulmalıdır.  Benzer  öneri  Yusuf  (2005)
39
  tarafından  “Göç  daresi”  olarak  belirtilmektedir.  Kurumda 
uluslar arası ilişkiler, hukukçu, ekonomist, sosyolog, psikolog, beşeri coğrafyacı, tarihçi, siyaset bilimci 
ve diğer ilgili alan uzmanları istihdam edilmelidir. Kurum etkili girişimler yapmalı ve araştırma sırasında 
sivil toplum kuruluşları ve üniversitelerle işbirliği yapmalıdır. 
Parçalanmış  ailelerin  birleştirilmesi  için  gerekli  diplomatik  ve  siyasal  girişimler  Dışişleri 
Bakanlığı  tarafından  en  kısa  sürede  başlatılmalıdır.  Dini  bayramlarda  Türkiye-Suriye  sınırındaki 
parçalanmış  ailelerin  yaptığı  gibi  soydaşlarımızın  vizesiz  bayram  görüşmeleri  için  48  saat  izinli 
sayılmaları için gerekli diplomatik girişimler başlatılmalıdır. 
Bulgaristan’da  Türkler  ve  diğer  azınlıkların  yaşadıkları  olaylar  tam  manasıyla  soykırımdır. 
Bulgaristan  Devleti  uluslar  arası  arenada  Türklerden  ve  Türkiye  Cumhuriyeti  Devleti’nden  özür 
dilemelidir. Bulgaristan’dan gelen soydaşlarımızın hem maddi hem de manevi tazminat davası açmaları 
Türklerin ve Türk Devleti’nin onuru için önem arz etmektedir. 
2007  yılında  Bulgaristan  Türklerinden  iki  milletvekili  Avrupa  Parlamentosuna  seçilmiştir. 
Temennimiz  Türk  milletvekillerinin  Avrupa  Birliği  parlamentosunda  daha  fazla  sayıda  bulunması  ve 
Türkiye ve Türklerin Avrupa Birliği ile olan ilişkilerinde etkin rol oynamalarıdır. 
Türkiye  hem  Bulgaristan  hem  de  diğer  Türk  nüfusun  bulunduğu  ülkelerde  yaşayan 
soydaşlarımızın  sosyal,  ekonomik  ve  siyasal  olarak  güçlenmesi  ile  ilgili  politika  ve  projelerini  hayata 
geçirerek  söz  konusu  ülkelerde  Türk  lobisi  yaratmalı  ve  ilgili  ülkelerle  olan  ilişkilerinde  bundan 
yararlanmalıdır. Türk lobisi aynı zamanda uluslar arası arenada siyasi ve ekonomik konularda söz sahibi 
olabilmek için etkili bir rol oynayacaktır. Ortadoğu’da komşu ülkeleriyle siyasal ve ekonomik iyi ilişkileri 
bulunan güçlü bir Türkiye, tüm dünyanın arzu ettiği bir durumdur. 
Türkiye’deki  bazı  çevreler  Bulgaristan’dan  gelen  Türklerin  ülkemizde  komünist  bir  yapının 
temelini  oluşturacağı  konusunda  endişeye  kapılmaktadır.  Ancak  bu  endişe  yersizdir.  Çünkü  komünist 
rejimde yaşayıp gerçekleri gözle gören ve rejimin vahşice mezalimini yıllarca sırtında taşıyan bir insanın 
bu rejimi kabul etmesi ve komünist olması düşünülemez. 
Türkiye-Bulgaristan  ilişkilerine  bakıldığında;  Atatürk  döneminin  (1923-1938)  oldukça  başarılı 
olduğu  görülmektedir.  Balkan  Paktı  bunun  en  güzel  örneğidir.  Bu  dönemde  Bulgaristan’daki  Türkler 
                                                 
38
 Ö. Turan, age, s.122. 
39
  S.  Yusuf,.  “Türkiye’ye  Yönelik  Soydaş  Göçleri  ve  Sonuçları”,  Uluslararası  Göç  Sempozyumu  Bildiri  Kitabı,  s.112-118. 
Zeytinburnu Belediyesi Yayınları,  stanbul 2005. 

---

Bulgaristan’daki Soydaşlarımızın Türkiye’ye Göç Etme Süreçlerini Etkileyen Bazı Değişkenlerin  ncelenmesi
 
73 
 
kendi  örf  ve  adetlerine  uygun  bir  şekilde  yaşamışlardır.  Siyasal  ve  sosyal  haklarını  özgürce 
kullanmışlardır.  Ancak  1944  yılından  sonra  Bulgaristan’da  Komünist  Parti  yöneticileri  Türklere  karşı 
adeta  soykırım  başlatmışlar  ve  bunu  yakın  tarihe  kadar  sürdürmüşlerdir.  Bu  durum  karşısında 
Türkiye’deki idareciler Balkanlar ve özellikle Bulgaristan’da yaşanan insanlık dışı bu olaylar karşısında 
başarılı  bir  politika  üretememişlerdir.  Diplomatik  girişimleri  üst  düzeyde  devam  ettirebilselerdi 
soydaşlarımızın yaşadıkları olaylar muhtemelen meydana gelmezdi ya da çok az yaşanırdı. Bu durum her 
alanda  olduğu  gibi  dış  politika  ve  diplomaside  de  Atatürk  döneminin  çok  başarılı  olduğunun  açık 
göstergesidir. 
Savaş  ve  özellikle  de  totaliter  rejimlerde  zorunlu  göç  sık  başvurulan  bir  uygulamadır.  Ancak 
Bulgaristan’da  görüldüğü gibi  bu uygulama  ülkeye  hiçbir  yarar  getirmemiştir. Temennimiz  Bulgaristan 
Devletinin  bundan  sonraki  dönemlerde  1878’den  2008’e  kadar  yaşanan  zorunlu  göç  olaylarının  tekrar 
yaşanmaması  için  gerekli  tedbirleri  almasıdır.  Tarih  boyunca  hoşgörü  ilkesini  benimseyen  Türklerin 
Balkanlarda bundan önce olduğu gibi bundan sonra da Bulgarlarla birlikte barış içinde yaşamaları her iki 
milletin de yararına olacaktır. 
 
 
Kaynaklar 
 
ABADAN  Unat,  N.,  “Türklerin  Bulgaristan’dan  Zorunlu  Göçü”.  Uluslararası  Hukuk  ve  nsan  Hakları 
Açısından Bulgar Zulmü (29.06.1989) Tebliğler Kitabı, Ankara Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, Ankara 
1989, s.27-34. 
 
AĞANOĞLU, H. Y, Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Balkanlar'ın Makûs Talihi: Göç, Kum Saati yayınları, 
stanbul 2001. 
 
AKILLIOĞLU, T, “Bulgaristan’ın Türk Azınlığa Karşı Giriştiği Uygulamaların Uluslar arası  nsan Hakları 
Bakımından  ncelenmesi”, Uluslararası Hukuk ve  nsan Hakları Açısından Bulgar Zulmü (29.06.1989) 
Tebliğler Kitabı, Ankara Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, Ankara 1989, s. 5-26. 
 
Balkan Göçmenleri Federasyonu, Yayınlanmamış Göç  statistikleri (27.aralık 2006). 
 
BÖRKLÜ M. Y., Tarihsel Seyri  çinde Bulgaristan Türklerinin Durumu Ve Türkiye’nin Bölge Türklerine 
Yönelik Politikaları, 1999 (http://www.rumeliturk.net/tarih Erişim Tarihi 27.12.2006).  
 
CEBEC  A., “Bulgaristan Türklerinin Göçü Hakkında”, Türk Kültürü, 6(63), 1968, s. 189-193.  
 
CEBEC  A., “Bulgaristan’da Son Gelişmeler ve Türklere Karşı Uygulanan Politika”,  Türk Kültürü, (89), 
1970, 342-345. 
 
CEBEC   A.,  “Bulgaristan’dan  Gelen  Soydaşlarımız  Uyum  Sıkıntısı  Çekmektedirler”.  Türk  Yurdu 
Dergisi, 9(28), 1989, ss. 49-52. 
 
CLARKE,I. J., Population Geography (Second Edition) Pergamon Pres, England 1975. 
 
CRAMPTON R. J., The Turks in Bulgaria, 1878-1944, The Turks of Bulgaria:The History, Culture and 
Political Fate of a Minority. (Edited by Kemal Karpat) The Isis Pres,  stanbul 1990. 
 
Devlet  Planlama  Teşkilatı.,  Bulgaristan’dan  Türk  Göçleri,  DPT  Sosyal  Planlama  Başkanlığı  Hizmete 
Özel Rapor, Ankara 1990. 
 
D M TROVA  D.,  Bulgarian  Turkish  Immigrants  of  1989  in  the  Republic  of  Turkey,  Between 
Adaptation  and  Nostalgia:  The  Bulgarian  Turks  in  Turkey, 
Dedicated  to  the  50th  anniversary  of  the 
Universal  Declaration  of  Human  Right  (Edited  by  Antonina  Zhelyazkova)  International  Center  for 
Minority Studies and Intercultural Relations,
 76–139, Sofia 1998.
 
 
DOĞANAY  H.,  Türkiye’nin  Beşeri  Coğrafyası.  Milli  Eğitim  Bakanlığı  Yayınları  No:  2982,  Bilim  ve 
Kültür Etkinlikleri Dizisi:877,  stanbul 1997. 
 
EM NOV A., There are No Turks in Bulgaria:Rewriting History by Administrative Fiat. The Turks of 
Bulgaria:The  History,  Culture  and  Political  Fate  of  a  Minority.  (Edited  by  Kemal  Karpat)  The  Isis  Pres, 
stanbul 1990. 

---