Microsoft Word tezson[2]. doc
Yüklə 4,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- IV. BÖLÜM AVRUPA HUNLARINDA ASKER KÜLTÜR SAVA ŞÇI UNSUR 1. Ya şadı ğı Kültür Çevresi
- Göktürk Bizans li şkileri
89 kaçıyormuş gibi yaparlar ve düşmanı bataklığın içine düşürürler. Sonra yan taraflarda yer alan pusulardaki birlikler düşmanın üzerine saldırır ve geri çekiliyormuş gibi yapan adamlar düşmana hakimiyet kurup ordusunu öldürürler. skit kabileleri, bu taktiği, Roma imparatoru Decius, Danube ırmağını geçip Trakya’ya girdiğinde ve Moesia civarında onlara karşı meydan savaşına giriştiğinde kullanmışlardır.” IV. BÖLÜM AVRUPA HUNLARINDA ASKER KÜLTÜR SAVAŞÇI UNSUR 1. Yaşadığı Kültür Çevresi Hunların hayat tarzı dinamik ve hareketli, kurdukları imparatorluk çok renkli idi. Göçebelerin başlıca servet kaynağı büyük çapta hayvan yetiştirmektir. Bu yüzden de bu hayvanlara ot ve su bulabilmek için dolaşmaları bir zarurettir. Onlar özellikle bahar ve yazları suyu otu bol yüksek yaylalara göçerek hayvanlarını besliyorlardı. Başlıca hayvanları atları dışında keçi, koyun ve sığırdı. Eti, sütü ve yünü dolayısıyla en çok koyunu beslerlerdi. 377 Jordanes’in bildirdiğine göre “Hunlar, yazın kendi nüfuzlarındaki engin düzlüklerde sığırları için otlak sağlayan nere olursa oraya göç ederler.Kışın ise Karadeniz’in ötesine geri dönerler.” 378 Göçebenin bütün hayatını, otlatmak suretiyle hayvan yetiştirmeye uydurması icab etmiştir. Devamlı göç hali, komşu kabilelerin baskınlarına karşı uyanık olma durumu bozkır göçebelerinin yaşayışını etkilemekten geri kalmamıştır. çlerinde yaşadıkları araba çadırlar çabuk harekete elverişli olarak hazırlanmaktaydı. Batı Hunları, Avrupa içlerine kadar geldikleri zaman bile çadırda oturmaktan vazgeçmemişlerdir. Yalnızca Attila evde oturmakta idi. O da mermer yada taştan değil kaba kerestelerden çadır modellerini taklit ederek kurulmuş tahta bir evdi. Bu yüzden göçebeler arabalarda ve kolayca toplanabilen çadırlarda yaşar. Hunlar hayvan yetiştirdiklerinden, daha çok hayvan ürünleri ile beslenirlerdi. Başlıca gıda maddeleri süt ve süt 377 Baştav, A.g.m., s. 859 378 Jordanes,37 91 mamülleridir. Hayvanı kesmediği ve esirgediği için eti daha çok avcılık, balıkçılık yoluyla sağlarlardı. lk çağda savaşlar insan gücüne bağlı olduğundan ve hayvani ürünlerin insanı bu konuda geliştirmesinden dolayı bu yeme alışkanlığı Türklerin vücut bakımından güçlü ve çevik olmalarını sağlamıştır. 379 Tabiatı ile Hunların surlarla çevrilmiş şehirleri de yoktu. Ammianus Marcellinus 380 Hunların yaşam biçimleriyle ilgili şu bilgileri vermektedir; “Yaşam biçimleri o kadar çetindir ki ne yiyecek nede ateşe nede yiyecekten zevk almaya ihtiyaç duyarlar. Yabani otların kökleriyle ve her türlü hayvanın hemen hemen çiğ etiyle beslenirler. Bu eti kendi kalçaları ile atlarının sırtı arasına koyarlar böylece az da olsa ısıtmış olurlar. Hiçbir yapıyla korunmazlar ancak ortak kullanımdan ayrılmış mezar gibi şeylerden kaçınmazlar. Onların yurdunda sazla kaplanmış kulübe bulmak mümkün değildir. Ancak ormanları ve dağları dolaşarak soğuğa, açlığa ve susuzluğa dayanmayı çocukluk çağında öğrenirler. Yurtlarından uzakta mecbur kalmadıkça bir eve girmezler; çünkü bir çatı altında kendilerini güvende hissetmezler. Bu soyda hiç kimse ne bir sabana dokunmuştur ne de bir tarlayı sürmüştür. Hepsi sabit bir oturma yeri olmadan yasalar olmadan ve de yerleşik bir hayat tarzı olmaksızın kaçak gibi oradan oraya arabalarıyla dolaşıp dururlar. Bu arabalarda kadınlar giysilerini dokurlar, kocalarıyla ilişkiye girerler, çocuk doğururlar ve ergenlik çağına kadar çocukları yetiştirirler. Onlardan hiç kimse nereli olduğu sorulduğunda cevap veremez, çünkü farklı bir yerde döle düşmüştür, farklı bir yerde doğmuştur, farklı bir yerde de büyümüştür.” Romalılar Hunların atlı kültürüne hayrandılar. Claudianus’a göre Hunlar atlarına yapışmış gibiydiler. Sidonius’a göre daha anasının yardımından yeni kurtularak ayakta durabilen bir Hun çocuğunun yanı başında, hemen eğerlenmiş bir ata rastlanır. 381 Ammianus’a göre 382 “Hunlar 379 Erdemir, P.H, Göktürk Bizans lişkileri, stanbul, Arkeoloji ve Sanat Yayınları,2003, s.59 380 Ammianus Marcellinus, XXXI, 2.3-4 381 Nemeth, G., ”Attila ve Hunları”, Türkler, I.cilt, Ankara, 2002, s. 888 382 Ammianus Marcellinus,XXXI. 2, 6-7 92 haşin atlarına neredeyse yapışık vaziyettedirler. Sıradan işleri yerine getirmek içinde atlara kadınların bindiği gibi binmemezlik etmezler. Bu soyda herkes gece olsun gündüz olsun at sırtında alış veriş yapar, yer içer ve başlarını eğerek hayvanın ince boğazına yaslanırlar ve pek çok rüyanın eşliğinde derin uykuya dalarlar. Önemli bir konu hakkında müzakere etmek istenirse herkes bu vaziyette (at sırtında) düşünür.” Ömrü at üzerinde geçen Hunların giyim usulu de bozkırın yapısına uygundu. Hunlar kışın ormanlarda yaşayan ufak av hayvanlarının postunu giyerlerdi; yazın ise bez, ipek ve yün gibi daha hafif malzemeden yapılmış elbiseleri vardı ve bunları renkli işlemlerle alacalı bir hale sokarlardı. Tunik biçiminde önden açılan ve baldırlara kadar ulaşan bir manto taşır ve bunu kemerle sıkıştırırlardı. Genellikle keçi derisinden dikilmiş uzun bir pantolon giyerler ve bunun paçalarını topukta büzerek çarıkların içine sokarlardı. 383 Ammianus’a göre 384 “Hunlar ketenden yada yabani farelerin derisinden giysi giyerler, bu giysiyi hem evde hem de ev dışında giyerler. Ancak rengi solmuş bir giysiyi bir kez boğazlarında geçirince, uzun süre giyerler. Hatta giysi yırtılıp paçavraya dönene kadar ve azar azar üzerlerinden düşene kadar çıkarmazlar yada değiştirmezler. Başlarına konik biçimli bir başlık örterler. Kıllı bacaklarını oğlak derisiyle korurlar, onların ayakkabıları eskimez biçimdedir.” 2. Eğitimi Askerlik eski Türkler arasında ayrı bir meslek sayılamaz, zira topluluğun ve devletin sosyal karakteri icabı her Türk aynı zamanda iyi savaş terbiyesi almış, her an cenge hazır bir muharip durumunda idi. Ata binebilecek ve yaya kullanabilecek bir çağa geldikten itibaren çocuğun muharebeye hazırlanmasına başlanırdı. Çocuklar 3-4 yaşlarından itibaren 383 Baştav, A.g.m., s. 859 384 Ammianus Marcellinus,XXXI.2.5-6 Yüklə 4,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|