139
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve
Sosyal Bilimler Sempozyumu
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
IV. International Symposium on Educational and
Social Sciences in Turkish Cultural Geography
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
Cümhuriyyət Dövrünün Dahi Sənətkarları
Aytən ƏHMƏDOVA
Gəncə Dövlət Universiteti
83-aytan@mail.ru
Cümhuriyyət dövrünün ədəbi prossesinə istiqamət verən görkəmli şairlərdən Cəfər Cabbarlını,
Məhəmməd Hadini, Əhməd Cavadı və s. göstərmək olar. Onların şeirlərinin əsas mövzusunu vətənpərvərlik, ana
xəttini isə doğma yurdun istiqlalının tərənnümü təşkil edirdi. Doğma yurdun azadlığa çıxmasından sevinən bu
şairlər milli istiqlalı alqışlayır, oxucuları ayıqlığa ,Vətən, xalq yolunda mübarizəyə çağırırdılar.
1918—1920-ci illərin poeziyasında Azərbaycanın Dövlət bayrağının tərənnümü xüsusi yer təşkil edirdi.
Şairlər Parlament binasının üzərində dalğalanan üçrəngli bayrağı Milli Dövlətin rəmzi, Azərbaycan millətini
dünyaya tanıdan rəmz, xalqın milli iftixarı və qüruru kimi mənalandırıdılar. Cəfər Cabbarlının “Azərbaycan
bayrağına” şeirində üçrəngli dövlət bayrağının göylərə yüksəlişini görən lirik qəhramanın keçirdiyi daxili sevinc,
qürur, iftixar hislərinin canlı-poetik təsviri verilir . “Üç boyalı , üç mənalı bayrağı” məhəbbətlə seyr edən lirik
qəhrəman, eyni zamanda, onun rəngi, üzərindəki nişan-emblem barədə düşünür. Görəsən bayraqdakı rənglərin
və ay-ulduzun mənası nədir, bu rəmzlər nəyi bildirir? Eyni zamanda şairin düşündüyü sualların cavabı şeirdə öz
əksini tapır. Şeirdə deyilir :
Bu ay, yıldız, boyaların qurultayı nə demək ?
Bizcə,belə söyləmək :
Göy moğaldam qalmış bir türk nişanı ;
Bir türk oğlu olmalı !.....
Bu dövrün poeziyasında xüsusi yer tutan sənətkarlardan biri də Məhəmməd Hadidir. 1918-ci ildə xalqının
milli istiqlaliyyət qazanmasına , yeni qurulan hökümətə Məhəmməd Hadi bir neçə şeir həsr etmişdir .Onlardan
biri Üzeyir Hacıbəyovun redaktorluğu ilə çıxan Azərbaycan qəzetində nəşr olunmuş türkün nəğməsi idi .
Türkün tökülən qanları bihudə gedərmi ?
Diqqətlə düşün yoxsa bu qan həbsi hədərmi ?
Qan ilə qazandıq zəfəri ,verməyiz əldən ...
Üçrəngli bayraq emblemi var tariximizdə. Üçrəngli poeziya bədii yaddaşa hamıdan əvvəl
Əhməd Cavadın qələmi ilə həkk olunmuşdur.Göygölün mavisi, dan yerinin qızartısı və dini-mənəvi-milli
ekologiyanın yaşılı! Bu üç rəng həyatda olduğu kimi , poeziyada da eyni məqsədlərə xidmət etmişdir. “Azərbaycn
bayrağına “ adlı şeirində şair bayrağa güvənc yeri, arxa kimi baxır, öz dərdini ona söyləyir və ondan dərdinə əlac
umur.
Türküstan yelləri öpüb alnını
Söylüyor dərdini sana , bayrağım.
Üç rəngin əksini quzğun dənizdən ,
Ərmağan yollasın yara, bayrağım!
“Cümhuriyyət şairi ” kimi Əhməd Cavad öz poeziyasında hər şeydən əvvəl azadlığı və Vətən şərəfini
tərənnüm edir.”Bən kiməm?” şeirində sənətkar vətənin “haqq bağıran səsi ” olduğunu söyləyir:
Soranlar, bən bu yurdun
Anlatayım nəsiyəm:
Bən çeynənən bir ölkənin
“Haqq” bağıran səsiyəm!.
Maraqlıdır ki, gerbimiz öz rəngini, himnimiz öz sözlərini, marşımız öz ritmini Əhməd cavad
poeziyasından alıb.
Dahi söz sənətkarımız Əhməd Cavadın sonralar bütün Türkiyədə az qala milli himn qədər kütləvi şəkildə
oxunan və sevilən əsəri “Cırpınırdı Qara dəniz ” şeirində yazırdı:
Çırpınırdı Qara dəniz
Baxıb türkün bayrağına
Ah, deyərdik heç ölməzdik,
Düşə bilsəm ayağına.
Şair Qara dənizi sanki azadlıq rəmzi kimi verirdi. Çünki ümid yeri kimi Türkiyəni bilirdi. Sənətkar özünü
bu ümmana atıb onun ayaqlarına baş qoymaq istəyirdi. Bu azad dənizdə azadlığın şəkərini dadmaq istəyirdi.
140
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve
Sosyal Bilimler Sempozyumu
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
IV. International Symposium on Educational and
Social Sciences in Turkish Cultural Geography
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
Örgütsel Bağlılığın Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi: Futbolculara Yönelik Bir
Araştırma
Mehmet DALKILIÇ
Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Kilis/ Türkiye
(m.dalkilic@hotmail.com)
Meliha UZUN
Şırnak Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Şırnak/ Türkiye
Faruk YAMANER
Hitit Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Çorum/ Türkiye
Özet
Örgütsel bağlılık, bireyin kurumsal amaç ve değerleri kabul etmesi, bu amaçlara ulaşılması yönünde
çaba sarf etmesi ve kurum üyeliğini devam ettirme arzusudur (Swailes, 2002). Bu araştırmada, futbolcuların
örgütsel bağlılıklarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu; Kilis,
Konya ve Niğde’de ikamet eden 47’si kadın ve 128’i erkek olmak üzere toplam 175 futbolcu oluşturmaktadır.
Araştırmada veri toplama aracı olarak, futbolcuların demografik özelliklerini belirlemek için “Kişisel Bilgi
Formu” ile örgütsel bağlılıklarını belirlemek için Meyer ve Allen (1984-1997) “Örgütsel Bağlılık Ölçeği” nin
Wasti (2000) tarafından yapılan Türkçe uyarlaması kullanılmıştır. Verilerin analizinde; betimsel istatistik
yöntemler, ikili karşılaştırmalar için t testi, ikiden fazla grupların karşılaştırmaları için anlamlı bir fark olup
olmadığını test etmek amacıyla Tek Yönlü Varyans Analizi (One Way ANOVA) ve farklılığın hangi gruptan
kaynaklı olduğunu tespit etmek için post-hoc testlerinden Tukey testi kullanılmıştır. Çalışmada betimsel tarama
modeli kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, futbolcuların örgütsel bağlılığında; cinsiyet, yaş, eğitim
durumu ve çalışma süresi değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın olduğu görülmektedir.
Futbolcuların örgütsel bağlılıklarında medeni durumun anlamlı farklılığa neden olmadığı tespit edilmiştir.
Örgütsel bağlılık ölçeği toplam puanda cinsiyet değişkenine erkekler lehinde anlamlı bir farklılık olduğu
görülmektedir. Futbolcuların örgütsel bağlılık durumlarında cinsiyet, yaş, eğitim durumu ve çalışma süresinin
etkili olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Örgütsel Bağlılık, Futbolcu.
Dostları ilə paylaş: |