Microsoft Word xelil rza son doc

  B i b l i o q r a f i y a     
 
65
darkən; Əlvida Lefortovo; Dostlarım; Aldım yenə sovqatını; Gö-
zün aydın Almaniya; Bakıya doğru; Bu aləm nə qədər...; Poeziya 
hökmdarı; Şəhriyar üslubunda. Şairlərdən kim tutuldu: Hidayət. 
Xəlil Rza; Rəfiq Zəka Xəndan. Türk şairi; Mobil Quluzadə. Xan-
çoban harayı; Qaçay Köçərli. Keçdim hər sözün içindən; Ramiz 
Duyğun. Məhək daşı;  Şamil  Əsgər Dəlidağ.  Ən cəsur  şairimiz; 
Şəmşad Rza. Bu qərib hanı; Oqtay Rza. Ən sevimli şairimə; Mu-
sa Ələkbərli. Xəlil Rza Ulutürkə; Məşkur Əkbər. İstərəm; Mətləb 
Misir. Yaxşı ki, görüşdük, ay Xəlil lələ; Paşa Qəlbinur. Arzuları-
mın millət vəkili Xəlil Rza Ulutürkə; Qiyas Əcaib. Ulutürk üstün-
də qoşma, gəraylı; Fəxrəddin  Əlizi. Damcıları nur çiləyir; Rüz-
gar. Şair qardaşım Xəlil Rzaya; Məhəmməd Rza Xəlilbəyli. Xəlil 
Rzaya azadlıq; Akif Səməd. Ulutürkün zindandan məktubu; Gə-
ray Göyyurd. Şairlərdən kim tutuldu; Əlis Səfər. Davam edir ağ-
rı-acı; Sərraf Muğanlı. Nəyə lazım; Nazim Rizvan. Olmaz; Höcət 
Məmmədli. Xəlil Rza darda qalıb; Mikayıl Yusif. Tənha palıd; 
Şirinxanım Şadiman. Xəlil Rza; Elçin İldırım. Ulutürk şairimizə; 
Seyran Cavad. Sən Nəsimi  əqidəli; Firudin Şimşək. Yetişməz; 
Əziz Məmmədli. Bənzər; Tofiq Kərim. Söz verməyin.  Son söz 
yerinə:  Xəlil Rza Ulutürk. Oğlum Təbrizə; Təbrizim mənim; 
Bəxtiyar Vahabzadə. Vətən məcnunluğu; Nəriman Həsənzadə. 
Sən oğul de torpağa. 
21.  Turan çələngi  /Xəlil Rza Ulutürk; red. Ş.Salmanov; 
AzEA Nizami ad. Xalqlar Dostluğu Ordenli Ədəbiyyat İnstitutu.- 
Bakı: Elm, 1992.- 792 s. 
Kitabın içindəkilər:  Poeziya - ən böyük milli sərvət /Xəlil 
Rza Ulutürk.Yusif xas Hacib. Qutadqu bilik – səadət gətirən elm. 
Səkkaki (XIV-XV). Uluğbəyin mədhi;  Əlişir Nəvai.  Qəzəllər; 
Laləzarmı, yoxsa ahimdən cəhanə düşdü, od?; Tün axşam oldu 
ki... gəlməz neçin şəmi-şəbistanım?; Nobahar əyyamı  gəlmiş, 
mən diyarü yarsız; Hər kimin ki, bir mələksima pərivəş yarı var; 
Nə diriyəm, nə ölü, ancaq sənin bimarinəm; Nəsihət  əhli mənə 
der ki, “meyi tərk et!”, ... ah; Günəş hüsnünlə, gülüm, sən yenə 
peyda, peyda; Aşiq oldum, bilmədim yar özgələrlə yar imiş; Canı 
yox könlündənü, könlümə yox candan xəbər; Hicridən kövrəlmi-
X ə l i l   R za   U l u t ü r k  
 
66 
şəm çox, saqiyə tut bir qədəh; Görüb dərdim irəhmə  gəlmə-
dinheç; Qıldı düşmən rəhm bəs ki, qıldı cövr izhar dost; Ey səba, 
halım varıb sərvi-xuramanimcə de; Hüsnü artar üzdə zülfün, 
ənbər əfşan eyləgəc; Gül çağı hər gülgə bir bülbül coşub dastan 
düzüb; Bağ  mənim tək sapsarı, bülbül mənim tək nitqi lal; Vay 
yüz min vay kim, tərki məhəbbət qıldı yar; Mən cahandan doy-
muşam, doymaz mənim qanımdan el; Keçdi ömrüm nəqdi qəflət 
içrə nadanlıqda, heyf; Dedim: badə damazdır, acışırsa gözlərin; 
Sufilik eşq aləmində hər kəsə qismət deyil; Ey cəmalın gülşənin 
xubu vüsalın bağı xub; Vəh ki, rüsvayam yenə, divanəyəm aqil 
ara; Qanlar uddum, çün cahan əhlində bir yar istədim; Məni kön-
lüm sevən öz könlünə bir ərcümənd etməz; Açdı üz şami  əcəl, 
zülfün pərişan, eyləgəc; Qönçə gül ağzınmıdır, peyda olur gülza-
ridə; Ta əzəldən eşq odu canımdadır, qanımdadır; Vəfanı atdı çiy-
nindən, hilal qaşlım cəfa qıldı. Babarəhim Məşrəb (1657-1711). 
Qəzəllər; Ey mənim ruhi-rəvanım, mehribanım, hardasan?; Dün-
yaya gəlib, qəm yeyibən qəmzədə getdim; Lətafətli bu bağ içrə 
boyun sərvi-xuramandır; Qızıl geydi, çiçəkləndi gözüm nuru pəri-
zadə; Müxəmməs.  Həmzə  Həkimzadə Niyazi.Elmi  əxlaqü  ədəb; 
Məktəb; Kitab; Türküstanın daş ulduzu. Çolpan (1897-1938): Pə-
rişan ölkəmə; Oktyabr. Osman Nasir. Bir saçını ağ hördün, birini 
qara.  Qafur Qulam.Sən yetim deyilsən; Azərbaycanlı pambıqçı 
qardaşlara; Səməd Vurğuna; Həsrət; Türksib yollarında; Bir-biri-
nə  şagird, bir-birinə ustad. Aybək.  Özbəkistan.  Həmid Alımcan. 
Rusiya. Zülfiyyə. Bahar sənin sorağında; Bir bala var, adı Əlişir; 
Mirmöhsün.  Kənd həkimi;  Şəlalə; Seleksiyaçı.  Həmid Qulam. 
Yay.  Əqsəd Muxtar.  İki  şey mənim üçün hər  şeydən betər. 
Şükrulla.  Məqbərə qarşısında;  Əfsus...;  Cüməniyaz Cabarlı. 
Bakı  səfəri; Yox, gənclik sovuşmayıb!; Kəhrəba; Ömrüm; Gün-
dəlikdən bir yarpaq. Erkin Vahid.İş görürürk biz; Şeir və şahmat; 
Gündəlikdən bir yarpaq. Abdulla Arif. Soykök-genetika;  Əyan 
olsun; Azərbaycan; Dördlüklər; Kişilər; Qızıl balıqcığaz; Nazim 
Hikmət; Mən neçin vurğunam Özbəkistana; Səadət.  Yusif  Şah-
mənsur. Özbək qamusu; Çərək əsr yaşım var. Həlimə Xudayber-
di.Əllərimin nəğməsi; Qızılgül; Günəş baba; Mən səndən ayrılan 

---

  B i b l i o q r a f i y a     
 
67
gecə; Bir az gec ayıldım. Gülçörə Curayeva. Qız köçürdük, yar-
yar;  Abdulla  Şir.Anama.  Rəzzaq  Əbdürrəşid.  Şeir dönmüş ürək 
(sənədli radiopyes); Pələng balası.  Feyzi  Şahismayıl.  Laləzar 
diyar.  Nadirə Abdulla qızı. Narazı  gəlinin zümzüməsi.  Rəhim 
Bəyniyaz.  Qızıl acgözü və onun ölümü üstündə ballada; Xıdır 
Murad: Oğlu keçib vəzifəyə!  Məqsud  Şeyxzadə:  Cəlaləddin 
Mənquberdi (faciə); Mirzə Uluğbəy (faciə).  Lüğət və izahlar: 
Yuxu; Rikşanın nəğməsi; Sınaq; Yeddillik balladası; Palıd ağacı; 
Bir zamanlar; Versən icazə; Atmaca; Bənövşə; Hər saniyədə; 
Xiyaban; Bahar yağışı; Mənə  əkə dedilər; Sahildə düşüncələr; 
Mənim evlərim; Ay ilə söhbət; Bülbül; Narahatdır; Xarəzmdə qış 
olmaz; Küləyi göz ilə görmək olmayır; Səslər.  Cəmal Kəmal. 
İzahat yarpağı; Qədəh; Yeni hikmət; Poeziya; Deyirlər ki, bir qış-
laqda; Açılmamalı sirr; Xərclənməmiş ürək; Atama məktub; 
Abdulla Qəhharı anarkən; Uçan dəringələr. Özbək  şairi Tahir 
Qəhhar. Günaydın, Qardaşım, Tahir Qəhhar bəy. Tahir Qəhhar: 
Cəsurluq rəvayəti; Ömür; Calaq; Bitikdaşdakı yazı; Birləşənlərin 
gücü.  Dilək Cürə.  On kol qoza. Qazax poeziyası:Əbdülkərim 
Əhməd. Azərbaycan! Azərbaycan!;  Oljas Süleyman.  Çat mənə. 
Qırğız poeziyası: Ramiz Riskul. Böyük ustadımıza. Krım türklə-
rinin poeziyası: Aşıq Ömər.  Dedim: - Dilbər, yanaqların qızar-
mış; Burda bir dilbərə könlümü verdim; Bu qarşıdan gələn dilbər. 
Bəkir Çobanzadə.  Ah, bu soyuq qürbət nə  qədər soyuq. Tatar 
poeziyası: Abdulla Tukay. İki yol; Musa Cəlil.Sevgilimə; Həsən 
Tufan.  Qəlbi göylərdən geniş dostum getdi əlimdən.  Türkün 
sənət sütunları: Türkiyənin mütəfəkkir  şairi  Əhməd  Ər: Bir 
damla su; Yəhya Kəmal Bəyatlı (1884-1958): Vüslət; Arif Nihat 
Asya (1904-1975): Bayrak; Faruq Nafiz Çamlıbel (1898-1973): 
Mələkül mevt; Məhməd Akif Ərsoy:  İstiqlal marşı.  Dəvdək. 
Böyük hökmdar Cavanşir üçün ağı.  Qətran Təbrizi.  Qəzəllər; 
Hardasan, ey könlümə dinclik verən can, hardasan?; Üzüm dərd-
dən saralmışdır, günüm batmış, qaralmışdır; Vəfa quşu, hüma 
quşu bu dünyadan qanadlandı.  Nizami Gəncəvi.  İsgəndərnamə 
(Şərəfnamə). Cahan hökmdarı, ey ulu tanrı; Minacat; Son pey-
ğəmbərə öykü; Peyğəmbərin meracı; Kitabın nəzm tarixi; Heka-
X ə l i l   R za   U l u t ü r k  
 
68 
yət; Öz əhvalıma və rüzgarın gedişinə dair; Öz nəfsinə öyüd; 
“Sirlər xəzinəsi”ndən seçmə beytlər. Qəzəllər: Arpa qədər də ta-
bım yox, a buğdayı üzlü nigar; Ürəyimə yara vurdun öz əlinlə, 
gülə-gülə; Səni bağda görən güllər pərdə  çəkdi üzün; Sorursan 
halımı, sorma, əziz dost!; Həyatdan kam alan fəxrəndə yoxmuş; 
Könlüm evi xarab olur, canım alan o can hanı?; Sənin  ətirli 
tellərin kəsib yolu, sağı, solu; Gör sənin ucbatından nələr gəldi 
başıma; Tövbə binasını yenə  eşq xərab edər, gedər; Dün gecə 
bəxtim oyandı, mənə pay gəlmiş idi; Ceyrana bənzər olsa da o, 
şirləri şikar edər; Gecən zülmət, yolun müşkül, cilov çək, girmə 
yarğanə; Ey güli-xəndanımız, sərvi-xuramanımız; Sən-bütün 
qızlardakı hüsnü tamam; Çaldı yenə qəlbimi bir gözəlin gözləri; 
Gül surətə nəzər sal, ta gör də laləzarı; Mənim sərməst sevincim 
hüşyar olarmı bir gün?; Vermərəm can sənə mən, can alan olsan 
da, gülüm; Qoşuldun mərdlərə, oldunsa mərdan; Söndür şamı, 
pərvanə tez gəldi çirağı-canımız; Gedir əldən gecələr səbrü 
qərarım sənsiz; Gözlərinə and olsun, məndə yüz nişanən var; Gör 
sənin ucbatından nələr gəldi başıma; Apardın könlümü, canım da 
səndə; Bu gecə yatmaq nədir? Ləzzət çəkək ta sübhədək; Qəm 
yemə, qəm əhlinin imdadına canan çatar; Oylə şirin söz de ki, ta 
şəkər  ərzan ola; A xidmət etdiyim gözəl, qazancım intizar olur; 
Tutdu məni eşqin, sevda məni çəkdi; Ey sənəm, gözün fədası, 
bizə bir gecə səfa qıl; Qan-yaşla dolan qönçə, əl çək bu cəfadan, 
yar!; Ey möcüzəay, sən kimə mehman olacaqsan?; Allah, allah, 
bax bu cür dilbər mənim olsun gərək; Alım səndən ürəyimi... 
düşünürəm dönə-dönə; Ey uğurlu qasid, bir xəbər yetir; Yoxdu 
xəzinəm ki, saçım üstünə; Baş apar, nazlan ki, mən nazın çəkim; 
Sən, a bütün o türkləri hindu qılan; Gözlərin gözlərimə xeyli 
tanış; Bəlkə bir ləhzəni qurban edəsən; Sən ey yüz min cana 
dinclik verən can; Xoşbəxt yaşa, qəm çəkməyə  dəyməz; Dərd 
başdan aşıb da canə yetdi; Öz yaman halımı açdım sənə. 
Qəsidələr:Mənim dərdim böyük dastan... oxu, dərmanım ol, ey 
dost!; Həsrətəm cəmalına, ey dost, harda qalmısan?; Məftundu 
sənə könlüm, tədbir eylə, ey canım; Sən görən deyiləm mən, 
sənsən elə o ləlsən; Qəmin kəm, ey gözəl, vardır mənim tək 

---