Milli Kitabxana
Yüklə 2,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
____________________Milli Kitabxana_____________________ 81
sola keçir, arabir ayaq saxlayıb oyuna diqqət edir və İmrana sataşırdı. Hətta bir- iki dəfə dayanıb İmrana kömək də elədi. Otağa toyuq qızartmasının ətri dolan kimi Şahnaz nərdi yığışdırdı. Kosaoğlu ilə İmran xörək yeməyə başladılar. Şahnaz əvvəlcə patefon oxutmaq istədi, sonra fikrini dəyişib radiaqubuledicini qurdu. Yaşıl lampa bir-iki dəfə titrəyib göz qırpdı. Cihaz xırıldadı. Şahnaz düyməni hərlədi. Müxtəlif səslər bir-birini təqib etdi və birdən xırıltı kəsildi, otağa məlahətli bir səs yayıldı. "Kəndimizə gələn ağranom oğlan, Ürəyim titrəyir görəndə səni..." Elə bil bu mahnını qəsdən oxuyurdular. Şahnaz havanın lap yerinə düşdüyündən uşaq kinü sevindi. Kosaoğlu dodaqlarını silib mahnıya qulaq asdi və söhbətə mövzu tapıb dərhal dilləndi. - Görürsənmi, kəndə gəlməmiş sizə mahnı da qoşublar. - Özü də qızın dili ilə. - Elə onu de. İndiki qızlar hər şeyi yaxşı ölçüb-biçirlər. Görürlər ki, bu saat ağranoma yaman fikir verirlər. O saat ürəkləri keçir, oturub şer qoşurlar. - Kosaoğlu gözlərini qıyıb mənalı-mənalı İmrana baxdı. -
Yəqin kəndimizdə sənə də bu cür şer qoşan qız var. - Hələ ki, şer qoşulası bir iş görməmişəm. Rəhmətliyin oğlu, qız neyliyir sənin işini? Görür yaxşı oğlansan, demək qurtardı. İndi sən kimdən askiksən? Kəndimizdə kimi istəsən sənə gələr. Ürəyini sıxma, özüm burda deyiləmmi? Havaxt toy eləmək istəsən, mən hazır. - Qurban qağa, - deyə İmran utana-utana cavab verdi, - hələ toydan əvvəl görüləsi işlərimiz çoxdur. Kosaoğlu azacıq fikrə getdi. - Düz
deyirsən, bala, əvvəla, gərək ev-eşiyi sahmana salasan. Atan çoxdan rəhmətə gedib. Anan da ki, neyləsin, qoca arvaddır. Səni ancaq oxutdu. Amma ükir eləmə. Özün bilirsən ki, hökumətimiz qərar çıxarıb ki, ağranomlara kənddə ev-eşik tikilsin. İndi sən də bizim ağranomumuzsan. Gərək hökumətin qərarıni yerinə yetirək. Bir də, sən özgə deyilsən ki, öz uşağımızsan... - Çox
sağ olun, mənə ev lazım deyil. - Niyə lazım deyil? Bir sağmal inək də verərik,
____________________Milli Kitabxana_____________________ 82
- İnəyimiz var. Evimiz də ki, pis deyil, hələlik dolanarıq. Sonrasına baxarıq. - Bunun
sonrası yoxdur ki... Yoxsa kandimizi bəyənmədin, ə? Bəlkə çıxıb getmək fikrindəsən, elə ona görə ev-eşiyə yapışmaq istəmirsən? - Yox. Qurban ağa, mən heç yana gedən deyiləm. Gəlmişəm, burda da işləyəcəm. Amma kəndimiz doğrudan da xoşuma gəlmir. - Niyə? Hamı bizim kolxozu, bizim kəndi tərifləyir, nə oldu ki, sən bəyənmədin? - Kosaoğlu yavaş-yavaş əsəbiləşdiyini və səsini ucaltdığını duymadı. İmran isə çox soyuqqanlılıqla dedi: - Mən də elə onu bilmirəm ki, bizim nəyimizi tərifləyirlər? - Necə nəyimizi, bala? Planı hamıdan qabaq yerinə yetiririk, hamıdan çox bizim kolxoz mükafat alır. Biz milyoner olmuşuq. - Bütün bunların faydası azdır. Qonşuluğumuzdakı kəndlərin çoxu bizdən az qazanır, amma yaxşı dolanır. Bizdə isə köhnə hamam, köhnə tas. - Bəs sən nə istəyirsən, oğul? - Çox şey!.. Deyin görüm... Bax, kolxoz plan daldurur, mükafat alır, camaat gecə-gündüz əlləşir, nədən ötrü? Hökumətimiz kənd haqqında bu qədər qərar çıxardır, maşınlar buraxır, kənd təsərrüfatını mexanikləşdirir. Bunların hamısı kimdən və nədən ötrüdür? Sual, əlbəttə, çox adi sual idi. Kosaoğlu qarnı qalxa-qalxa güldü. - A bala, bunların hamısı plandan ötrüdür. Bəs sən hələ bunları bilmirsənmi? Doğrudan da uşaqsan. Hamısı ondan ötrüdür ki, plan dolsun, hökumətə də, camaata da plan lazımdir. Plan doldu, hamının gözünün işığısan. Dolmadı, hamının səndən zəhləsi gedəcək. - Demək, planı doldurdun, hər şey qurtardı? - Bəs nə?
- Yox,
Qurban qağa, elə dord burasındadır ki, biz nodən ötrü işlə- diyimizi yaxşı bilmirik. Belə gctsə, kommunizmə kcçə bilmərik. - Ele
keçəcəyik ki!.. Lap oğul balası kimi. Özü ds hamıdan qabaq mənim kolxozum keçəcək. Kommunizmi ovvəlcə mən quracam. İmran özünü gülməkdən saxlaya bilmədi. - Necə keçəcəkson? - Lap hava kimi. - O ciddi bir kəşf etmiş kimi İmrana doğrn əyildi. - Kommunizmə keçmeym birinci şərti odur kİ, kolxozçu gərək qapı- bacadan, mal-qaradan əl çəksin. Elodirmi? ____________________Milli Kitabxana_____________________ 83
İmran dinmədi. Kosaoğlu əlini döşünə vurdu: - Bax, əgər mən istəsəm, elə günü sabahdan hamı mal-qaranı gətirib kolxoza verər. Xüsusi mülkiyyətdon əl çəkər. İmran maraqlandi: - Nə təhər elərsən? - Bu sirdir, heç kəsə demərəm, - Kosaoğlu özünü çəkdi. - Burda heç bir sirr olmamalıdır. Ümumi qayda-qanun var. - Ümumi qanun öz yerində, Kosaoğlunun qanunu öz yerində, bildin? - Mən bircə şeyi bilirəm ki, bizim kolxozda bu mümkün deyil. - Məni hirsləndirmə. Sabah briqadirlərə tapşıraram, norma mallarını kolxozun yerində otarmağa qoymazlar. Gorüm onda malları necə saxlayacaqlar? Ot-ələf də olmayanda malı qırmayacaqlar ki? Əlacları kəsiləndə qulağından tutub özləri könüllü gətirib fermaya təhvil verəcəklər. Əvvəlcə İmrana elə gəldi ki, Kosaoğlu zarafat eləyir. Lakin sədrin qürurla, İmranı yuxarıdan-aşağıya kinayə ilə süzməsi göstərdi ki, o heç də zarafat eləmir; bu onun qənaəddir və imkan tapsa, elə sabahdan işə başlayar. İmran Kosaoğlunun az savadlı və kobud olduğunu bilirdi, ancaq belə kütlüyünü ağlına gətirmirdi. O bir daha Kosaoğluna baxdı. Sədr gözünü aqronoma zilləyib gülümsünür, sanki "hə, görürsənmi, dünyada nə ağıllı adamlar var!" demək istəyirdi. Birdən İmranı gülmək tntdu. Kosaoğlu da ona qoşuldu. Bayaqdan onlara qulaq asan Şahnaz da özünü gülməkdən saxlaya bilmədi. Süfrəni yığışdırmağa gələn Sayalı təəccüblə dayandı: Ə, nə olub, otağı başıniza götürübsünüz? - Heç, - deyib Kosaoğlu üzünü İmrana tutdu. Gördün ki, oğul, işi necə görürlər! Sən Kosaoğlunun kəndçi olmasına baxma, çox oxumuşları yorub yolda qoyar. Kitab oxumaq azdır. Gərək bir az özündə də olsun. İmran Şahnazın gətirdiyi çayı qabağına çəkib təmkinlə dedi: - Kitabı oxumaq azdır, gərək oxuduqlarını başa düşəsən, həyata tətbiq eləyəsən. Amma xatirinizə dəyməsin, siz nə kitab oxuyursunuz, nə də deyilənləri başa düşürsünüz, ona görə də qaş qayırdığınız yerdə vurub göz tökürsünüz! Bayaqdan İmranın onunla razılaşdığını zənn edən Kosaoğlu, birə sancmış kimi yerində qurcalandı. - Necə?
Yüklə 2,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|