____________________Milli Kitabxana_____________________
105
-
Bes otuz mini hara yazım?
- Necə hara yazım? Uşaq deyilsən, adam başına neçə düşürsə, böl, yaz
vedomosta, pul paylananda kolsozçulardan çıxılar.
- Axı daha qorxuram, söz-söhbət olar.
- Nə söhbət, ə?! Gözünüz kordur? Mən bu işləri dədəmin xeyrinə ha
görmürəm. Yerı! Nə deyirəm, ona bax.
Hesabdar qorxa-qorxa qapıya yaxınlaşdı.
- Bir
şey demirəm. Amma Nəsib...
- Nəsib kimdir? - deyə Kosaoğlu onun sözünü kəsdi, - gördük sənin
Nəsibini.
Yarım saatdan sonra gətirilən pulu Kosaoğlu sayıb on minini kənara qoydu.
- Arvad,
gəl bunu apar saxla, - Sayalını səslədi. Yerdə qalanını isə iki
yerə bölüb kürkünün iç cibinə qoydu. Sonra da eyvana çıxıb şoferi səslədi.
-
A bala, a Məmməd, maşını bəri çək.
Şofer kənd yolundan çıxıb asfalta düşəndən sonra: - Hara gedirik? – deyə
soruşdu: - MTS direktorunun evinə.
- Nə var, xeyirdimi, a Qurban qağa?
-
Xeyirdir. Traktor alacam.
- Bəyəm, traktoru satırlar?
-
Ə, çox danışma, elində maşınını sür. ...Direktor Kosaoğlunu yataq
otağında qəbul etdi.
-
Ə, bu gecə vaxtı nə olub?
- Nə olacaq, traktordan ötəri gəlmişəm.
Kosaoğlunun vaxtsız gəlməsinden onsuz da narazı olan direktor üz-gözünü
turşutdu.
- Traktor
hardadır, ay rəhmətlik oğlu, heç indi boş traktor tapılar?
Qurban onun könülsüz cavab verdiyini görsə də, üstünü vurmadı.
Gözünü qıyıb, çarpayıdan ayaqlarını sallayan direktoru süzdü.
-
Ə, səni tanımırammı? İstəsən lap yerin deşiyindən taparsan. Bir də ki... -
Kosaoğlu səsini uzadib sözünü mənah bir tərzdə tamamladı.
- Allaha şükür, sən ki, məni yaxşı tanıyırsan.
Direktor, Kosaoğlunun eyhamını başa düşüb susdu. Onsuz da o, sabah
"İyirmi altılar" kolxozuna traktor göndərməli idi. Bu gün səhər
____________________Milli Kitabxana_____________________
106
tezdon raykom katibi onu yanına çağırıb abrını ətəyinə bükmüş və demişdi ki,
"traktorları düzgün bölmədiyinə görə səninlə sonra danışarıq. İndi isə boşalan
traktorlardan tez "İyirmi altılara" göndər". Bundan başqa katib qonşuluqdakı
rayona zəng vurub xahiş etmişdi ki, bir neçə traktor göndərsinlər.
Əkin işlərini vaxtından əvvəl qurtaran qonşu MTS-in direktoru katibin
xahişini yerinə yetirib, iyirmi traktor göndərmişdi. Həmin traktorlardan da
"İyirmi altılar" kolxozuna göndərmək direktora tapşırılmışdı.
Hər il əkin zamanı Kosaoğlu direktorun yanına hamıdan qabaq gəlib istədiyi
qədər traktor aparardı. Sonra da, necə deyərlər, bu yaxşılığın əvəzini çıxardı.
Amma bu il Kosaoğlu yerindən tərpənməmişdi. Direktor bir neçə gün onu
gözləmiş, axırda da acıqlanib traktorları başqa kolxoza vermişdi. Nəsib dayını və
İmranı əliboş qaytarmışdı ki, gecikibsiniz. Əslindo isə o, Kosaoğlunu görmək,
onunla danışmaq istəyirdi. Kosaoğlu da bunu bilirdi. Öz qüdrətini göstərmək,
Nuranla Nəsib daymı pis vəziyyətdə qoymaq üçün qəsdən işə qarışmırdı.
İndi isə o gəlmişdi.
Kosaoğlu necə olursa-olsun traktor almağı qət etmiş, direktor isə qanuni
düzələn işi minnətsiz yerinə yetirmək istəmirdi.
Ortalığa çökən sükutun uzun çəkdiyini görən Qurban darıxdı.
-
Ə, nə fikir edirsən, yoxsa elə bilirsən Kosaoğlu sənin xəcalətindən çıxa
büməz?
Bir oxla iki dovşan vura biləcəyini hiss edən direktor gülümsündü:
- A
kişi, bu nə sözdür, danışirsan? Mən səni tanımırammı. Yaxşı, de
görüm, yeddi traktor göndərsəm, bəs edərmi?
- Nə qədər çox olsa, sənin adınadır.
Direktor çarpayıdan düşüb şifonerə yaxınlaşdı. Pencəyinin cibindən papiros
çıxarıb qayıdınca Kosaoğiu güzgü stolunun siyirməsini açıb cibindəkiləri ora
qoydu. Direktor onun hərəkətlərini şifonerin aynasında görsə do, üstünü
vurmadı. Yandırdığı papirosu bir-iki nəfəs alıb gülümsündü:
- Yaxşi, sən deyən olsun.
İşin düzəlməsindən kefi açılan Kosaoğlu ayağa durdu. Xudahafizləşmədən
əvvəl:
- Ağlın nə kəsir, o biri MTS-ə də dəyimmi, yoxsa elə özün... -deyə
soruşdu.
Direktor sədrin fikrini başa düşdü:
____________________Milli Kitabxana_____________________
107
-
Yox, yox, sonra özünü biabır edirsən. Təzə direktor sən deyənlərdən
deyil. Özüm düzəldərəm.
...Səhər tezdən traktorların gurultusuna oyanan Əsədov, başının üstündə
dayanan Kosaoğluna baxıb gülümsündü.
- Deyəsen, kefin doxsan doqquzdur?
- Sağ olsun, məni aliboş qaytarmadı.
Prokuror dərhal durub geyindi. Yarım saat keçmiş idarədən camaatın gözü
qarşısında raykoma zəng etdi.
- Bəli, özüm işə qarışmasam, heç nə düzələn deyildi. Dünən ikisinin də
abrını aldım. Bəli? Hə... sözünə əməl elədi. Qonşu MTS-dən aldığı traktorlardan
da göndərib. Kosaoğlu özü getmişdi. Arxayın olun.
Əkin qurtaranacan özüm burda olacam. Daha elə biabırçılıqlara yol
vermərəm.
12
Kosaoğln kürkünü çiyninə salıb anbara tərəf getdi. Neçə gündən bəri rayon
mərkəzində olan anbardar yenicə qayıtmışdı. Onun yolunu gözləyən kolxozçular
qapının ağzında dayanmışdılar. Kərim kişi ucadan gileylənirdi. Kosaoğlu ayaq
saxlayıb qulaq verdi.
- A
bala,
camaatın halalca haqqını niyə qarın ağrısı ilə verirsən?
Yarım aydan çoxdur cədvəl tutulub, pulu niyə paylamırsan? Hökumət avansı
ona görə verməyib ki, ağzını bağlayıb saxlayasan. Kimin payına nə düşür, payla.
İş-güc vaxtıdır. Camaatı yola sal.
Anbardar əllərini yoğun qarnının üstündən kip çəkdiyi enli kəmərinə çəkib,
kişini başdan-ayağa süzdü.
-
Ə, paylamayanda sənin pulunu yeməyəcəyəm ha, boğazını niyə
yırtırsan?! Vaxtında gəlib almayıbsan, mən neyniyim?
- Səni tapmaq olur bəyəm?.. Bir ayağın Tiflisdədir, bir ayağın Bakıda.
Bilmək olmur işçisən, yoxsa alverçi.
Musa qocanı tərs-tərs süzdü. Onun uzun çal saqqalına, əlindəki çəliyinə
baxdı.
- A
Kərim kişi, deyirdilər, inanmırdım, sən əməlli-başlı demaqoqsanmış
ki.
Kərim kişi, şapkasının uzun günlüyünü qaşlarının üstünə basmış anbardarın
qırmızı sifətinə, köynəyinin yaxasından pırtlayıb çıxan
Dostları ilə paylaş: |