Ministry of education of azerbaijan republic sumgayit state university

Magistrantların XXI Respublika Elmi konfransı, 17-18 may 2021-ci il 
396 
Naxçıvan yatağının hüdudlarında beş qatdan ibarət daşduz müəyyən edilmişdir ki, bunların yalnız iki 
üst təbəqəsi sənaye əhəmiyyətlidir. Duz tərkibi baxımından Naxçıvan daşduz yatağı Nehrəm yatağına çox 
oxşardır, lakin tərkibində natrium sulfat olduğu üçün Nehrəm daşduz yatağının halogenezinin nisbətən daha 
aşağı dərəcədə metamorfikləşmə dərəcəsini göstərir. Naxçıvan yatağının çərçivəsinin zəif metamorfizasiyası 
daşduzdakı çox az miqdarda maqnezium və tərkibindəki Ca / Mg indeksinin yüksək dəyəri ilə təsdiqlənir. 
Halopelitlərin kimyəvi və mineraloji tərkibinin dekodlaşdırılmasında Nehrəm sahəsinin doqquz quyusunda 
halopelitlərin aşağıdakı dərinlik intervalları ilə əhatə edən mikroskopik, kimyəvi, spektral, rentgen 
difraktometrik, elektron-mikroskopik tədqiqatlarından istifadə edilmişdir: 630-637, 637- 644, 642-646, 734-
741, 755-760, 816-824, 850-857 m. Əlavə məlumat üçün halopelitlərin kimyəvi tərkibi Zalmanzon üsulu ilə 
xüsusi olaraq onların içindəki üzvi maddələrin tərkibi öyrənilmişdir. 
Nehrəm yatağının daşduzu şəffaf ağ, boz və ya tünd boz rəngli kristallik maddədir. Duzun rəngi 
interlayerlərin və "ağırlıqlı" gil hissəciklərinin miqdarından asılıdır. Dərinlik artdıqca daşduzun rəngi 
parlaqlaşır: terrigen materialın kəsikli daxilolmalarının sayı, həmçinin gil və gilli-qumlu aralıq qatların sayı 
və qalınlığı azalır.
Nehrəm daşduz yatağının hallopelitlərin hərtərəfli araşdırılması üçün Nehrəm platosunun cənub-qərb 
yamacından keçən alt Sarmat hissəsindən nümunələr götürülmüşdür. Hallopelitlərin üç tərkib hissəsi tədqiq 
edilmişdir: kimyəvi (karbonatlar, sulfatlar və halitlər), gil və detrital minerallar. Mikroskopik və rentgen 
difraktometrik tədqiqatlar nəticəsində, şübhəsiz ki, halopelitlərin tərkibində həll olunmayan qalıqda 
dominant olan polimorfik anhidrit olduğu söylənə bilər. Anhidrit halit kütlələrinin ətrafında diagenezin təsiri 
altında yenidən kristallaşaraq halit kütləsi mavi rəngə boyanır.