Ministry of education of azerbaijan republic sumgayit state university

Magistrantların XXI Respublika Elmi konfransı, 17-18 may 2021-ci il 
50 
OH
-
valent udulma zolağında alınan udulma zolaqlarını müqayisə etdikdə də təbii və sintetik Na-
mordenitin spektrlərinin fərqli olduğu göstərir. 
200-400
℃
temperatur intervalında Na-mordenitin deformasiya udulma intervalında alınan udulma 
zolağı mürəkkəb formada olur. Sintetik Na-mordenitin uyğun spektrindən fərqli olaraq bu intervalda iki 
udulma zolağı alınmır. 
Sintetik təbii mordenitin kalsium formasının dehidratlaşma və rehidratlaşma proseslərinin İQ-
spektrində elə böyük fərq olmur. Spektrdə suyun deformasiya udulma zolağı geniş və yuxarı udulma 
sahəsinə doğru yerini dəyişir. Na-formada isə spektr fərqli şəkildə alınır. 
N,N- XLORDİASETİL HİDRAZİDLƏ 3,5-DİTRETBUTİL SALİSİL ALDEHİDİ HİDRAZONU 
ƏSASINDA KEÇİD METAL KOMPLEKSLƏRİNİN SİNTEZİ VƏ TƏDQİQİ 
 
Ganzayeva G.M.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Kataliz və Qeyri - üzvi Kimya İnstitutu 
E-mail: [e-mail] 
Son illər asetil hidrazonlar və onların kompleksləri bioloji və formasevtik aktivliklərinə görə çox geniş 
tədqiq olunur. Onlar onkoloji, vərəm xəstəlikləri əleyhinə təsir edən dərman maddələrinin tərkibinə daxil 
olur, antimikrob xassələr göstərir. 
Hidrazidlərin hidrazonları quruluşlarından asılı olaraq mono-, di- və çoxnüvəli kompleks birləşmələr 
əmələ gətirmək qabiliyyətinə malikdir. 
Xlor asetil hidrazidlə 3,5-ditretbutil salisil aldehidinin hidrazonu əsasında keçid metal kompleksləri 
sintez olunmuşdur. 
Liqand xlor asetil hidrazidi ilə 3,5-di-tert-butilsalisilaldehidin spirtli məhlullarının qarşılıqlı təsiri ilə
alınmışdır. 
Cl
O
Cl
NH
2
-NH
2
NH
2
N
CO
CO
CH
2
Cl
CH
2
Cl
+
OH
CHO
2
CH
N
N
CO
CO
CH
2
Cl
CH
2
Cl
OH
2 q (0.01 mol) xlor asetilhidrazid 10 ml, 2.34 q (0.01 mol) 3,5-di-tert-butilsalisilaldehid 6 ml etil spirtində 
qızdırılaraq həll edilmişir. Qarışıq maqnit qarışdırıcı üzərində 35-40
0
C-də 15 dəqiqə müddətində 
qarışdırılmışdır. Sarı rəngli çöküntü alınmışdır. Çöküntü süzülmüş və qurudulmuş, dioksan və etil spirti 
qarışığında yenidən kristallaşdırılmışdır
(T
ər
=214 °C). 
Alınmış liqandla Cu, Co, Ni və Mn kompleksləri sintez edilmişdir. Bu komplekslərin quruluşu və 
fiziki-kimyəvi xassələri EPR, derivatoqrafiya, İQ və UB spektroskopiya analiz metodları vasitəsilə 
öyrənilmişdir.