Miras başliq header miras

BAŞLIQ   HEADER

48 MİRAS   SENTYABR   SEPTEMBER

Next tour within the cultural heritage tours “Road Lead to the 

Shirvan Treasury” which is the joint project of the MIRAS So-

cial Organization in Support of Studying of Cultural Heritage 

and Heritage Travel Tour Comp. in 2012 took place in Javan-

shir Fortress located in the Village of Talystan, Ismayilly region.   

Tour  participants  reached  to  Talystan  Village  and  the  resort 

center “Javanshir Fortress” located on proximity in convenient 

buses and then by means of local population by Niva cars, pass-

ing the river Akchay reached a fortress foot. The roads which 

became unfit because of the flood for last months later became 

worse because of strong rains. Nevertheless, tour participants 

approached the walls surrounded from three parts with abrupt 

rocks to see Javanshir Fortress and to hear related rumours. 

The researcher of Javanshir Fortress, Professor Gafar Jabiyev 

noted that the Caucasian Albania having special place in the 

history of statehood of Azerbaijan became one of the power-

MİraS Mədəni İrsin Öyrənilməsinə Kömək İctimai Birliyi və 

Heritage  Travel  Turizm  Şirkətinin  birgə  layihəsi  olan  Şirvan 

Xəzinəsinə Aparan Yollar mədəni ris turları çərçivəsində 2012-

ci  il  üçün  nəzərdə  tutulan  növbəti  səfər  İsmayıllı  rayonunun 

Talıstan  kəndi  ərazisində  yerləşən  Cavanşir  qalasına  təşkil 

olunmuşdur. 

Talıstan kəndinə və onun yaxınlığındakı Cavanşir qalası istirahət 

mərkəzinə  qədər  rahat  avtobusla  gedən  tur  iştirakçıları  daha 

sonra yerli əhalinin köməyi ilə Niva maşınlarla Ağçayı keçərək 

qalanın ətəyinə çatmışlar. Son aylarda sel daşqınları nəticəsində 

yararsız hala düşmüş yolların çətinliyini az sonra yağan güclü 

yağış əvəz etmişdir. Lakin tur iştirakçıları qalanı və Cavanşirlə 

bağlı  rəvayətləri  yerindəcə  görmək  üçün  üç  tərəfdən  sıldırım 

qayalarla əhatələnmiş divarlara yaxınlaşdılar. 

Cavanşir qalasının tədqiqatçısı, professor Qafar Cəbiyev bildir-

di ki, Azərbaycanın dövlətçilik tarixində xüsusi yeri olan Qa-

fqaz Albaniyası VII əsrdə Mehranilər sülaləsinin ən görkəmli 

Cavanşir qalası 

  

Javanshir fortress

---

BAŞLIQ   HEADER

SENTYABR   SEPTEMBER     MİRAS 49

ful states of not only  Southern Caucasus, but 

also in Near East as a whole in the period of 

power of Javanshir, the most known represen-

tative of dynasty Mekhranyds in 7th century. 

The  Albanian  governor  Javanshir’s  bravery 

in the battles against Sasanyds army and the 

Arab Caliphate promoted his glorification as 

a courageous  warlord and negotiating to Sa-

sanyds, the Caliphate, the Byzantium, Khazar 

khanate and Georgian tsars and achievement 

of agreements facilitated his being a skillful diplomat. As it is 

known from historical sources, a number of strongholds, includ-

ing magnificent towers were built in the area of Albania in the 

power period of Javanshir and his grandfather Brave Vardan 

in Albania.

Javanshir Fortress located in the right bank of Agchay River, 

nümayəndəsi hesab edilən Cavanşirin hakimiyyəti 

illərində  nəinki  Cənubi  Qafqazın  bütövlükdə 

Yaxın  Şərqin  qüdrətli  dövlətlərindən  birinə  çer-

ilib.  Alban  hökmdarı  Cavanşirin  Sasanilərə  və 

Xilafət  ordusuna  qarşı  döyüşlərdə  göstərdiyi 

şücaət onun cəsur sərkərdə kimi, Sasanilər, Xilafət, 

Bizans,  Xəzər  xaqanlığı  və  gürcü  hökmdarları  ilə 

apardığı  danışıqlar  və  əldə  olunan  razılaşmalar 

isə  onun  mahir  diplomat  kimi  məşhurlaşması  ilə 

nəticələnmişdir. Tarixi mənbələrdən bəlli olduğu 

kimi,  Cavanşirin,  habelə  onun  babası  Cəsur 

Vardanın  hakimiyyəti  illərində  Albaniya  ərazisində  çoxsaylı 

müdafə  istehkamları,  o  cümlədən  bir  sıra  möhtəşəm  qalalar 

tikilmişdir.  İsmayıllı  rayonunun  Talıstan  kəndi  yaxınlığında, 

Ağçayın  sağ  sahilində  yerləşən  Cavanşir  qalası  da  həmin 

müdafiə  qalalarından  biridir.  Memarlıq  xüsusuiyyətlərinə, 

tikinti  texnikasına  və  qala  ərazisindən  toplanılmış  yerüstü 

İsmayıllı rayo-

nunun Talıstan 

kəndi yaxınlığında, 

Ağçayın sağ sahilində 

yerləşən Cavanşir 

qalası da həmin 

müdafiə qalalarından 

biridir. Memarlıq 

xüsusuiyyətlərinə, 

tikinti texnikasına 

və qala ərazisindən 

toplanılmış yerüstü 

maddi-mədəniyyət 

nümunələrinə 

əsasən abidənin 

VII əsrin sonunda 

alban hökmdarı 

Cavanşir tərəfindən 

və ya Cavanşirin 

ölümündən sonra 

onun şərəfinə tikildiyi 

ehtimal edilir. 

---

50 MİRAS   SENTYABR   SEPTEMBER

tuR   TOUR

near Talystan Village of Ismayilly region, is one of them. It is 

supposed the fortress was built by Albanian governor Javanshir 

or in his honor after his death in late 7th century for architec-

tural features, techniques of construction and overhead artifacts 

collected from the fortress. The intact part of a fortress occupies 

the space more than 2 hectares. The fortress was constructed in 

difficult relief conditions at abrupt rocks and slopes of 45 de-

grees. From all directions, it covers the tops of mountains as the 

island. The fortress was constructed of river stones, with use of 

solution of limestone, and in some places rocks of large and vol-

canic origin. Rectangle, circular and semicircle towers serving its 

strength exist in all sides of the fortress. It is impossible to enter 

the fortress from north, west and east for the natural reasons. 

It is possible to enter into the fortress only from south. For this 

reason, the special attention was given to magnificence of south 

walls of the fortress. Gun-ports of the southern wall of a fortress 

are very suitable for supervision of garrison ever of surroundings 

and attacks to enemy.

Javanshir Fortress is located in a very suitable place from natu-

ral and exotic point as described in the well-known poem “Ta-

lystan” by S. Vurgun. Fortress and adjacent territories are cov-

ered with the dense woods. On each side of the fortress there 

are rivers, falls and springs. It is in turn the factor making the 

fortress attractive from the touristic point of view.

 The chairman of MIRAS Social Organization in Support of 

Studying of Cultural Heritage, PhD Fariz Khalili noted that 

MIRAS has the big project concerning Javanshir Fortress. He 

reported that in spite of the fact that Javanshir Fortress was 

one of the most powerful and magnificent defensive fortresses 

of Albania, it wasn’t studied from the archaeological point of 

maddi-mədəniyyət  nümunələrinə  əsasən  abidənin  VII  əsrin 

sonunda alban hökmdarı Cavanşir tərəfindən və ya Cavanşirin 

ölümündən  sonra  onun  şərəfinə  tikildiyi  ehtimal  edilir. 

Qalanın salamat qalmış hissəsi 2 hektardan çox sahəni əhatə 

edir. Qala çətin və mürəkkəb relyef şəraitində bir sıra yerlərdə 

maililiyi  hətta  45  dərəcədən  də  artıq  olan  sərt  yamaclar  və 

sıldırım  qayalıqlar  üzərində  tikilmişdir.  Hər  tərəfdən  ada 

vəziyyətində yüksək dağın zirvəsini əhatə edir. Qala bütünlüklə 

kirəc məhlulundan istifadə olunmaqla yonulmuş çaydaşından, 

bəzi yerlərdə isə iriölçülü, vulkanik mənşəli qaya daşlarından 

inşa  edilmişdir.  Qalanın  hər  tərəfində  onun  möhkəmliyiniə 

xidmət  edən  düzbucaqlı,  dairəvi  və  yarımdairəvi  formalı 

bürclər mövcuddur. Qalaya şimal, qərb və şərq tərəfdən daxil 

olmaq təbii cəhətdən qeyri-mümkündür. Qalaya yalnız cənub 

tərəfdən  daxil  olmaq  mümkündür.  Bu  səbəbdən  də  qalanın 

cənub  divarlarının  möhtəşəmliyinə  xüsusi  diqqət  yetirilib. 

Qalanın  cənub  divarındakı  mazğalllar  qala  qarnizonunun 

ətrafı daimi olaraq nəzarətdə saxlaması və düşmənə həmlələr 

edilməsi baxımından çox münasibdir. 

Cavanşir qalası Səməd Vurğunun məşhur Talıstan poemasında 

təsvir  olunduğu  kimi  təbii-ekzotik  baxımdan  çox  əlverişli 

bir  məkanda  yerləşir.  Qalanın  içərisi  və  ətraf  ərazilər  sıx 

meşəlikdir. Qalanın hər tərəfində çay, şəlalə və bulaqlar vardır. 

Bu isə abidənin turizm baxımından cəlbediciliyini şərtləndirən 

amillərdir. 

MİraS  Mədəni  İrsin  Öyrənilməsinə  Kömək  İctimai  Birliy-

inin  sədri,  tarix  üzrə  fəlsəfə  doktoru  Fariz  Xəlilli  bildirdi  ki, 

MİraS İctimai Birliyi Cavanşir qalası ilə bağlı iri layihə təklifi 

hazırlamışdır.  O,  bildirmişdir  ki,  Albaniyanın  ən  qüdrətli 

dövrünün,  ən  möhtəşəm  müdafiə  istehkamlarından  biri 

---